Gladio
Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. (Kasım 2020) |
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda tartışma sayfasında bir yorum yapın.
|
Gladio (Türkçe: Kısa Kılıç), II. Dünya Savaşı sonrasında Batı Avrupa'da gelecekte olması beklenen bir Varşova Paktı işgaline cephe gerisinde bir direniş başlatmak amacıyla İtalya'da NATO tarafından gizli olarak örgütlenen kontrgerilla (stay-behind) operasyonunun kod adı. Gladyo, özel olarak NATO cephe gerisi direniş organizasyonun İtalyan kolunu belirtse de bazen "Gladyo operasyonu" NATO'nun bütün cephe gerisi (stay-behind) operasyonlarının gayriresmî adı olarak kullanılır ve bazen "Süper NATO" adıyla da anılır.[1]
Latince'de kılıç anlamına gelen Gladio sözcüğünü ad olarak kullanan örgüt, Amerikan ve İngiliz kontrgerilla örgütlenmesi olan Stay Behind tarafından 1952 yılında kuruldu. CIA tarafından yönetilen ve finanse edilen örgüt, 1956 yılında ABD ile iş birliği içinde, casusluk ve gerilla savaşı yapmak üzere örgütlendi. Sardunya'da örgütün ilk eğitim kampı kuruldu ve Kuzey İtalya'da 139 yerde silah ve mühimmat depoları oluşturuldu. Resmi adı Müttefik Koordinasyon Komitesi (Allied Coordination Committee) idi.[2]
1956 sonrasında ikisi kadın 622 kişi ABD ve İngiliz gizli servisleri tarafından eğitildi.[2] Organizasyon dağıtıldı (1972-1973[2]), ancak kaldırılmadı.[3]
Soruşturmaların ünlü yargıcı Felice Casson, gizli servis arşivinde yaptığı incelemelerde, 1972 yılındaki bir bombalamanın kesinlikle NATO destekli bazı gizli örgütlerce yapıldığı sonucuna ulaştı: 2001 yılında, bu hipotez kesin ekarte edilmiş.[4] Yargıç, başbakan Giulio Andreotti'nin bilgisine başvurdu, 1972'de bu olay tespit edildiği için başbakan örgütün varlığını kabul etti, ancak 1972'de örgütün kapatıldığını söyledi. Adli soruşturma arşivlenen olmuştur: hiçbir suç yoktu.[5] Gladio gizli tesis oldu, aynı zamanda yasal ve meşru.[3]
Avrupa Parlamentosu bile sorunla ilgili karar tasarısında şu sözlere yer vermek durumunda kalmıştır: Avrupa Topluluğu'na üye pek çok ülkede gizli, paralel istihbarat ve silahlı operasyon örgütlerinin 40 yıldır var olduğu Avrupa hükûmetleri tarafından ortaya çıkarılmıştır. Kırk yıldır bu örgütlerin demokratik kontrolden kurtulduğu ve NATO ile iş birliği halinde ABD gizli servislerince yönetildiği anlaşılmıştır.
Örgütün İtalya'daki adı Gladio idi. Türkiye'de kontrgerilla veya Özel Harp Dairesi[kaynak belirtilmeli], Yunanistan'da B-8 ya da SheepSkin, Belçika'da SDRA-8, Hollanda'da NATO Command, Batı Almanya'da Gehlen Örgütü, Stay Behind ya da Sword, Avusturya'da Schwert, Fransa'da Rüzgâr Gülü, İspanya'da Anti-Terör Kurtarma Grubu (GAL), İngiltere'de ise Secret British Network olarak bilinir.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Şubat-Mart 1994". 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2009.
- ^ a b c Montanelli, Indro; Cervi, Mario. L'Italia degli anni di piombo. Milano: Rizzoli Editore, 1991. (İtalyanca)
- ^ a b La Storia d'Italia di Indro Montanelli - 13 - Il caso Sindona e la P2 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Dailymotion.com (İtalyanca).
- ^ Gallo, Giuliano (4 Temmuz 2001). "Gladio, assoluzione per l' ex vertice Sismi: «Non hanno mentito»". Corriere della Sera. 11 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2017. (İtalyanca)
- ^ Montanelli, Indro; Cervi, Mario. L'Italia degli anni di fango. Milano: Rizzoli Editore, 1993. (İtalyanca)
Kitap
değiştir- Montanelli, Indro; Cervi, Mario. L'Italia degli anni di piombo (1965-1978). Milano: Rizzoli Editore, 1991. (İtalyanca)
- Montanelli, Indro; Cervi, Mario. L'Italia degli anni di fango (1978-1993). Milano: Rizzoli Editore, 1993. (İtalyanca)