Girolamo Priuli (d. 1486, Venedik - ö. 4 Kasım 1567, Venedik), 1 Eylül 1559 – 4 Kasım 1567 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 83'inci dükadır. Küçük kardesi olan Doçe Lorenzo Priuli'nin ölümünden sonra yapılan seçimle 1 Eylül 1559'da tahta çıktı. 8 yıl 2 ay 3 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 4 Kasım 1567'da 80 yaşında Venedik'te öldü.

Girolamo Priuli
Girolamo Priuli portresiRessam:Tintoretto
Venedik Cumhuriyeti Doçesi (83.)
Doge di Venezia
Hüküm süresi1 Eylül 1559 – 4 Kasım 1567
8 yıl 2 ay 3 gün
Önce gelenLorenzo Priuli
Sonra gelenPietro Loredan
Doğum1486
Venedik
Ölüm4 Kasım 1567 (yaş: 80)
Venedik
DefinSan Salvador Kilisesi, Venedik
Eş(ler)iElena Diedo
Çocuk(lar)ı1 erkek çocuk
BabasıAlvise Priuli
AnnesiChiara Lion
Priuli Sülalesi arması

Girolamo Prioli önceki Doçe olan küçük kardeşi Lorenzo'ya nisbetle daha az kültürlü ve sosyal bakımdan daha az sevilen bir kişi idi ve daha az belagat sahibi idi. Doçeliği başında halk tarafından pek az sevilmekte idi. Fakat zaman geçtikçe Doçelik görevine karşı gösterdiği yorulmak bilmez gayretlerin halk tarafından anlaşılması ile kendini Venedik halkına gittikçe sevdirmeye başladı. Doçelik dönemi genel olarak barış ve refah içinde geçti. Ancak Avrupa'da Orta Çağlar ve Rönesans dönemlerinde olağan olarak ortaya bazı doğa felaketleri yine ortaya çıktı ve ayrıca alışılagelmiş hastalık salgınlar zaman zaman Venedik halkının yine başına geldi. Doçelik döneminde olağan dışı hadiseler ortaya çıkmadığı için devletin geleneksel olan vergi ve diğer devlet gelirleri fazlalıkları Venedik şehrinin daha süslü görünüş verilmesi için imar işleri için ve Venedik devlet donanması ve ordusunun güçlendirilmesi için harcandı.

Doçe olmadan önce

değiştir

Girolamo Priuli 1486da Venedik'te Alvise Priuli ve Chiara Lion'ın büyük oğlu olarak doğdu.

Ticaret kariyerini seçip gayet becerikli ve usta bir tüccar olduğunu gösterdi. Gençliğinde gayet kolaylıkla iyi para yapıp bir büyük bir servet biriktirmeyi başarmıştı. Venedik'in başta gelen bir tüccarı olduğu kabul edilmese de şehrin iş hayatında ön planda gelen tacir kişilerden biri olduğunu şehrin iş dünyası mensuplarına çabucak ve açıkça göstermiş idi.

Elena Diode ile evlilik yapmıştı ve bu evlilikten 1 erkek çocukları olmuştu.

Girolamo Priuli bir kariyer olarak devlet görevi almayı hayatının en önemli kararı olarak görmemekte ve bu türlü görev yapmaya hiç gıpta etmemekteydi. Yapabileceği yüksek devlet görevlerinin de yaşamı için hiç önemli saymamakta idi. Buna rağmen Venedik devlet idaresinde dükalıktan sonra ikinci önemli ve şerefli olduğu kabul edilen "San Marco Prokuratörlüğü (Başsavcılık)" kendine büyük bir şeref bahşedilir gibi verilmesi teklif edilince böyle büyük bir şerefi bile kabul edemeyeceğini bildirip bu devlet görevini üzerine almayı reddetmişti.

Doçelik dönemi

değiştir
 
San Salvador Kilisesi'nde her ikisi de Doçe olan Girolamo Friuli ve küçük kardeşi Lorenzo Priuli için anıt-mezar

Küçük kardeşi Lorenzo Priuli doçe olarak 17 Ağustos 1559'da öldü. "Doçe Seçmenler Konseyi" toplanıp yeni doçeyi seçmeye hazırlandı. Bu ölüm ve yeni doçe seçimi gereği, Girolamo'ya bir sürpriz olarak geldi. Konseydeki oylamaların ilk kısmında, Girolamo'nun önemli devlet görevlerini reddettiği iyi bilindiği ve zaten doçe kardeşinin de pek başarılı bir doçe olmadığı bilindiği için, onun favori bir aday olarak seçilmesinin pek olası olmadığı ortaya çıktı. Fakat sonraki oylamalarda önceden daha uygun görülen adaylar elimine edildi ve aday olarak Girolamo taraftar kazanmaya başladı. Önceki Venedik doçesi olan küçük kardeşi Lorenzo Priuli doçe seçileceği zaman günün törelerine göre küçük kardeşi bu görevi üzerine almak için sembolik olarak ağabeyi Girolamo'nun iznini alması gerekmişti. Bu nedenle bu sefer Girolamo kendisinin sırası geldiğini düşünerek bu görevi reddetmekten kaçınması gerekti. Böylece "Doçe Seçmenler Konseyi" 1 Eylül 1559'da yapılan son oylamasında Girolamo Priuli doçe seçildi ve Venedik Cumhuriyeti doçelik tahtına oturdu.

Bu, iki öz kardeşin Venedik Cumhuryeti doçesi olarak birbirlerine halef-selef olmalarının ilk örneği olmuştu.

Girolamo'nun sekiz küsur yıl süren doçelik hükûmet dönemi sırasında kayda değer uluslararası olaylar hiç çıkmadı. Venedik barış ve refah içinde ticaret hayatına devam etti. Tek önemli uluslararası gelişme papanın Katolik Kilisesi'ni reform etmek için çağırdığı; 1545'te itibaren (1549-1551 ve 1552-1562 dönemlerinde verilen aralıklarla) devam eden ve Protestanlara karşı Katolik Karşı Reformasyon sürecini başlatan Trento Konsili'nin 1563'te sona ermesi oldu.

Venedik şehrinin bir sembolü haline gelmiş olan siyah renkli ve özel şekilli kayık olan gondollar Giralamo Priuli doçelik döneminde şehir kanallarında taşıma için kullanılmaya başlandı.

Venedik'te barış ve refah içinde geçen bu 8 yılda şehir, mimar Jacopo Sansovino tasarımı ile yapılan birçok yeni yapılar ile sanki yeniden süslendi.

Girolamo Priuli 4 Kasım 1567'de 80 yaşında iken geçirdiği bir inme sonucu öldü.

Mezarı Venedik San Salvador Kilisesi içinde 1578 ile 1582'de mimar Cesare Franco'nun tasarlamasına göre yaptırılan görkemli bir anıt-mezarda bulunmaktadır. Bu anıt-mezar kendinden daha önce doçe olmuş olan küçük kardeşi Lorenzo Priuli'nin de mezarını ihtiva etmektedir.

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  • Bu madde kısmen İtalyanca Wikipedia "Girolamo Priuli" maddesi kaynaklıdır [1] 27 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)

Dış kaynaklar

değiştir
  • Norwich, John Julius (1999) A History of Venice. New York: Vintage Books, ISBN 0-679-72197-5 (İngilizce)
  • da Mosto, Andrea (1983), Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata. Floransa:A. Martello (İtalyanca)
  • Dumler, Helmut (2001), Venedig und die Dogen. Düsseldorf:Artemis & Winkler ISBN 978-3538071162 (Almanca)
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Lorenzo Priuli
Venedik Doçesi
1559 – 1567
Sonra gelen:
Pietro Loredan