H ve P İbareleri

Küresel Uyumlaştırma Sistemi (GHS = Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals) Birleşmiş Milletler tarafından, tehlikeli kimyasalları aynı şekilde sınıflandırılması ve etiketlenmesi için geliştirilmiş bir sistemdir. 1 Haziran 2015 yılı itibarıyla sadece GHS sistemi kullanılacaktır.
Bu sistemde eski AB sınıflandırma direktiflerinde geçen R-ibarelerinin (Risk Phrases) yerini Tehlike Cümleleri/Zarar ifadeleri (H-İfadeleri/H-İbareleri: Hazard Statements) ve S-ibarelerinin (Safety Phrases) yerini Önlem Cümleleri/Önlem İfadeleri (P-İfadeleri/P-İbareleri: Precautionary Statements) alacaktır.

GHS'de kullanılan H ve P İbarelerinin Anlamları

Tehlike İfadeleri

H200 Serisi: Fiziksel zarar ifadeleri ve kodları

H200 Kararsız patlayıcı.
H201 Patlayıcı; kütlesel patlama zararı.
H202 Patlayıcı; ciddi yansıtım zararı.
H203 Patlayıcı; yangın, patlama veya yansıtım zararı.
H204 Yangın veya yansıtım zararı.
H205 Yangında kütlesel patlamaya yol açabilir.
H220 Aşın alevlenir gaz.
H221 Alevlenir gaz.
H222 Aşın alevlenir aerosol.
H223 Alevlenir aerosol.
H224 Aşın alevlenir sıvı ve buhar.
H225 Kolay alevlenir sıvı ve buhar.
H226 Alevlenir sıvı ve buhar.
H228 Alevlenir katı.
H240 Isıtma patlamaya yol açabilir.
H241 Isıtma yangına veya patlamaya yol açabilir.
H242 Isıtma yangına yol açabilir.
H250 Hava ile temas ettiğinde ani yangınlara yol açabilir.
H251 Kendiliğinden ısınır; alev alabilir.
H252 Büyük miktarlarda kendiliğinden ısınır; yangına yol açabilir.
H260 Su ile temas ettiğinde kendiliğinden tutuşabilen yanıcı gazlar yayar.
H261 Su ile temas ettiğinde yanıcı gazlar yayar.
H270 Yangına yol açabilir veya yangını şiddetlendirebilir; oksitleyici.
H271 Yangına veya patlamaya yol açabilir; güçlü oksitleyici.
H272 Yangını güçlendirebilir; oksitleyici.
H280 Basınçlı gaz içerir; ısıtıldığında patlayabilir.
H281 Soğutulmuş gaz içerir; soğuktan yanma veya yaralanmalara yol açabilir.
H290 Metalleri aşındırabilir.

H300 Serisi: Sağlığa ilişkin zarar ifadeleri ve kodları

H300 Yutulması halinde öldürücüdür.
H301 Yutulması halinde toksiktir.
H302 Yutulması halinde zararlıdır.
H304 Solunum yoluna nüfuzu ve yutulması halinde öldürücüdür.
H310 Cilt ile teması halinde öldürücüdür.
H311 Cilt ile teması halinde toksiktir.
H312 Cilt ile teması halinde zararlıdır.
H314 Ciddi cilt yanıklarına ve göz hasarına yol açar.
H315 Cilt tahrişine yol açar.
H317 Alerjik cilt reaksiyonlarına yol açar.
H318 Ciddi göz hasarına yol açar.
H319 Ciddi göz tahrişine yol açar.
H330 Solunması halinde öldürücüdür.
H331 Solunması halinde toksiktir.
H332 Solunması halinde zararlıdır.
H334 Solunması halinde nefes alma zorlukları, astım nöbetleri veya alerjiye yol açabilir.
H335 Solunum yolu tahrişine yol açabilir.
H336 Rehavete veya baş dönmesine yol açabilir.
H340 Genetik hasara yol açabilir.
H341 Genetik hasara yol açma şüphesi var.
H350 Kansere yol açabilir.
H351 Kansere yol açma şüphesi var.
H360 Doğmamış çocukta hasara yol açabilir veya üremeye zarar verebilir.
H361 Doğmamış çocukta hasara yol açma veya üremeye zarar verme şüphesi var.
H362 Emzirilen çocuğa zarar verebilir.
H370 Organlarda hasara yol açar.
H371 Organlarda hasara yol açabilir.
H372 Uzun süreli veya tekrarlı maruz kalma sonucu organlarda hasara yol açar.
H373 Uzun süreli veya tekrarlı maruz kalma sonucu organlarda hasara yol açabilir .
H300+H310 Yutulması halinde veya ciltle teması halinde öldürücüdür.
H300+H330 Yutulduğunda veya solunduğunda öldürücüdür.
H310+H330 Ciltle temas ettiğinde veya solunduğunda öldürücüdür.
H300+H310+H330 Yutulduğunda, ciltle temas ettiğinde veya solunduğunda öldürücüdür.
H301+H311 Yutulması halinde veya ciltle teması halinde toksiktir.
H301+H331 Yutulduğunda veya solunduğunda toksiktir.
H311+H331 Ciltle temas ettiğinde veya solunduğunda toksiktir.
H301 +H311+H331 Yutulduğunda, ciltle temas ettiğinde veya solunduğunda toksiktir.
H302+H312 Yutulması halinde veya ciltle teması halinde zararlıdır.
H302+H332 Yutulduğunda veya solunduğunda zararlıdır.
H312+H332 Ciltle temas ettiğinde veya solunduğunda zararlıdır.
H302+H312+H332 Yutulduğunda, ciltle temas ettiğinde veya solunduğunda zararlıdır.
H350İ Soluma ile kansere yol açabilir.
H360F Üremeye zarar verebilir.
H360D Doğmamış çocukta hasara yol açabilir.
H361f Üremeye zarar verme şüphesi var.
H361d Doğmamış çocukta hasara yol açma şüphesi var.
H360FD Üremeye zarar verebilir. Doğmamış çocukta hasara yol açabilir.
H361fd Üremeye zarar verme şüphesi var. Doğmamış çocukta hasara yol açma şüphesi var.
H360Fd Üremeye zarar verebilir. Doğmamış çocukta hasara yol açma şüphesi var.
H360Df Doğmamış çocukta hasara yol açabilir. Üremeye zarar verme şüphesi var.

H400 Serisi: Çevresel zarar ifadeleri ve kodları

H400 Sucul ortamda çok toksiktir.
H410 Sucul ortamda uzun süre kalıcı, çok toksik etki.
H411 Sucul ortamda uzun süre kalıcı, toksik etki.
H412 Sucul ortamda uzun süre kalıcı, zararlı etki.
H413 Sucul ortamda uzun süre kalıcı, zararlı etki yapabilir.

İlave zarar ifadeleri ve kodları

Avrupa Birliğinde ayrıca aşağıdaki diğer H ifadeleri kullanılır.

Fiziksel özellikler

EUH001 Kuru haldeyken patlayıcıdır.
EUH006 Hava ile teması halinde ve havasız ortamda patlayıcıdır.
EUH014 Su ile şiddetli tepkime verir.
EUH018 Kullanım sırasında alevlenen/patlayan buhar-hava karışımı oluşturabilir.
EUH019 Patlayıcı peroksitler oluşturabilir.
EUH044 Kapalı ortamda ısıtıldığında patlama riski var.

Sağlığa ilişkin özellikler

EUH029 Su ile temasında toksik gaz çıkarır.
EUH031 Asitlerle temasında toksik gaz çıkarır.
EUH032 Asitlerle temasında çok toksik gaz çıkarır.
EUH066 Tekrarlı maruz kalmalarda ciltte kuruluğa ve çatlaklara neden olabilir.
EUH070 Gözle teması halinde toksiktir.
EUH071 Solunum yolunda aşınmaya yol açar.

Bazı karışımlara ilişkin ilave etiket unsurları/bilgileri

EUH 201/201A Kurşun içerir. Çocuklar tarafından çiğnenebilecek veya emilebilecek yüzeyler üzerinde kullanılmamalıdır.

Dikkat! Kurşun içerir.

EUH202 Siyanoakrilat. Tehlikelidir. Cildi ve gözleri saniyeler içinde yapıştırır. Çocukların erişiminden uzak tutun.
EUH203 Krom (VI) içerir. Alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
EUH204 İzosiyanat içerir. Alerjik reaksiyonlara yol açabilir.
EUH205 Epoksi bileşenleri içerir. Alerjik reaksiyonlara yol açabilir.
EUH206 Dikkat! Diğer ürünlerle birlikte kullanmayın. Tehlikeli gazlar açığa çıkarabilir (klorür).
EUH207 Dikkat! Kadmiyum içerir. Kullanım esnasında tehlikeli dumanlar ortaya çıkar. İmalatçı tarafından sağlanan bilgilere başvurun. Güvenlik talimatlarına uyun.
EUH208 (Hassaslaştırıcı maddenin ismi) içerir. Alerjik reaksiyona yol açabilir."
EUH209/209A Kullanım esnasında çok alevlenir hale gelebilir. Kullanım esnasında alevlenir hale gelebilir.
EUH210 Talep halinde güvenlik bilgi formu sağlanabilir.
EUH401 insan sağlığına ve çevreye yönelik riskleri önlemek için, kullanma talimatlarına uyun.

Önlem İfadeleri

P100 Serisi: Genel amaçlı önlem ifadeleri ve kodları

P101 Tıbbi tavsiye gerekiyorsa, ambalajı veya etiketi saklayın.
P102 Çocukların erişemeyeceği yerde saklayın.
P103 Kullanmadan önce etiketi okuyun.

P200 Serisi: Tedbir amaçlı önlem ifadeleri ve kodları

P201 Kullanmadan önce özel talimatları okuyun.
P202 Bütün önlem ifadeleri okunup anlaşılmadan elleçlemeyin.
P210 Isıdan/kıvılcımdan/alevden/sıcak yüzeylerden uzak tutun. - Sigara içilmez.
P211 Aleve veya diğer ateş kaynaklarına doğru püskürtmeyin.
P220 Kıyafetlerden/.. ./yanıcı malzemelerden uzak tutun/saklayın.
P221 Yanıcılarla/... karışmasını önleyici her türlü önlemi alın.
P222 Hava ile temasına izin vermeyin.
P223 Şiddetli tepkime ve alevlenme olasılığından dolayı, su ile herhangi olası temasından kaçının.
P230 ... ile ıslak tutun.
P231 Asal gaz ile elleçleyin.
P232 Nemden koruyun.
P233 Kabı sıkıca kapalı tutun.
P234 Sadece orijinal kabında saklayın.
P235 Soğuk tutun.
P240 Kabı ve alıcı ekipmanı toprağa oturtun/bağlayın.
P241 Patlamaya dayanıklı elektrikli/havalandırma/tutuşturucu/.../malzeme kullanın.
P242 Sadece ateş almayan aletler kullanın.
P243 Statik boşalmaya karşı önleyici tedbirler alın.
P244 Kısma vanalarını gres ve yağdan uzak tutun.
P250 Öğütme/şok/.../sürtünmeye maruz bırakmayın.
P251 Basınçlı kap: Kullanımdan sonra bile delmeyin veya yakmayın.
P260 Tozunu/dumanını/gazını/sisini/buharını/spreyini solumayın.
P261 Tozunu/dumanını/gazını/sisini/buharını/spreyini solumaktan kaçının.
P262 Gözle, ciltle veya kıyafetle temas ettirmeyin.
P263 Hamilelikte/anne sütü verirken temastan kaçının.
P264 Elleçlemeden sonra ... ile iyice yıkayın.
P270 Bu ürünü kullanırken hiçbir şey yemeyin, içmeyiniz veya sigara içmeyin.
P271 Sadece dışarıda veya iyi havalandırılan bir alanda kullanın.
P272 Kirlenmiş kıyafetleri işyeri dışına çıkarmayın.
P273 Çevreye verilmesinden kaçının.
P280 Koruyucu eldiven/koruyucu kıyafet/göz koruyucu/yüz koruyucu kullanın.
P281 Kişisel koruyucu ekipman kullanın.
P282 Soğuk geçirmez eldiven/yüz kalkanı/göz koruyucu kullanın.
P283 Ateş/alev dayanıklı/geciktirici kıyafet giyin.
P284 Solunum koruyucu giyin.
P285 Yetersiz havalandırma varsa, solunum koruyucu giyin.
P231+P232 Asal gazla elleçleyin. Nemden koruyun.
P235+P410 Soğuk saklayın. Güneş ışığından koruyun.

P300 Serisi: Müdahale amaçlı önlem ifadeleri ve kodları

P301 Yutulması halinde:
P302 Cildin üzerinde olması halinde:
P303 Cildin(veya saçın) üzerinde olması halinde:
P304 Solunması halinde:
P305 Gözle teması halinde:
P306 Giysi ile teması halinde:
P307 Maruz kalınma halinde:
P308 Maruz kalınma veya etkileşme halinde:
P309 Maruz kalınma veya kendini kötü hissetme halinde:
P310 Hemen ZEHİR MERKEZİNİ veya doktoru/hekimi arayın.
P311 ZEHİR MERKEZİNİ veya doktoru/hekimi arayın.
P312 Kendinizi iyi hissetmezseniz, ZEHİR MERKEZİNİ veya doktoru/hekimi arayın.
P313 Tıbbi tavsiye alın/doktorunuza başvurun.
P314 Kendinizi iyi hissetmezseniz, tıbbi tavsiye/müdahale alınız.
P315 Hemen tıbbi tavsiye/müdahale alın.
P320 Özel acil müdahale gerekli (etikete bakın)
P321 Özel müdahale gerekli (etikete bakın)
P322 Özel önlemler (etikete bakın)
P330 Ağzınızı çalkalayın.
P331 Kustur MAYIN.
P332 Cilt tahrişi oluşması halinde:
P333 Cilt tahrişi veya pişik oluşması halinde:
P334 Soğuk suya batırın veya ıslak bandaja sarın.
P335 Ciltte kalan parçalan temizleyin.
P336 Donmuş kısımları ılık su ile eritin. Etkilenmiş alanı silmeyin.
P337 Göz tahrişinin geçmemesi halinde:
P338 Kontakt lens, varsa ve çıkarması kolaysa, çıkarın. Sürekli çalkalayın.
P340 Maruz kalan kişiyi açık havaya çıkarın ve rahat nefes alabileceği pozisyonda olmasını sağlayın.
P341 Nefes almakta güçlük çekiyorsa, maruz kalan kişiyi açık havaya çıkarın ve rahat nefes alabileceği pozisyonda olmasını sağlayın.
P342 Solunum bulgularının görülmesi halinde:
P350 Bol sabun ve su ile iyice yıkayın.
P351 Su ile birkaç dakika dikkatlice durulayın.
P352 Bol sabun ve su ile yıkayın.
P353 Cildinizi su/duş ile durulayın.
P360 Kirlenmiş giysi ve cildinizi, giysilerinizi çıkarmadan önce bol su ile hemen durulayın.
P361 Kirlenmiş tüm giysilerinizi hemen kaldırın/çıkarın.
P362 Kirlenmiş giysilerinizi çıkarın ve yeniden kullanmadan önce yıkayın.
P363 Kirlenmiş giysilerinizi yeniden kullanmadan önce yıkayın.
P370 Yangın çıkması durumunda:
P371 Büyük yangın ve büyük miktarlar durumunda:
P372 Yangın durumunda patlama riski.
P373 Yangın patlayıcılara ulaştığında, yangına MÜDAHALE ETMEYİN.
P374 Yangına makul bir mesafeden normal önlemler alarak müdahale edin.
P375 Patlama riskine karşı yangına uzaktan müdahale edin.
P376 Güvenli ise sızıntıyı durdurun.
P377 Gaz sızıntısına bağlı yangın: Sızıntı güvenli olarak durdurulmadan söndürmeyin.
P378 Söndürme için ... kullanın.
P380 Alanı boşaltın.
P381 Güvenli ise tüm tutuşturucu kaynaklarını ortadan kaldırın.
P390 Maddi hasarı önlemek için sıvı döküntüleri temizleyin.
P391 Döküntüleri toplayın.
P301+P310 YUTULDUĞUNDA: ZEHİR MERKEZİNİ veya doktoru/hekimi arayın.
P301+P312 YUTULDUĞUNDA: kendinizi iyi hissetmiyorsanız ZEHİR MERKEZİNİ veya doktoru/hekimi arayın.
P301+P330+P331 YUTULDUĞUNDA: ağzınızı durulayın. istifra etmeye ÇALIŞMAYIN.
P302+P334 DERİ İLE TEMAS HALİNDE İSE: Soğuk suya daldırın/ıslak bezlerle sarın.
P302+P350 DERİ İLE TEMAS HALİNDE İSE: Bol sabun ve su ile iyice yıkayın.
P302+P352 DERİ İLE TEMAS HALİNDE İSE: Bol sabun ve su ile yıkayın.
P303+P361+P353 DERİ (veya saç) İLE TEMAS HALİNDE İSE: Kirlenmiş tüm giysilerinizi hemen kaldırın/çıkartın. Cildinizi su/duş ile durulayın.
P304+P340 SOLUNDUĞUNDA: Nefes alıp vermesi zorlaşmış ise, Kurbanı temiz havaya çıkartın ve kolay biçimde nefes alması için rahat bir pozisyonda tutun.
P304+P341 SOLUNDUĞUNDA: Nefes alıp vermesi zorlaşmış ise, Kurbanı temiz havaya çıkartın ve kolay biçimde nefes alması için rahat bir pozisyonda tutun.
P305+P351+P338 GÖZ İLE TEMASI HALİNDE: Su ile birkaç dakika dikkatlice durulayın. Takılı ve yapması kolaysa, kontak lensleri çıkartın. Durulamaya devam edin.
P306+P360 GİYSİ İLE TEMASI HALİNDE: Kirlenmiş giysi ve cildinizi, giysilerinizi çıkarmadan önce bol su ile hemen durulayın.
P307+P311 Maruz kalınma halinde: ZEHİR MERKEZİNİ veya doktoru/hekimi arayın.
P308+P313 Maruz kalınma veya etkileşme halinde İSE: Tıbbi yardım/bakım alın.
P309+P311 Maruz kalınma veya kendini iyi hissetmeme halinde: ZEHİR MERKEZİNİ veya doktoru/hekimi arayın.
P332+P313 Ciltte tahriş söz konusu ise: Tıbbi yardım/müdahale alın.
P333+P313 Ciltte tahriş veya kaşıntı söz konusu ise: Tıbbi yardım/müdahale alın.
P335+P334 Parçacıkları cildinizden hafifçe temizleyin. Soğuk suya daldırın/ıslak bezlerle sarın.
P337+P313 Göz tahrişi kalıcı ise: Tıbbi yardım/bakım alın.
P342+P311 Solunum bulguları gösterirse: ZEHİR MERKEZİNİ veya doktoru/hekimi arayın.
P370+P376 Yangın durumunda: Güvenli ise sızıntıyı durdurun.
P370+P378 Yangın durumunda: Söndürme için ... kullanın, (uygun malzeme üretici tarafından belirtilir).
P370+P380 Yangın durumunda: Alanı boşaltın.
P370+P380+P375 Yangın durumunda: Alanı boşaltın. Patlama riskine karşı yangınla uzaktan savaşın.
P371+P380+P375 Büyük yangın ve büyük miktarlar durumunda: Tahliye alanı. Patlama riskine karşı yangına uzaktan müdahale edin.

400 Serisi: Depolama ile ilgili önlem ifadeleri ve kodları

P401 ... depolayın, (üretici tarafından belirtilir).
P402 Kuru yerde depolayın.
P403 İyi havalandırılan yerde depolayın.
P404 Kapalı kapta saklayın.
P405 Kilit altında saklayın.
P406 Aşındırıcılara karşı dayanıklı/dayanıklı bir iç astara sahip ... kapta depolayın.
P407 Yığınlar/paletler arasında hava boşluğu temin edin.
P410 Güneş ışığından koruyun.
P411 ... °C/... °F aşmayacak sıcaklıklarda depolayın.
P412 50 °C/122 °F aşan sıcaklıklara maruz bırakmayın.
P413 ... °C/... °F aşmayacak sıcaklıklarda ... kg/... lbs'den büyük kütle miktarları halinde depolayın.
P420 Diğer malzemelerden uzakta depolayın.
P422 İçindekileri ... altında depolayın.
P402+P404 Kuru alanda depolayanız. Kapalı bir kapta depolayın.
P403+P233 İyi havalandırılmış bir alanda depolayanız. Kabı sıkıca kapalı tutun.
P403+P235 İyi havalandırılmış bir alanda depolayan. Soğuk tutun.
P410+P403 Güneş ışığından koruyun. İyi havalandırılmış bir alanda depolayın.
P410+P412 Güneş ışığından koruyun. 50 °C/122 °F aşan sıcaklıklara maruz bırakmayın.
P411+P235 ... °C/... °F aşmayacak sıcaklıklarda depolayın. Soğuk tutun.

500 Serisi: Bertaraf amaçlı önlem ifadeleri ve kodları

P501 İçeriği/kabı ... bertaraf edin.
P502 Geri dönüşüm/ Geri kazanım için üreticinizden/tedarikçinizden bilgi talep edin.

Kaynakça

Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (Second revised bas.), New York and Geneva: United Nations, 2007, ISBN 978-92-1-116957-7, ST/SG/AC.10/30/Rev.2, 20 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Mart 2013 ("GHS Rev.2")
"Regulation (EC) No 1272/2008 of the European Parliament and of the Council of 16 December 2008 on classification, labelling and packaging of substances and mixtures, amending and repealing Directives 67/548/EEC and 1999/45/EC, and amending Regulation (EC) No 1907/2006", OJCE, L353, ss. 1-1355, 31 Aralık 2008, 10 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Mart 2013 (the "CLP Regulation")