Francesco Paolo Cantelli

İtalyan matematikçi (1875-1966)

Francesco Paolo Cantelli (20 Aralık 1875 - 21 Temmuz 1966) bir İtalyan matematikçiydi.

Francesco Paolo Cantelli
Francesco Cantelli
Doğum20 Aralık 1875(1875-12-20)
Palermo, İtalya
Ölüm21 Temmuz 1966 (90 yaşında)
Roma, İtalya
Vatandaşlıkİtalya (1946-1966)
İtalya Krallığı (1875-1946)
EğitimPalermo Üniversitesi
Tanınma nedeniBorel-Cantelli lemması
Glivenko-Cantelli teoremi
Cantelli eşitsizliği
Kariyeri
DalıMatematik, istatistik, ekonomi
Çalıştığı kurumRoma La Sapienza Üniversitesi (1931-1951)
University of Naples Federico II (1925-1931)
University of Catania (1923-1925)
Istituto Nazionale della Previdenza Sociale (1903-1923)
Palermo Astronomik Gözlemevi (1900-1903)
TezSulla parentesi di Lagrange con applicazione al moto perturbato dei pianeti[1] (1899)
Doktora
danışmanı
Filippo Angelitti

Cantelli Palermo'da doğdu. Matematik doktorasını 1899'da Palermo Üniversitesi'nden gök mekaniği üzerine teziyle aldı ve 1903 yılına kadar, Annibale Riccò tarafından yönetilmekte olan Palermo'daki "osservatorio astronomico cittadino" (Ulusal Astronomik Gözlemevi)'nde çalışarak astronomiye olan ilgisini sürdürdü.[2] Cantelli'nin ilk makaleleri astronomi ve gök cisimlerinin mekaniği ile ilgili problemler üzerineydi.

1903'ten 1923'e kadar Cantelli, "Istituto di Previdenza della Cassa Depositi e Prestiti" (Devlet Mevduatı ve Kredi Bankası Emekli Sandığı)'nda çalıştı. Bu yıllarda finans teorisi ve aktüerya biliminin matematiği ile ünlü olduğu olasılık teorisi üzerine araştırmalar yaptı. Cantelli'nin sonraki çalışmaları olasılık üzerineydi ve bu alanda onun adı Borel-Cantelli lemması ve Glivenko-Cantelli teoremi'nde göze çarpmaktadır. 1916-1917'de stokastik yakınsama teorisine katkıda bulundu. 1918'de Émile Borel ile birlikte Cantelli eşitsizliğine dayanarak büyük sayılar yasasını genişletti. 1923'te Catania Üniversitesi'nde aktüeryal matematik profesörü olarak atandığında aktüeryal görevinden istifa etti. Oradan Napoli Üniversitesi'ne profesör olarak gitti ve daha sonra 1931'de Roma Sapienza Üniversitesi'ne giderek 1951'de emekli olana kadar burada kaldı. Roma'da öldü.

Matematik ve olasılığın ekonomi'ye uygulanması çalışmaları için Istituto Italiano degli Attuari adında bir enstitü kurdu. Cantelli, 1930'dan 1958'e kadar Giornale dell'Istituto Italiano degli Attuari’nin (GIIA) editörüydü.[3] 1950'den itibaren Accademia Nazionale dei Lincei'nin ulusal bir üyesiydi.

Astronomiye olan ilgisinin bir parçası olarak İlahi Komedya'da bulunan astronomik bilgileri kullanarak Dante'nin hayali yolculuğunun 1301 yılında gerçekleştiğini gösterdi.

Çalışmaları

değiştir
  • 1905: Sull'adattamento delle curve ad una serie di misure o di osservazioni, Palermo
  • 1914: Genesi e costruzione delle tavole di mutualità
  • 1916: Sulla legge dei grandi numeri
  • 1916: La tendenza a un limite nel senso del calcolo delle probabilità
  • 1917: Sulla probabilità come limite della frequenza in "Rendiconti della Reale Accademia dei Lincei"
  • 1932: Una teoria astratta del calcolo delle probabilità, GIIA, vol. 3, pp. 257–265, Roma
  • 1933: Considerazioni sulla legge uniforme dei grandi numeri e sulla generalizzazione di un fondamentale teorema del Sig. Paul Levy
  • 1933: Sulla determinazione empirica delle leggi di probabilità
  • 1939: Su una teoria astratta del calcolo delle probabilità e sulla sua applicazione al teorema detto "delle probabilità zero e uno"

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Francesco Paolo Cantelli", MacTutor Matematik Tarihi arşivi 
  2. ^ Giorgia Foderà Serio. ""On the history of the Palermo National Observatory"". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2022. 
  3. ^ Regazzini, Eugenio (Mart 2005). "Probability and statistics in Italy during the First World War" (PDF). Journ@l Électronique d'Histoire des Probabilités et de la Statistique. 1 (1). 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ağustos 2022. 

İlave okumalar

değiştir

Dış bağlantılar

değiştir