Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye

Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye'nin rolü

Türkiye, Eurovision Şarkı Yarışması'na ilk olarak 1975 yılında, Semiha Yankı’nın seslendirdiği "Seninle Bir Dakika" isimli şarkıyla katıldı, ancak 1990’lara kadar puan tablosunun sonlarında yer aldı. 1979 yarışması Kudüs’te düzenlendiği için Türkiye, o yıl halk seçimi ile belirlenen Maria Rita Epik & 21. Peron’un "Seviyorum" isimli şarkısını yarışmaya göndermekten vazgeçerek yarışmadan çekildi.

Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye
Flag
Katılımcı yayıncıTürkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT)
Katılım özeti
Katılımlar34
İlk katılımı1975
Son katılımı2012
En iyi sonuç1.: 2003
Ev Sahibi2004
Katılım geçmişi
    • 1975
    • 1976
    • 1977
    • 1978
    • 1979
    • 1980
    • 1981
Dış bağlantılar
Eurovision.tv'deki Türkiye sayfası Vikiveri ögesini düzenle
En son katılım için bkz.
2012 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye

Dil konusunda özgürlük getirilmesi ve televoting sistemine geçilmesinin ardından (1997’de ve 2000’de düzenlenen yarışma gibi) Türk katılımcıları, önceki yıllara göre daha iyi sonuçlar aldılar. 1997’de Şebnem Paker, "Dinle" isimli şarkısıyla üçüncü oldu. 2003’te Sertab Erener "Everyway That I Can" isimli şarkıyla, Eurovision Şarkı Yarışması'nda ülkeye ilk ve tek birinciliğini kazandırdı. 2004'te İstanbul’da yarışmaya ev sahipliği yapan Türkiye’yi bu yıl "For Real" isimli şarkıyla Athena temsil etti ve 195 puan ile dördüncü oldu (Bu şarkı ile Türkiye, Eurovision tarihindeki en yüksek puanı kazandı). 2007’de Kenan Doğulu "Shake It Up Şekerim" isimli şarkısıyla dördüncü, 2008’de Mor ve Ötesi "Deli" isimli Türkçe şarkıyla finalde yedinci oldu. 2009 yılında Türkiye, Hadise’nin "Düm Tek Tek" isimli şarkısıyla bir başka dördüncülük daha elde etti. 2010’da, müzik grubu maNga "We Could Be the Same" isimli şarkısı ile finalde ikinci oldu. Türkiye bu başarılı sonuçlarına devam ederken 2011'de Düsseldorf'ta temsil eden Yüksek Sadakat grubu finale kalamadı, Türkiye yarıfinal uygulamasına geçilen 2004 yılından beri ilk defa büyük finale çıkamadı. 2012’de ise Can Bonomo’nun seslendirdiği Love Me Back isimli şarkı ile Türkiye bir kez daha yedinci olmuştur.

Türkiye'nin yarışma tarihi

değiştir
 
Sertab Erener, İstanbul'da düzenlenen 2004 yarışmasının açılışında
 
Kenan Doğulu Helsinki'de (2007)
 
Mor ve Ötesi Belgrad'da (2008)

Türkiye, Eurovision Şarkı Yarışması'na ilk defa 1975 yılında katıldı. Elemeler aylarca sürmüş, televizyonlar günlerce yarışan şarkıları dinletmişti. Nihayetinde Semiha Yankı'nın seslendirdiği "Seninle Bir Dakika" Eurovision'da yarışan ilk şarkı olmuştur.

1976 ve 1977'den sonra Türkiye yarışmaya 1978'de ikinci defa katıldı. 1979'da Türkiye son anda yarışmadan çekildi. 1993 yarışmasında son 5'e kalan ülkeler 1994 finaline katılamadığından Türkiye 1994'te Eurovision Şarkı Yarışması'nda yer alamadı. Diğer bütün yıllarda Eurovision'da yarıştı.

1986'da Klips ve Onlar grubunun "Halley" parçasıyla dokuzunculuk, 1997'de Şebnem Paker'in seslendirdiği "Dinle" şarkısı ile üçüncülük kazanmıştır.

TRT, 2003 yılında radikal bir karar alarak Sertab Erener'e yarışması için teklif götürdü. Sertab Erener, Demir Demirkan ile ortak besteledikleri "Everyway That I Can" adlı şarkıyla Riga'daki 48. Eurovision Şarkı Yarışması'nda birinci gelmiştir. Böylece Türkiye, 2004 Eurovision Şarkı Yarışması'na ev sahipliği yapmış oldu. 2004 yılında Athena, "For Real" şarkısı ile Türkiye'ye dördüncülüğü getirmiştir. 2007 yılında Kenan Doğulu, şarkısı "Shake It Up Şekerim" ile Helsinki'de yarışmış dördüncü olmuştur. 2008 yılında yapılan Eurovision Şarkı Yarışması'nda Mor ve Ötesi grubu yedinci olmuştur. 2009'da Hadise "Düm Tek Tek" adlı şarkısıyla dördüncü oldu. 2010'da maNga "We Could Be the Same" adlı şarkısı ile Türkiye'ye ilk defa ikincilik kazandırmıştır. 2011'de Yüksek Sadakat yarı finallerde elenmiştir. 2012'de Can Bonomo yedinci olmuştur.

Böylece, Türkiye, 2012 yılındaki son katılımına dek 21. yüzyılda yarışmada en başarılı sonuçlar alan ülkelerden biri olmuştur. Bilhassa, Türkiye, Erener'in 2003 yılındaki zaferinden sonraki on yılda yedi defa ilk onda yer almıştır.

Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye'yi Nilüfer, Ajda Pekkan, Neco, maNga, MFÖ, Seyyal Taner, Sibel Tüzün, Kenan Doğulu, Kayahan, Mor ve Ötesi, Hadise, Yüksek Sadakat ve Sertab Erener gibi halihazırda kamuoyu tarafından tanınan ve yarışma öncesinde kurulu kariyerlere sahip sanatçılar temsil ederken, Semiha Yankı, Ayşegül Aldinç, Candan Erçetin, Arzu Ece, Demet Sağıroğlu, İzel, Reyhan Karaca, Şebnem Paker, Tuba Önal ve Can Bonomo gibi genç isimler de yarışma sayesinde Türkiye'de ve görece Avrupa'da ünlenmişlerdir.

Katılımın sonlandırılması

değiştir

2013 yılında TRT, kurallarda yapılan değişiklikler (özellikle 2009 yılında başlayan jüri oylaması) ve "politik oylamaları" sebep göstererek Malmö'de gerçekleştirilen yarışmadan çekildiğini bildirmiştir. Türkiye, 2013 yılından beri yarışmaya katılmamaktadır.[1] 2021 yılında dönemin TRT Genel Müdürü İbrahim Eren, Türkiye'nin Eurovision'a katılımı konusunda çalışmalara başladıklarını duyurmuştur.[2][3] Söz konusu açıklamalara ve 2023 yılında yarışmanın kurallarının değiştirilmesine (başka bir değişle yarı finallerden jüri oylamasının tamamen kaldırılmasına) rağmen TRT yarışmaya geri dönmemiştir. Bununla birlikte TRT, 2022 yılından beri ülkenin yarışmaya katılmamasıyla ilgili hiçbir resmi açıklamada da bulunmamaktadır.

Yarışmacılar

değiştir

Renklerin anlamları

  Birinci
  İkinci
  Üçüncü
  Sonuncu
  Doğrudan final
Yıl Şarkıcı Dil Şarkı Sıralama Puan Yarı Puan
1975 Semiha Yankı Türkçe "Seninle Bir Dakika" 19 3 Yarı final yok
1976
Bu yıllar arasında yarışmaya katılmadı.
1977
1978 Nilüfer & Grup Nazar Türkçe "Sevince" 18 2
1979 Maria Rita Epik & 21. Peron Türkçe "Seviyorum"
Çekildia
1980 Ajda Pekkan Türkçe "Petrol" 15 23
1981 Modern Folk Üçlüsü & Ayşegül Aldinç Türkçe "Dönme Dolap" 18 9
1982 Neco Türkçe "Hani?" 15 20
1983 Çetin Alp & Kısa Dalga Türkçe "Opera" 19 0
1984 Beş Yıl Önce, On Yıl Sonra Türkçe "Halay" 12 37
1985 MFÖ Türkçe "Diday diday day" 14 36
1986 Klips ve Onlar Türkçe "Halley" 9 53
1987 Seyyal Taner & Grup Lokomotif Türkçe "Şarkım Sevgi Üstüne" 22 0
1988 MFÖ Türkçe "Sufi" 15 37
1989 Grup Pan Türkçe "Bana Bana" 21 5
1990 Kayahan Türkçe "Gözlerinin Hapsindeyim" 17 21
1991 İzel, Reyhan & Can Türkçe "İki Dakika" 12 44
1992 Aylin Vatankoş Türkçe "Yaz Bitti" 19 17
1993 Burak Aydos Türkçe "Esmer Yarim" 21 10
1994
Bir önceki yıl aldığı kötü sonuç sebebiyle bu yıl yarışmaya katılma hakkını kaybetti.
1995 Arzu Ece Türkçe "Sev" 16 21
1996 Şebnem Paker Türkçe "Beşinci Mevsim" 12 57 7 69
1997 Şebnem Paker & Grup Etnik Türkçe "Dinle" 3 121 Yarı final yok
1998 Tüzmen Türkçe "Unutamazsın" 14 25
1999 Tuba Önal & Grup Mistik Türkçe "Dön Artık" 16 21
2000 Pınar Ayhan & Grup SOS Türkçe, İngilizce "Yorgunum Anla" 10 59
2001 Sedat Yüce Türkçe, İngilizce "Sevgiliye Son" 11 41
2002 Buket Bengisu & Grup Safir Türkçe, İngilizce "Leylaklar Soldu Kalbinde" 16 29
2003 Sertab Erener İngilizce "Everyway That I Can" 1 167
2004 Athena İngilizce "For Real" 4 195
Ev sahibi
2005 Gülseren Türkçe "Rimi Rimi Ley" 13 92
Doğrudan finalb
2006 Sibel Tüzün Türkçe, İngilizce "Süper Star" 11 91 8 91
2007 Kenan Doğulu İngilizce "Shake It Up Şekerim" 4 163 3 197
2008 Mor ve Ötesi Türkçe "Deli" 7 138 7 85
2009 Hadise İngilizce "Düm Tek Tek" 4 177 2 172
2010 maNga İngilizce "We Could Be The Same" 2 170 1 118
2011 Yüksek Sadakat İngilizce "Live It Up"
Finale yükselemedi
13 47
2012 Can Bonomo İngilizce "Love Me Back" 7 112 5 80
2013 ile 2024 yılları arasında katılmamıştır.
Notlar:
a. ^ 1979 yarışması, İsrail'in başkenti olduğunu iddia ettiği Kudüs'te gerçekleştirilecek idi ve TRT, Arap ülkelerinin Türkiye'nin çekilmesi doğrultusunda baskıları sonucunda yarışmadan oldukça kısa bir süre önce, 1979 yarışmasına katılmayacaklarını açıkladı. Türkiye'nin temsilci ve şarkısı halihazırda bir ulusal final doğrultusunda belirlenmişti.
b. ^ 2004 ve 2007 yılları arasında bir önceki yıl ilk ona giren ülkeler de referans ülkeleri ile doğrudan finalde yarışmakta idi. Bu sisteme göre, (örneğin) otomatik olarak finale yükselen referans ülkelerinden Birleşik Krallık ve Fransa ilk ona girmiş ise, söz konusu yarışmanın on bir ve on ikincisi ilk ona giren diğer sekiz ülke ile bir sonraki yarışmada doğrudan finalde yarışıyordu. 2008 yılından bu yana yalnızca ev sahibi ülke, beş referans ülkesi (Almanya, Birleşik Krallık, Fransa, İspanya, İtalya) ile birlikte yarı finallerde yarışmadan doğrudan finale yükselmektedir.

Ev sahiplikleri

değiştir

49. Eurovision Şarkı Yarışması, TRT ve Avrupa Yayın Birliği tarafından Türkiye'nin en büyük şehri olan İstanbul'da bulunan Abdi İpekçi Spor Salonu'nda 2004 yılının Mayıs ayında düzenlenmiştir. Yönetici yapımcılığı Bülent Osma tarafından üstlenilen ve bir yarı final ile büyük finalden oluşan yarışma İsveçli televizyoncu Sven Stojanović tarafından yönetilmiştir. Tüm gösterilerin sunuculuğu, Türk oyuncular Meltem Cumbul ve Korhan Abay tarafından İngilizce, Fransızca ve Türkçe olarak gerçekleştirilmiştir.

Yıl Şehir Yer Sunucular
2004   İstanbul Abdi İpekçi Arena Meltem Cumbul ve Korhan Abay

Yorumcular

değiştir

2004, 2011 ve 2012 yarışmalarında Bülend Özveren yarışmayı bir konukla birlikte sunmuş, 1982-1985, 1990-1991, 1998-2001 ve 2007 yıllarında ise yarışma başka yorumcular tarafından sunulmuştur. Geriye kalan diğer tüm yıllar Bülend Özveren tarafından tek başına yorumlanmıştır. Bazı yıllarda yayına dönemin TRT Müzik Dairesi Başkanı Deniz Çakmakoğlu da eşlik etmiştir.

Yıl (lar) Yorumcular
1973-1981 Bülend Özveren
1982 Ümit Tunçağ
1983-1985 Başak Doğru
1986-1989 Bülend Özveren
1990-1991 Başak Doğru
1992-1997 Bülend Özveren
1998 Ömer Önder
1999 Gülşah Banda
2000-2001 Ömer Önder
2002-2003 Bülend Özveren
2004 Didem Tolunay
Bülend Özveren
2005-2006 Bülend Özveren
2007 Hakan Urgancı
2008-2010 Bülend Özveren
2011-2012 Bülend Özveren
Erhan Konuk

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "TRT dik durdu". 15 Aralık 2012. 20 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020. 
  2. ^ "TRT Genel Müdürü İbrahim Eren'den Eurovision açıklaması". birgun.net. 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2021. 
  3. ^ "Aleyna Tilki'den Eurovision açıklaması". CNN Türk. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2021.