Eduard Şevardnadze
Eduard Şevardnadze (Gürcüce: ედუარდ შევარდნაძე; d. 25 Ocak 1928 - ö. 7 Temmuz 2014), Gürcü siyasetçi ve diplomat. Eski SSCB Dışişleri Bakanı ve Gürcistan'ın Eski Devlet Başkanı'dır. İlk Devlet Başkanı Zviad Gamzahurdiya'nın devrilmesiyle iktidara gelmiş, Miheil Saakaşvili liderliğindeki muhalefet tarafından iktidardan ayrılmak zorunda bırakılmıştır.
| Eduard Şevardnadze ედუარდ შევარდნაძე | |
|---|---|
| |
| 2. Gürcistan devlet başkanı | |
| Görev süresi 26 Kasım 1995 - 23 Kasım 2003 | |
| Yerine geldiği | Kendisi (Meclis Başkanı olarak) |
| Yerine gelen | Nino Burcanadze |
| Gürcistan Meclis Başkanı - Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 6 Kasım 1992 - 26 Kasım 1995 (4 Kasım 1992'de Meclis Başkanı tarafından) | |
| Yerine geldiği | Makam kuruldu; Kendisi (Gürcistan Devlet Konseyi Başkanı olarak) |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı; Zurab Zhvania (Gürcistan Meclis Başkanı olarak) |
| Gürcistan Devlet Konseyi Başkanı | |
| Görev süresi 10 Mart 1992 - 4 Kasım 1992 | |
| Yerine geldiği | Makam kuruldu; Askeri Konsey (Geçici Devlet Başkanı olarak) |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı; Kendisi (Gürcistan Meclis Başkanı olarak) |
| Sovyetler Birliği Dış İlişkiler Bakanı | |
| Görev süresi 19 Kasım 1991 - 26 Aralık 1991 | |
| Hükûmet başkanı | İvan Silayev |
| Yerine geldiği | Boris Pankin |
| Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
| Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 2 Temmuz 1985 - 20 Aralık 1990 | |
| Hükûmet başkanı | Nikolay Tihonov Nikolay Rijkov |
| Yerine geldiği | Andrey Gromiko |
| Yerine gelen | Aleksandr Bessmertnykh |
| Gürcistan Komünist Partisi Birinci Sekreteri | |
| Görev süresi 29 Eylül 1972 - 6 Temmuz 1985 | |
| Yerine geldiği | Vasil Mzhavanadze |
| Yerine gelen | Jumber Patiaşvili |
| Gürcistan SSC İçişleri Bakanı | |
| Görev süresi 1967-1972 | |
| Yerine geldiği | Vladimir Janjgava |
| Yerine gelen | Dilar Habuliani |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 25 Ocak 1928 Mamati, Guria, Gürcistan SSC, Sovyetler Birliği |
| Ölüm | 7 Temmuz 2014 (86 yaşında) Tiflis, Gürcistan |
| Partisi | Sovyetler Birliği Komünist Partisi (1948-1991) Bağımsız (1991-1995) Gürcistan Vatandaşlar Birliği (1995-2003) |
| Evlilik(ler) | Nanuli Şevardnadze |
| Çocuk(lar) | 2 |
| Dini | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Ödülleri |        
|
| İmzası | 
|
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Sovyetler Birliği
|
| Branşı | MVD |
| Hizmet yılları | 1964–1972 |
| Rütbesi |  |
| Birimi | Gürcistan SSC Kamu Düzeni Bakanı (1965-1968) Gürcistan SSC İçişleri Bakanı (1968-1972) |
Hayatı
değiştirGürcü bir öğretmenin oğludur. Gürcistan Komünist Partisi'nin okulunda öğrenim gördü. 1960'ta Kutaisi Pedagoji Entitüsü'nde tarih öğrenimini tamamladı. 1946'da Komsomol'a girdi.1957-61 arasında Gürcistan Komsomolu Merkez Komitesi birinci sekreterliği görevini yürüttü. 1964'te Tiflis'e giderek parti yönetiminde çeşitli görevler üstlendi ve 1972'de Gürcistan Komünist Partisi birinci sekreteri oldu. 1976'da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi'ne, 1978'de de Politbüro aday üyeliğine seçildi. 1985'te Politbüro'ya alındı ve 1957'den beri dışişleri bakanı olan Andrey Gromiko'nun yerine dışişleri bakanlığına getirildi.
Daha önce hiç dış politika deneyimi olmadığı halde Şevardnadze, Gorbaçov'un dış politika çizgisini başarıyla uyguladı. Bu çerçevede Sovyet askerleri 1988'de Afganistan'dan çekildi; ABD'yle yeni silahsızlanma antlaşmaları hazırlandı; 1989-1990'da Doğu Avrupa ülkelerinin tümünde komünist yönetimlerin çöküşünü Sovyet hükûmeti sessizce onayladı. Şevardnadze, Gorbaçov'un en yakın çalışma arkadaşları ve glasnost (açıklık) ve Perestroyka (yeniden yapılanma) politikalarının en etkin savunucuları arasında yer aldı. Ama Aralık 1990'da, tutucu komünistlerin yönetim üzerindeki etkisinin artışını protesto amacıyla ansızın istifa etti. Tutucuların 1991'de giriştiği darbenin başarısızlığa uğramasından sonra Sovyet Dışişleri Bakanlığı görevine kısa süre (19 Kasım-25 Aralık) için döndü; SSCB'nin dağılmasıyla bu görevi de sona erdi.
Şevardnadze 10 Mart 1992'de Gürcistan'ın Devlet Konseyi başkanlığına (devlet başkanı) getirildi. 1995 ve 2000 yıllarında yapılan seçimlerde iki kez daha bu göreve getirildi. Ağustos 1995 ve Şubat 1998'de iki ayrı suikast girişimini atlattı. İktidar boyunca karşı karşıya kaldığı en büyük sorun Abhazya ve Güney Osetya'daki ayrılıkçı hareketlerdi. 2 Kasım 2003'te yapılan parlamento seçimlerine hile karıştırıldığı iddiasıyla başlayan toplu gösteriler sonucunda başta Mihail Saakaşvili ve diğer muhalefet liderlerinin çağrısına uyarak görevinden çekildi.
Ölümü
değiştir7 Temmuz 2014 tarihinde ölmüştür.[1] 13 Temmuz 2014 tarihinde Tiflis'teki Kutsal Üçlü Sameba katedralinde düzenlenen devlet töreninin ardından vasiyeti üzerine yaşadığı konuta götürüldü ve konutun bahçesinde, daha önce ölen eşinin yanında toprağa verildi.[2]
Kaynakça
değiştir- ^ "Eduard Şevardnadze hayatını kaybetti". bbc.co.uk. 7 Temmuz 2014. 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2014.
- ^ "Şevardnadze son yolculuğuna uğurlandı". NTVMSNBC.com. 14 Temmuz 2014. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2014.
Dış bağlantılar
değiştir- Als der Eiserne Vorhang zerriss - Begegnungen und Erinnerungen. Metzler, Peter W., Duisburg 2007, [Aktualisierte, neu konzipierte und ergänzte Ausgabe von Pikri Tsarsulsa da Momawalze - Memuarebi] Die deutsche Ausgabe ist Grundlage für alle Übersetzungen und Ausgaben außerhalb der georgischen Sprache. ISBN 978-3-936283-10-5
- Когда рухнул железный занавес. Встречи и воспоминания.Эдуард Шеварднадзе, экс-президент Грузии, бывший министр Иностранных дел СССР. Предисловие Александра Бессмертных. Übersetzung aus der deutschen in die russische Sprache. Russische Lizenzausgabe von "Als der Eiserne Vorhang zerriss"; Grundlage der russischen Ausgabe ist die deutsche Ausgabe. М.: Издательство "Европа", 2009, 428 с. ISBN 978-5-9739-0188-2
- Kui raudne eesriie rebenes. Übersetzung aus der deutschen in die estnische Sprache. Estnische Lizenzausgabe von "Als der Eiserne Vorhang zerriss"; Grundlage der estnischen Ausgabe ist die deutsche Ausgabe. Olion, Tallinn, 2009. ISBN 978-9985-66-606-7
 | Gürcü siyasetçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |