Donald Watson

İngiltereli vegan aktivist, "vegan" kelimesinin mucidi

Donald Watson (2 Eylül 1910, Yorkshire - 16 Kasım 2005, Cumbria), İngiliz aktivist.

İngiltere'de doğup ölen Watson, "vegan" kelimesinin mucidi ve 1944 yılında kurulan The Vegan Society 28 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Vegan Topluluk) adlı örgütün de kurucusu idi.

Veganizme olan ilgisi küçük yaşlarda başlayan Watson, sıklıkla amcasının çiftliğini ziyaret ediyor ve çiftliği şu şekilde anlatıyordu:

"Çevremde ilginç hayvanlar vardı. Her biri birşeyler "veriyordu": Bir at sabanı, bir diğeri arabayı çekiyor, inekler süt, tavuklar yumurta veriyordu. Horoz ise yararlı bir alarm sistemi gibiydi. Bu zamana kadar horozun başka bir işleve de sahip olduğunu fark edememiştim. Koyunlar yün veriyordu. Domuzların ne verdiğini anlayamıyordum ama beni her gördüklerinde sevinen sevimli ve dost yaratıklardı."

Domuzların hangi işe yaradığını, içlerinden biri kesildiğinde anlamış ve yaşamı köklü bir şekilde değişmişti. 14 yaşında vejetaryen olmuş ve süt üretimi ile ilgili bilgi sahibi olduktan sonra ise yeniyılla birlikte vegan olma kararı almıştı.

1944'te birkaç arkadaşı ile birlikte Vegan Topluluk'u kurdu. İçlerinden biri, beslenme tarzlarını anlatacak bir kelime ihtiyacından söz etti. Bunun üzerine Watson, İngilizce olan "vegetarian" kelimesinin ilk üç harfi ile son iki harfinden meydana getirdiği "vegan" kelimesini önerdi. Bu, kelimenin vejetaryenlikle olan ilgisini açıklıyordu ve bulunan kelime topluluk tarafından kabul edildi.

Watson'un bulduğu bu kelime, Türkçeye bire bir çevrilmiş olsa idi, Türkçede kullanılan "vejetaryen" kelimesinin ilk üç harfi olan "vej" ile son iki harfi olan "en" harflerinden oluşması ve neticede "vejen" olması gerekirdi.

Özgeçmiş

değiştir

Watson, okul müdürü bir babanın çocuğu olarak Mexborough'da dünyaya geldi. Bulunduğu çevrede vejetaryenlik ya da veganlık konuları bilinen konular değildi ama kendisini ve iki kardeşini, kendi bağımsız yollarını çizme konusunda yüreklendiren bir anne ve bir de babası vardı. Ailesinin bu duruşu, Watson'un en zorlu tartışmalarda dahi fikirlerini açıkça ortaya koymasını sağlıyordu.

Sigara, alkol ve diğer uyuşturucu maddelerin tüketimini kesinlikle reddeden Watson, özellikle II. Dünya Savaşı sırasında kararlı bir savaş karşıtı idi ve başkalarına düşman olmayı güçlü bir şekilde reddediyordu.