Devrim (otomobil)

Türk otomobil

Devrim, Türkiye'de tasarlanan ve üretilen ilk otomobil. 1961 yılında, dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in talimatıyla, Eskişehir Demiryolu Fabrikası'nda, 129 günde üretildi.[1]

Devrim
Genel Bakış
ÜreticiEskişehir Demiryolu Fabrikası (TÜLOMSAŞ)
Üretim yıl(lar)ı1961
MontajDevrim
Gövde ve Şasi
KaroserBinek
Teknik Özellikler
Motor10 Adet Motor :
4 adet A4L tipi
3 adet A4T tipi
3 adet B3T tipi
Silindir Sayısı : 4
Dört zamanlı
Silindir Çapı : 81 mm
Strok : 100 mm
Sıkıştırma Oranı : 6,8 : 1
Silindir Hacmi : 2070 cm³
Azami Motor Devri : 3600 devir/dk
Kapasite50 HP (A4L), 60HP (A4T), 70HP (B3T)
ŞanzımanA tipi (3 adet) B tipi (4 adet)
Maksimum hız135 km/saat
Yakıt sistemiKarbüratörlü, Yandan (A4L) ve Üstten Sübaplı (A4T ve B3T)
Uzunluk4500 mm
Genişlik1800 mm
Yükseklik1550 mm
Boş ağırlık1250 kg
Rekabet Tarihi
Fabrikadaki bilgi plakası

Otomotiv Endüstrisi Kongresi

değiştir

15 Mayıs 1961'de Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel tarafından Otomotiv Endüstri Kongresi açıldı. Cemal Gürsel açılış konuşmasında şunları söyledi:

(...) Tarımı da yenileyeceğiz, ama sadece ot satarak bir şey elde etmek mümkün değil! Bir gemi dolusu pamuk karşılığında zar zor 7-8 otobüs alabiliriz. Bir gemi dolusu pamuğu kaldırmak için ne kadar çaba harcamanız gerektiğini bilmektesiniz. Bu nedenle sanayi gereklidir. Dengeli bir tempo ile sanayileşmeliyiz. Bu kesin bir gerekliliktir. "Sektörümüz yok mu?" Evet var, ama öyle dağınıklar ki hepsi bir yönde çalışacak şekilde düzenlenmeli. Otomotiv endüstrisi söz konusu olduğunda, modern bir ülke kendi ulaşım araçlarını üretmelidir. Günümüz dünyasında ulaşım araçları ekonomide önemli bir yer tutmaktadır. Kendi ulaşım araçlarımızı üretmeliyiz, kendi araçlarımızla taşınmalıyız. İlk olarak, bazı parçaları yapmak zorundayız; sonra, iyileştirme ile bunların% 70-80'ini oluşturmalıyız. Bazı insanlar Türkiye'de otomobil üretmenin imkansız olduğunu söylüyor. Bu düşünce kara zihinlerin ürünüdür. Türkiye'nin de bizi bu şekilde teşvik eden birçok sanayi kolu var. (...)

Kongreden sonra Gürsel, ülkenin gereksinimlerini karşılayan bir prototip motor ve otomobil üretme talimatını verdi. Bu prototipler zamanın en iyi arabalarıyla karşılaştırılacak, eksiklikler tespit edilecek ve Türkiye'de mümkün olan en iyi otomobili üretmek için proje geliştirme çalışmaları yapılacaktır.

Devrim'in tasarımı ve üretimi

değiştir

1961'de Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, çeşitli şirketlerde çalışan 24 mühendise, tamamen Türkiye'de tasarlanmış ve üretilmiş bir otomobil üretmesini emretti. 29 Ekim 1961'deki Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında gösterilecekti. Eskişehir'deki atölyede 130 günlük aceleci işten sonra, daha sonra TÜLOMSAŞ fabrikasını oluşturacak mühendisler, otomobilin dört prototipini yapmayı başardılar. Biri siyah, diğerleri krem rengindeydi. Otomobil Devrim olarak adlandırıldı.

Program son derece sıkıydı; Bununla birlikte, ikisi krem diğer ikisi siyah renkli dört araba tamamlanabildi. Otomobiller Cumhuriyet Bayramı kutlamaları için Ankara'ya gönderildi. Siyah arabanın cilası Ankara trenindeyken yapıldı. Kömürle çalışan lokomotifin bacasından çıkacak kıvılcımların yaratacağı güvenlik tehdidi sebebiyle araçlara sadece manevra yapabilecek kadar benzin konmuştu. Motor performansını artırmak için sıkıştırma oranı artırıldığından, motorları motor vuruntusu olmadan çalıştırmak için yüksek oktanlı benzin gerekiyordu. Yüksek oktanlı benzin o zamanlar sadece Ankara'da mevcuttu. Kutlamalar gününde, Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel tören için yakıt ikmali yapılmadan önce siyah araca bindi. Yaklaşık yüz metre ilerledikten sonra araç durdu. Sonra Başkan siyah arabadan indi ve arkada (daha önce benzini doldurulmuş olan) krem renkli arabaya bindi ve onunla Anıtkabir'e gitti. İki araba daha sonra törensel koşuları sorunsuz tamamladı. Ertesi gün gazete manşetleri "Devrim 100 metre gitti ve durdu." şeklinde yazılmıştı ve araba uzun yıllar alay konusu oldu.

Devrim, muhtemelen otomobillerin prototipleri olduğu ve üretim sürecinin iyi belgelenmediği için seri üretime geçmedi, üretim aşamasından sadece birkaç teknik çizim kaldı. Başka bir olası neden, 1961 yılında Türkiye'de otomobil talebinin sınırlı olması ve bu nedenle yeni bir otomobil markasının seri üretim, dağıtım, bayilik hizmetleri, bakım hizmetleri ve yedek parça üretimini uygulanabilir bir şekilde gerçekleştirmeyi zorlaştırmasıydı.

Bununla birlikte, İstanbul'daki Otosan fabrikası 1959 yılında Ford Motor Company ve Koç Holding'in ortak girişimi olarak kuruldu ve Türkiye'nin ilk seri üretim otomobil markası Anadol, 1966'da Anadol A1'in seri üretimine başladı.

Teknik Ekip

değiştir

Yönetim Grubu

değiştir
  • Y. Müh. Emin Bozoğlu - TCDD Genel Müdür Yardımcısı
  • Y. Müh. Orhan Alp - TCDD Fabrikalar Dairesi Başkanı
  • Y. Müh. Hakkı Tomsu - TCDD Cer Dairesi Başkanı
  • Y. Müh. Nurettin Erguvanlı - TCDD Cer Dairesi Başkan Yardımcısı
  • Y. Müh. Mustafa Ersoy - Eskişehir Demiryolu Fabrikası Müdürü
  • Y. Müh. Celal Taner - Adapazarı Demiryolu Fabrikası Müdürü
  • Y. Müh. Mehmet Nöker - Ankara Demiryolu Fabrikası
  • Y. Müh. Hüsnü Kayaoğlu - TCDD Genel Müdürlük Müşaviri
  • Y. Müh. Necati Peköz - TCDD Genel Müdürlük Müşaviri

Tasarım Grubu

değiştir
  • Y. Müh. Nurettin Erguvan
  • Y. Müh. Ercan Türer
  • Y. Mimar Kemal Elagöz

Motor Şanzıman Grubu

değiştir
  • Y. Müh. Mehmet Nöker
  • Y. Müh. Gültekin Sabuncuoğlu
  • Y. Müh. Salih Kaya Sağın
  • Y. Müh. Rıfat Serdaroglu
  • Y. Müh. Şecaattin Sevgen
  • Y. Müh. Kemalettin Vardar
  • Y. Müh. Şahin Karadağ

Karoseri Grubu

değiştir
  • Mak. Müh. Celal Taner
  • Y. Müh. Faruk Akyol
  • Y. Müh. Samim Özgür
  • Y. Müh. Salih Kaya Sağın
  • Y. Müh. Hamdi Tahıllıoğlu
  • Y. Müh. Ferdi Mertcan Keskin

Süspansiyon ve Fren Grubu

değiştir
  • Mak. Müh. Hamit İşeri
  • Y. Müh. İsmet Özkan
  • Y. Müh. Mustafa Seyrek

Elektrik Donanımı

değiştir
  • Y. Muh. Hasan Dinçer
  • Latif Dinçer

Döküm İşleri

değiştir
  • Metalurjist İsmail Sıdal

Satın alma İşleri ve Maliyet Hesapları

değiştir
  • Y. Müh. Yavuz Yücel

Kaynak Grubu

değiştir
  • Mak. Müh. Halil Kaya Gedik

Ayrıca bakınız

değiştir
  • "Devrim Arabaları", Devrim'in öyküsünü anlatan film. (2008)
  • "Devrim Otomobili Belgeseli", Anadolu Üniversitesi İletişim Fakültesi tarafından çekilmiş belgesel. (1997) (video) 17 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • "DEVRİM - Devrim Arabaları Belgeseli", Yönetmen Sevcan Aytaç tarafından çekilmiş belgesel. (2006) (video)
  • "Yarım Kalan Devrim Rüyası / Cumhuriyet Dönemi Endüstrileşme Maceramız", Prof. Dr. Mehmet Şimşek tarafından yazılmış kitap (2008)
  • "Yarım Kalan Devrim", Devrim Arabaları hakkında TRT tarafından çekilmiş belgesel. (2008) (video) 10 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Anadol

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Devrim Arabası". www.eskisehir.gov.tr. 9 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023. 
  • "Başarı mı, fiyasko mu?" Salih Kaya Sağın Mühendis ve Makina Dergisi'nin 310. sayısı, 1985 (pdf)
  • "Türkiye'de Otomotiv Sanayiinin Tarihçesi" Cemal Üner Mühendis ve Makina Dergisi'nin 166. sayısı Şubat 1971 (pdf)
  • "Devrim arabalarının tasarım boyutu" Arif Özver Ergin TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülteni'nin 68. Sayısı, Ocak 2009 (pdf) 22 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (html) 1 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • "Türkiye'de otomobil yapılamaz iddiası Devrim'le çürütüldü" Milliyet Gazetesi'nin 30 Ekim 1961 tarihli sayısı, sf. 3 (html) 9 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • "Devrim namus davamızdı, 75’ime geldim öfkem geçmedi" Ayşegül Akyarlı Güven'in Kemalettin Vardar'la yaptığı söyleşi. Hürriyet Gazetesi'nin 22 Kasım 2008 tarihli sayısı (html)
  • "Cemal Paşa bile Devrim'e sırtını döndü" Referans Gazetesi'nden Müge Akgün'ün Kemalettin Vardar'la yaptığı söyleşi. Hürriyet Gazetesi'nin 25 Ekim 2008 tarihli sayısı (html) 14 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • "Umutlar benzin ile tükendi" Mahmut Kiper'in Cumhuriyet Gazetesi'nde yayınlanan makalesi (pdf) 19 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • "Devrim’in en genç mühendisi Vardar Aydınlık’a konuştu" Kemalettin Vardar'la yapılan, 20.02.2012 tarihli Aydınlık Gazetesi'nde yayınlanan söyleşi. (html)(pdf)
  • "Türklerin otomobil yapamayacağı iddiası bir yanıltma" Anadolu Ajansı'ndan Adem Demir'in Kemalettin Vardar'la yaptığı söyleşi. (html) 14 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • "Devrim'in mühendislerinden Vardar'ın son röportajı: Neden stop ettiği belli değildir". DHA'nın Kemalettin Vardar'la yaptığı söyleşi. (html) 28 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

değiştir