Cemil el-Ulşi

Cemil el-Ulşi (Arapça: جميل الألشي) (17 Ocak 1883 - 25 Mart 1951) Suriyeli bir siyasetçidir. Fransız Mandası döneminde Suriye devlet başkanı vekilliği (17 Ocak - 25 Mart 1943), iki kez başbakanlık görevlerinde bulundu.

Cemil el-Ulşi Arapça: جميل الألشي
Geçici Suriye Devlet Başkanı
Görev süresi 17 Ocak 1943 - 25 Mart 1943
Yerine geldiği	Taceddin el-Hasani
Yerine gelen	Ata Bey el-Eyyubi
3. Suriye Başbakanı
Görev süresi 6 Eylül 1920 - 30 Kasım 1920
Yerine geldiği	Alaeddin ed-Dürubi
Yerine gelen	Suphi Bereket
16. Suriye Başbakanı
Görev süresi 10 Ocak 1943 - 25 Mart 1943
Yerine geldiği	Hüsnü el-Barazi
Yerine gelen	Sadullah el-Cabiri
Kişisel bilgiler
Doğum	17 Ocak 1883(1883-01-17) Şam, Suriye Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	25 Mart 1951 (68 yaşında) Şam, Suriye

Biyografi

Ulşi, Şam'da doğdu ve büyüdü. İstanbul'da askeri eğitim aldı.

Osmanlı ordusundan ayrılarak Şerif Hüseyin'in başlattığı Arap İsyanı'na katıldı. I. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra, I. Faysal tarafından Suriye Krallığı ilan edilene kadar Suriye'de yürütme yetkisini yerine getirmekle görevli altı kişilik bir komitenin üyesiydi. Ekim 1918'de yeni hükümdarın özel mabeyincisi olarak atandı. Ancak krallık, Temmuz 1920'de Suriye'ye mandasını dayatan ve Faysal'ı sürgün eden Fransızlar tarafından feshedildi (bkz. Sykes-Picot Anlaşması ve San Remo Konferansı). Ulşi ülkede kaldı ve Fransız yanlısı ve Fransızlar tarafından atanan kukla hükûmetlere katıldı, kabinede birkaç yüksek mevki işgal etti ve 6 Eylül 1920'de başbakan vekili oldu. Birkaç aile üyesini yüksek hükûmet görevlerine atayarak, Fransızlara boyun eğmesi ve adam kayırmacılığıyla hızla ün kazandı. Fransız mandası yetkilileri Suriye'yi bağımsız ve yarı bağımsız bölgelere ayırdı ve geniş alanları Lübnan'a ilhak ederek Suriyeli milliyetçileri kızdırdı ve ülke genelinde birçok isyan patlak verdi.

Bu dönemde hiçbir şey yapmaması nedeniyle Ulşi'nin halk içindeki popülerliği iyice düştü ve sevilmeyen biri haline geldi. Fransız ordusunun şiddetli tepkisine itirazda bulunmadı. 30 Kasım 1920'de istifaya zorlandı ve 1928 yılına kadar siyasetten uzak kaldı. Uzun zamanlı müttefiki olan Taceddin el-Hasani'nin hükûmet kurmasıyla maliye bakanı oldu. Emekli olduğu Ağustos 1930'a kadar bu görevi sürdürdü. Hasani devlet başkanlığını devraldığında onun danışmanı olmak üzere Eylül 1941'de emekliliğinden ayrıldı. Hasani, Ulşi'den Ocak 1943'te bir hükûmet kurmasını istedi. Ulşi hükûmeti kurdu ve muhalefeti susturmak için milliyetçi siyasetçilere görevler verdi. Ancak Hasani aynı ay öldü ve Ulşi başbakan olmasının yanı sıra devlet başkanı vekili de oldu. Görev süresi, yaygın halk öfkesi, yüksek fiyatlar ve Avrupa'daki Fransız savaş çabalarına yardım etmek için uygulanan vergilerdeki isyanlarla gölgelendi. Tekrar istifaya zorlandı ve sekiz yıl sonraki ölümüne kadar kamu hayatından kayboldu.

Kaynakça

• Sami Moubayed Steel & Silk: Men and Women Who Shaped Syria 1900-2000