Bulgar Komünist Partisi

Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nin 1946-1990 arasında iktidar partisi

Bulgar Komünist Partisi (Българска комунистическа партия / Balgarska komunistiçeska partiya) Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nin 1946-1990 yılları arasında iktidardaki partisiydi. Vatan Cephesi'ne liderlik eden parti 1944 yılında II. Dünya Savaşı'nın sonuna doğru, Bulgar partizanlar hükûmeti devirmesi sonucu iktidara geldi.

Bulgar Komünist Partisi
Българска комунистическа партия
Balgarska komunistiçeska partiya
KısaltmaБкп
İlk liderDimitır Blagoev
Son liderPetır Mladenov
Kuruluş tarihi1903
Kapanış tarihi3 Nisan 1990
Gençlik koluİşçi Gençlik Birliği
İdeolojiKomünizm
Marksizm-Leninizm
Siyasi pozisyonAşırı Sol
Uluslararası üyelikKomintern (1919-1943)
Kominform (1948-1956)
Bulgaristan

Tarihçe

değiştir

Partinin kuruluşu

değiştir

Partinin kökeni 1903 yılında Sosyal Demokrat Parti'den ayrılarak kurulan Bulgaristan Sosyal Demokrat ve İşçi Partisi'ne dayanıyordu. Partinin lideri Dimitır Blagoev'di. Georgi Dimitrov da partinin önde gelenleri arasındaydı. Parti Bulgaristan'ın I. Dünya Savaşı'na katılmasına karşı çıktı, Ekim Devrimi'ne yakınlık duydu ve 1919 yılında kurulan Komintern'e katıldı. Bundan sonra Bulgaristan Komünist Partisi olarak yeniden örgütlendi. Dimitrov partinin kuruluşundan 1949 yılındaki ölümüne kadar merkez komite üyesiydi. 1946-1949 arası devlet başkanlığı yapmıştı.

1938 yılında İşçi Partisi'yle birleşen parti Bulgar İşçi Partisi adını aldı. 1948 yılında Bulgar İşçileri Sosyal Demokrat partisiyle yaşanan birleşmeden sonra partinin adı Bulgar Komünist Partisi'ne dönüştü.

Çervenkov dönemi

değiştir

Dimitrov'un ani ölümünden sonra partinin başına Vulko Çervenkov geçti. Katı bir Stalinist olan Çervenkov partiyi Moskova çizgisinde tuttu. 1948'de Kominform'a katılan parti Yugoslavya Komünist Partisi'nin ittifaktan atılması sonrasında Titocu olduğu ileri sürülen parti üyelerine karşı iç temizlik yaptı. Geniş çaplı tutuklamalar yaşandı. Stalin'in ölümünden bir yıl sonra 1954 Mart'ında Çervenkov görevinden alındı.

Jivkov dönemi

değiştir

1954-1989 arası partiyi Todor Jivkov yönetti. Sovyetler Birliği'ne yakın olan Jivkov Nikita Kruşçev'in yerini Leonid Brejnev'e bırakmasından sonra da bu bağlılığını sürdürdü. 1980'li yıllarda parti ülkede yaşayan Türk azınlığa karşı asimilasyon politikaları nedeniyle uluslararası çapta eleştiriye uğradı.

Partinin dağılışı

değiştir

1989'da Doğu Bloku'nu saran reform sürecinde Jivkov görevinden ayrılmak zorunda kaldı ve daha ılımlı bir çizgiye kayan parti 1990 yılında Marksizm-Leninizm çizgisinden vazgeçtiğini duyurdu ve adını Bulgar Sosyalist Partisi olarak değiştirerek Sosyalist Enternasyonal'e katıldı. Bunun üzerine partiden ayrılan birçok eski komünist yeni örgütlenmelere giriştirler. Aleksander Paunov yönetimindeki Bulgaristan Komünist Partisi bu oluşumlardan biridir.

Parti liderleri

değiştir
 
Sofya'daki Sosyalist Sanat Müzesi'ndeki Komünist Bulgar liderlerin heykelleri:
Vasil Kolarov, Dimitır Blagoev, Georgi Dimitrov ve Todor Jivkov

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir