Vikipedi

Blagoje Marjanović

Sırp futbolcu (1907-1984)

Blagoje "Moša" Marjanović (Sırpça: Благоје "Моша" Марјановић, Sırp-Hırvatça telaffuz: [blâɡoje marjǎːnoʋitɕ]; 9 Eylül 1907, Belgrad - 1 Ekim 1984, Belgrad), eski Sırp futbolcu ve teknik direktördür.

Blagoje Marjanović
Kişisel bilgileri
Doğum tarihi 9 Eylül 1907(1907-09-09)
Doğum yeri Belgrad, Sırbistan
Ölüm tarihi 1 Ekim 1984 (77 yaşında)
Ölüm yeri Belgrad, Sırbistan SC, Yugoslavya
Boyu 1,72 m (5 ft 8 in)
Mevkii Santrfor
Altyapı kariyeri
SK Jugoslavija
Profesyonel kariyeri*
Yıllar Takım Maç (Gol)
1920-1925 SK Jugoslavija
1925 SK Olimpija
1927-1939 BSK Beograd 119 (90)
1939 SK Jugoslavija
1939-1941 Čukarički
1947 Dinamo Pančevo 4 (0)
1951 Dinamo Pančevo 1 (0)
Toplam 124 (90)
Millî takım kariyeri
1926-1938  Yugoslavya 58 (37)
Teknik direktörlük kariyeri
1953-1956 BSK Beograd
1957-1958 Torino
1958-1959 Catania
1959 Pobeda
* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir.

İlk yılları

değiştir

Tüccar babası Dimitrije ve ev hanımı annesi Sofija'nın çocuğu olarak dünyaya gelen genç Blagoje, Belgrad'ın eteklerinde 7 Đakovačka Sokağı'nda aynı zamanda futbolcu olan abisi Nikola ile birlikte büyüdü.[1]

Kulüp kariyeri

değiştir

Marjanović, Yugoslavya Krallığı'nın en iyi forvetlerinden biriydi. BSK'de oynadı (1927-39), orada beş lig şampiyonluğu (1931, 1933, 1935, 1936 ve 1939) kazandı ve üç kez lig gol kralı oldu (1930, 1935, 1937).

Bu muhteşem forvet, Güney Amerika'dan döndükten sonra (takım arkadaşı Tirnanić ile birlikte) Yugoslavya'nın ilk profesyonel futbolcusu oldu[2] (her ne kadar maaşı Tirnanić'ten biraz daha yüksek olsa da). BSK'deki hizmetleri karşılığında Marjanović'e ayda 1.800 YUS ödendi. Aralık 1930'da dinarın ABD doları karşısındaki döviz kuru 1 $ = 56,39 YUS şeklindeydi, yani aylık maaşı 32 dolardı (2014 dolarında yaklaşık 446 $). O ve Tirnanić, Yugoslav futbol tarihinin en büyük ortaklıklarından birini kurdular.

Kısa sürede A takım ve millî takıma katıldı. Marjanović'in OFK Beograd adına gol atmadan maçın bitmesi neredeyse düşünülemezdi. Sırp gazetesi Politica köşe yazarı Ljubomir Vukadinović, Yugoslavya'da bir sporcu hakkında ilk olan "Moše Marjanović'in 1000 Golü" (1936) kitabının maç günü gazetemizde yazıldığını belirterek, 1928'den bu yana en iyi Yugoslav futbolcusu olduğunu yazdı. Marjanović'in Fransa'ya gitmek için cazip teklifleri vardı, ancak hiçbirini kabul etmedi.[3][4]

Oyun tarzı

değiştir

Tirnanić'i çok iyi anlasa da kendi kulübünden ve millî takımdan diğer takım arkadaşlarıyla da hemen hemen aynı anlayışa sahipti. Marjanović son derece zeki bir oyuncuydu ve takım arkadaşlarının nasıl oynadığını anlayabiliyordu. Oyun sırasında, topla ya da topsuz ne yapacağını her zaman biliyormuş gibi görünüyordu (özellikle rakibin ceza sahasında son derece beklenmedik ve akıllıca gol attığı durumlarda). Çok isabetli şut çekerdi ama ortalama atış gücüne sahipti. Marjanović neredeyse her pozisyondan gol atabiliyordu (topuğuyla, göğsüyle ve hatta bazen karnıyla epeyce gol attı) ve topun aşağıdan mı yoksa yukarıdan mı geldiğini umursamıyordu çünkü aynı zamanda havada top kontrolü ve şutlarda da çok iyiydi. Uzmanlık alanı volelerdi. Bunun yanı sıra Yugoslavya'nın en iyi serbest vuruş atan oyuncularından biriydi.

"Moša ne Sindelar, ne Meazza, ne Hitrec, ne de Lešnik'ti. O sadece kendisiydi, tüm selef ve haleflerinden tamamen farklı, kendi tarzı ve çekiciliğinin bir oyuncusuydu. Gözleri nazik ve sıcak olan bu sarı saçlı, güçlü atlet, büyük bir çocuk gibi zararsızdır, spor formasındaki figürü binlerce gözle okşanır, kaleye koşması nefesleri keser ve atışını hızlandıran kalbin atışını hızlandırır. şut çekmesi zevk verir. Şutu döner, kaynar ve kükrer, binlerce kişi sevinir veya acı çeker." - Aleksandar Tirnanić.[5]

Kendisi millî takım tarihinin en iyi ikililerinden biri olarak kabul edilen Moša - Tirka ikilisindeki meşhur Moša'dır.[6]

Millî takım kariyeri

değiştir

İlk millî maçına 28 Haziran 1926'da Zagreb'de Çekoslovakya'ya karşı bir hazırlık maçında (2-6) çıktı. İlk golünü 15 Mayıs 1927'de Sofya'da Bulgaristan'a karşı 85. dakikada attı, ikinci golünü aynı maçta 89. dakikada attı. Kariyeri boyunca millî takımda 58 maçta rekor 37 gol attı (rekoru Bobek 63 maçta 38 gol atarak kırdı, ancak Marjanović maç başına 0,63 golle daha iyi bir gol oranına sahip) ve kulübü BSK'de 14 sezonda 575 gol attı. Amsterdam'da düzenlenen 1928 Olimpiyat Oyunları'nda oynadı[7] ve Uruguay'da düzenlenen ilk FIFA Dünya Kupası'nda ülkesinin bronz madalya kazanmasına yardımcı oldu.[8][9] O turnuvada Bolivya'ya karşı oynanan maçta bir gol attı.[10] 1986'da FIFA'nın aldığı idari kararla Yugoslavya, herhangi bir üçüncülük maçı oynanmadığı hâlde bu turnuvada ABD takımının hemen arkasında 4. sıraya yerleşti. FIFA, ABD ve Yugoslavya takımlarının şampiyonada aynı sayıda galibiyet ve mağlubiyete sahip olduğu (2-1), ancak ABD'nin daha fazla averaja sahip olduğu gerçeğini yönlendirdi, bu nedenle FIFA, ABD'yi 1930 Dünya Kupası'nda resmî olarak üçüncü sıraya aldı. Ancak üçüncülük maçı oynanmadığı için hangi takımın daha iyi olduğu sorusu cevapsız kalacak.

Marjanović, ülkesi adına birkaç hat-trick yaptı; en önemlisi 1934'te Belgrad'da oynanan bir hazırlık maçında Brezilya'ya karşı, takımının 8-4 galibiyet almasına yardımcı oldu. O zamanın pek çok futbol uzmanı "Moša'nın" becerilerini büyük takdirle karşıladı; Hugo Meisl (Avusturya "Wunderteam"in yaratıcısı ve koçu) Marjanović'in hücum hattında olmasıyla "Wunderteam"in mükemmel olacağını iddia etti. Daha sonra 1934-35 ve 1935'te Yugoslavya ile arka arkaya Balkan Kupaları'nı kazandı ve sırasıyla 1 ve 3 golle katkıda bulundu.[11][12] Balkan Kupası'nda attığı 9 golle, turnuva tarihinde tüm zamanların en çok gol atan oyuncuları arasında yer alıyor. Millî takımdaki son maçına 3 Nisan 1938'de Dünya Kupası elemelerinde Polonya'ya karşı çıktı ve maçın tek ve galibiyet golünü atarak şık bir veda etti.[13]

Onun zamanındaki biyografisine göre Marjanović kariyerinde 1.000'den fazla gol attı.[14]

Kişisel yaşamı

değiştir

Marjanović büyük bir şöhrete sahipti. Takımı Split kulübü Hajduk'a karşı oynadığı ana kadar ulusal bir yıldızdı ama aynı zamanda bir hovardaydı. Maçın arifesinde Hajduk taraftarı Dalmaçyalı bir kızla tanıştı. Halkın ve gazetecilerin büyük ilgisiyle 1938'de evlendiler. Almanya'nın Yugoslavya'yı işgali sırasında Marjanović, Yugoslav Kraliyet Ordusu'nda kamyon şoförü olarak yakalandı ve Almanya'nın Fürstenberg kentindeki bir esir kampına yerleştirildi. Bu zorlukların ortasında bazen "savaş esirleri" ile "gardiyanlar" arasında futbol maçları düzenlediler. Savaş bittiğinde Yugoslavya'ya döndü ve Dinamo Pančevo'da (1945-48) oynadı. Kariyeri Osijek takımı Proleter'de sona erdi (1949).[15]

Teknik direktörlük kariyeri

değiştir

Teknik direktörlük kariyeri boyunca önce Proleter Osijek'i, ardından birlikte ulusal kupayı kazandığı OFK Beograd'ı çalıştırdı.[16] Bunun ardından Mareşal Tito, Marjanović'i Yugoslavya Halk Liyakat Nişanı ile onurlandırdı. Yine 1955'te Marjanović, Çin Halk Lideri Mao Zedong ile tanışma onuruna sahip olduğu Asya turuna çıktı. Daha sonra İtalyan liginde antrenörlük yaptı (bir yıl AC Torino'da ve bir yıl Calcio Catania'da). Yugoslavya'ya döndü ve FK Pobeda'nın teknik direktörü oldu. 1961'deki bir maçın ardından Marjanović felç geçirdi. Bir daha asla konuşamadı ve vücudunun sağ tarafı felç kaldı. 1984'te öldü. Eski Yugoslavya'da da şu sözüyle anılmıştı: "Futbol benim hayatım."

Film

değiştir

Montevideo, Tanrı Seni Korusun! (2010) ve Montevideo'da Görüşürüz (2014) filmlerinde Marjanović, aktör Petar Strugar tarafından canlandırıldı.

Kariyer istatistikleri

değiştir
Kulüp, sezon ve turnuvaya göre maçlar ve goller[17][18][19][20]
Kulüp Sezon Lig Kupa Kıtasal Diğer Toplam
Kademe Maç Gol Maç Gol Maç Gol Maç Gol Maç Gol
BSK Beograd 1927 Yugoslav Futbol Şampiyonası 5 2 2 0 7 2
1928 2 0 2 1 4 1
1929 7 6 0 0 7 6
1930 10 10 0 0 10 10
1930-31 10 7 0 0 10 7
1931-32 4 2 0 0 4 2
1932-33 20 15 0 0 20 15
1933-34 -
1934-35 18 12 0 0 18 12
1935-36 5 4 0 0 5 4
1936-37 17 19 0 0 17 19
1937-38 18 13 1 0 19 13
1938-39 3 0 1 0 4 0
Toplam 119 90 8 1 127 91

Millî takım golleri

değiştir

Yugoslavya'nın golleri ilk sırada verilmiştir. Skor sütunundaki sonuç Marjanović'in attığı golden sonraki maç skorunu, sonuç sütunundaki skor ise maç sonucunu göstermektedir.[21]

# Tarih Yer Rakip Skor Sonuç Turnuva
1. 15 Mayıs 1927 Slavia Stadyumu, Sofya, Bulgaristan   Bulgaristan 1-0 2-0 Dostluk maçı
2. 2-0
3. 25 Mart 1928 Üllői úti stadion, Budapeşte, Macaristan   Macaristan 0-1 2-1 Dostluk maçı
4. 6 Mayıs 1928 Kızılyıldız Stadı, Belgrad, Yugoslavya   Romanya 2-0 3-1 1928 Kral Alexander Kupası
5. 19 Mayıs 1929 Yves du Manoir Olimpiyat Stadyumu, Colombes, Fransa   Fransa 2-0 3-1 Dostluk maçı
6. 28 Haziran 1929 Stadion Concordije, Zagreb, Yugoslavya   Çekoslovakya 2-2 3-3 Dostluk maçı
7. 3-2
8. 6 Ekim 1929 ONEF Stadyumu, Bükreş Romanya   Romanya 1-2 1-2 1929-31 Balkan Kupası
9. 13 Nisan 1930 BSK Beograd Stadyumu, Belgrad, Yugoslavya   Bulgaristan 2-0 6-1 Dostluk maçı
10. 4-1
11. 17 Temmuz 1930 Estadio Gran Parque Central, Montevideo, Uruguay   Bolivya 2-0 4-0 1930 FIFA Dünya Kupası
12. 3 Ağustos 1930 Estadio Alvear y Tagle, Buenos Aires, Arjantin   Arjantin 1-3 1-3 Dostluk maçı
13. 16 Kasım 1930 Slavia Stadyumu, Sofya, Bulgaristan   Bulgaristan 2-0 3-0 1929-31 Balkan Kupası
14. 19 Nisan 1931 Stadion SK Jugoslavija, Belgradd, Yugoslavya   Bulgaristan 1-0 1-0
15. 21 Mayıs 1931 BSK Beograd Stadyumu, Belgrad, Yugoslavya   Macaristan 1-0 3-2 Dostluk maçı
16. 28 Haziran 1931 Stadion Maksimir, Zagreb, Yugoslavya   Romanya 1-1 2-4 1929-31 Balkan Kupası
17. 2 Ağustos 1931 Stadion SK Jugoslavija, Belgrad, Yugoslavya   Çekoslovakya 2-0 2-1 Dostluk maçı
18. 4 Ekim 1931 Yunak Stadyumu, Sofya, Bulgaristan   Bulgaristan 2-0 3-2 1931 Balkan Kupası
19. 30 Nisan 1933 Stadion SK Jugoslavija, Belgrad, Yugoslavya   İspanya 1-1 1-1 Dostluk maçı
20. 24 Eylül 1933 BSK Beograd Stadyumu, Belgrad, Yugoslavya   İsviçre 2-0 2-2 1934 FIFA Dünya Kupası elemeleri
21. 18 Mart 1934 Stadion AS 23, Sofya, Bulgaristan   Bulgaristan 1-0 2-1 Dostluk maçı
22. 2-0
23. 3 Haziran 1934 BSK Beograd Stadyumu, Belgrad, Yugoslavya   Brezilya 3-3 8-4 Dostluk maçı
24. 6-3
25. 8-3
26. 26 Ağustos 1934 Stadion SK Jugoslavija, Belgrad, Yugoslavya   Polonya 4-1 4-1 Dostluk maçı
27. 16 Aralık 1934 Parc des Princes, Paris, Fransa   Fransa 1-1 2-3 Dostluk maçı
28. 1 Ocak 1935 Apostolos Nikolaidis Stadyumu, Atina, Yunanistan   Romanya 2-0 4-0 1934-35 Balkan Kupası
29. 17 Haziran 1935 Yunak Stadyumu, Sofya, Bulgaristan   Romanya 1-0 2-0 1935 Balkan Kupası
30. 20 Haziran 1935 Yunak Stadyumu, Sofya, Bulgaristan   Yunanistan 2-0 6-1
31. 24 Haziran 1935 Yunak Stadyumu, Sofya, Bulgaristan   Bulgaristan 1-0 3-3
32. 12 Temmuz 1936 Taksim Stadyumu, İstanbul, Türkiye   Türkiye 1-1 3-3 Dostluk maçı
33. 6 Eylül 1936 BSK Beograd Stadyumu, Belgrad, Yugoslavya   Polonya 1-0 9-3 Dostluk maçı
34. 3-0
35. 5-0
36. 8-1
37. 3 Nisan 1938 BSK Beograd Stadyumu, Belgrad, Yugoslavya   Polonya 1-0 1-0 1938 FIFA Dünya Kupası elemeleri

Başarıları

değiştir

Futbolcu olarak

değiştir
Jugoslavija
Beograd
Yugoslavya

Teknik direktör olarak

değiştir
Beograd

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Večernje novosti (16 Mayıs 2017). "Kopačke mamac za prelazak kod rivala" (Sırpça). 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2020. 
  2. ^ "Serbia's 10 most legendary footballers" [Sırbistan'ın en efsane 10 futbolcusu]. theculturetrip.com (İngilizce). 27 Temmuz 2018. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  3. ^ "OFK Beograd". ofkbeograd.co.rs (Sırpça). 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  4. ^ Цветковић, Иван. "Сав приход с утакмице – једном играчу". Politika Online (Sırpça). 
  5. ^ Gol(a) istina (Sırpça). 2007. s. 32. 
  6. ^ "Život posle Montevidea: „Idemo tata i ja ulicom, a samo se čuje 'Mošo, Mošo, Mošo, Mošo'"" (Sırpça). 20 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024 – www.bbc.com vasıtasıyla. 
  7. ^ "Blagoje Marjanović". Olympedia (İngilizce). 17 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021. 
  8. ^ "Ексклузивно: Како се Моша спремао за Монтевидео" [Özel: Moša Montevideo'ya nasıl hazırlandı?] (Sırpça). SRT. 18 Şubat 2012. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  9. ^ "Kako se Moša spremao za "Montevideo"" [Moša "Montevideo"ya nasıl hazırlandı?] (Sırpça). YouTube. 2 Mart 2011. 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  10. ^ Krivokapić, Branislav (29 Kasım 2015). "Kada su fudbaleri primili prve plate". Blic.rs (Sırpça). 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Balkan Cup 1934-35 results" [Balkan Kupası 1934-35 sonuçları] (İngilizce). EU-football.info. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. 
  12. ^ "Balkan Cup 1935 results" [Balkan Kupası 1935 sonuçları] (İngilizce). EU-football.info. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. 
  13. ^ "Yugoslavia vs Poland, 3 April 1938, World Cup qualification" [Yugoslavya - Polonya, 3 Nisan 1938, Dünya Kupası elemeleri] (İngilizce). EU-football.info. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. 
  14. ^ "1000 golova Mose Marjanovica 1936" [Mose Marjanović'in 1000 golü 1936]. www.kupindo.com (Sırpça). 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020. 
  15. ^ "Biografija: Blagoje Marjanović" [Biyografi: Blagoje Marjanović] (Sırpça). 6 Temmuz 2018. 
  16. ^ "1945-1992 - OFK BEOGRAD - Nezvanični sajt" (Boşnakça). 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2009. 
  17. ^ "Yugoslavia/Serbia (and Montenegro) - List of Champions" [Yugoslavya/Sırbistan (ve Karadağ) - Şampiyonlar Listesi]. RSSSF (İngilizce). 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  18. ^ "Yugoslavia/Serbia - List of Topscorers" [Yugoslavya/Sırbistan - Gol Kralları Listesi]. RSSSF (İngilizce). 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  19. ^ "Mitropa Cup – Historical Lineups" (İngilizce). 3 Kasım 2015. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  20. ^ "blagoje marjanovic". docs.ufpr.br. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  21. ^ "B.Marjanovic national team goals" (Sırpça). reprezentacija.rs. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 

Dış bağlantılar

değiştir
"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=Blagoje_Marjanović&oldid=33694792" sayfasından alınmıştır