Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi (İngilizce: United Nations Human Rights Committee), Birleşmiş Milletler'in (BM) Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi (KSHUS) ile kurulmuş olan 18 üyeli bir organıdır. Komite, yılda üç defa; 4 haftalık otrumlar hâlinde toplanarak 172 devletin KSHUS'ye uyumu ve 116 devlet tarafının KSHUS'nin Birinci Seçimlik Protokolü çerçevesindeki bireysel başvuruları hakkında raporlar çıkartır.[1] Komite, BM'deki her biri ayrı bir anlaşmayı uygulamakla görevli 10 insan hakları kurumundan birisidir.[2]

BM İnsan Hakları Komitesi, daha yüksek profilli BM İnsan Hakları Konseyi'yle ya da onun öncüsü olan BM İnsan Hakları Komisyonu'yla karıştırılmamalıdır. İnsan Hakları Konseyi (Haziran 2006'dan beri) ve İnsan Hakları Komisyonu (o tarihten önce) "BM'nin siyasal organlarıdır": üyeleri devletlerdir, bir BM Genel Kurulu kararıyla ve BM Antlaşması'yla kurulmuştur ve insan hakları konularını tartışır; İnsan Hakları Komitesi'yse bir "BM uzmanlar kurumudur": üyeleri kişillerdir, KSHUS tarafından kurulmuştur ve sadece o anlaşmayla ilgili konuları tartışır.

KSHUS, İnsan Hakları Komitesi üyeleri için temel kuralları belirtir. KSHUS'nin 28. maddesine göre Kamite, söz konusu anlaşmaya taraf ülkelerden gelen 18 üyeden oluşşmalıdır, onlar da "insan hakları alanında becerileriyle tanınan, yüksek ahlaki karakterli insanlar olmalıdır"; bu arada "hukuki deneyimi olan bazı kişilerin katılımının yararlılığı" da göz önünde bulundurulmalıdır.Yine 28. maddeye göre üyeler, ülkelerinin temsilcileri olarak değil de bireysel kapasiteleri çerçevesinde görev yaparlar. 29. ve 30. maddelerde ayrıca belirtildiği üzere üyeler, KSHUS'ye taraf devletlerin BM Genel Merkezi'nde yaptığı bir toplantıda seçilirler. 32. maddeye göre 4 yıl görev yaparlar ve her iki yılda bir tüm üyelerin dörtte biri seçilir.[3]

Mevcut üyeler aşağıda listelendiği gibidir:[4]

Nr. Name State Term
1. Tania María Abdo Rocholl   Paraguay 2017–2020
2. Yadh Ben Achour   Tunus 2019-2022
3. Ilze Brands Kehris   Letonya 2017–2020
4. Christopher Arif Bulkan   Guyana 2019-2022
5. Ahmed Amin Fathalla   Mısır 2017–2020
6. Şuiçi Furuya   Japonya 2019–2022
7. Christof Heyns   Güney Afrika 2017–2020
8. Hernán Quezada Cabrera   Şili 2019–2022
9. Bamariam Koita   Moritanya 2017–2020
10. Marcia. V. J. Kran   Kanada 2017–2020
11. Duncan Laki Muhumuza   Uganda 2019–2022
12. Fotini Pazarcis   Yunanistan 2019–2022
13. Vasilka Sancin   Slovenya 2019–2022
14. José Manuel Santos Pais   Portekiz 2017–2020
15. Yuval Shany   İsrail 2013–2020
16. Hélène Tigroudja   Fransa 2019–2022
17. Gentian Zyberi   Arnavutluk 2019–2022
18. Andreas B. Zimmermann   Almanya 2018–2020

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Jakob Th. Möller/Alfred de Zayas, The United Nations Human Rights Committee Case Law 1977-2008, N.P.Engel Publishers, Kehl/Strasbourg, 2009, 978-3-88357-144-7
  2. ^ "Monitoring the core international human rights treaties". United Nations Human Rights. Office of the High Commissioner. 22 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016. 
  3. ^ "International Covenant on Civil and Political Rights". UN Office of the High Commissioner for Human Rights. 3 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2020. 
  4. ^ "Human Rights Committee: Membership". UN Office of the High Commissioner for Human Rights. 18 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2019.