Beytüddin
Beytüddin[1] (بيت الدين - Beit ed-Dine) Lübnan'ın Cebel-i Lübnan ilinin Şuf ilçesinde bulunan bir kasabadır. Şuf ilçesinin merkezi de olan kasaba, Beyrut'un 45 kilometre güneydoğusunda ve dik bir vadiyle ayrıldığı Deyr'ül Kamer kasabasının yakınında yer almaktadır. Kasabada yaşayanlar ağırlıklı olarak Maruni, Melkani ve Rum Ortodoks mezheplerine mensup Hristiyanlardır.[2]
| Beytüddin بيت الدين | |
|---|---|
Kasaba | |
 Beytüddin ve Lübnan'ın simgelerinden biri olan Beytüddin Sarayı. | |
  Beytüddin | |
Koordinatlar: 33°41′44″K 35°34′45″D / 33.69556°K 35.57917°D | |
| Ülke | Lübnan |
| İl | Cebel-i Lübnan |
| İlçe | Şuf |
| Rakım | 860 m |
| Zaman dilimi | UTC+02.00 (DAS) |
Kasaba, her yıl yaz aylarında düzenlenen Beytüddin Festivali'ne ev sahipliği yapan Beytüddin Sarayı ile tanınmaktadır.
Tarih
değiştirOsmanlı dönemi
değiştirDaha sonraları Cebel-i Lübnan Emirliği'nin emiri olan Şihab ailesinden II. Beşir Şihab, 1788'de Dürzîlerin inziva için kullandıkları bir alanda sarayı inşa etmeye başladı. Sarayın "İnanç Evi" olarak tercüme edilen adı buradan gelmektedir. Beşir, 1811'de emirliğin merkezini Deyr'ül Kamer'den Beytüddin'e taşıdı.[3] Emriliğini bu saraydan yöneten Beşir, sarayı Safa Nehri'ne bağlayan uzun bir kanal inşa ettirerek su tedarikini de sağladı.[3]
Emir Beşir'in sürgüne gönderildiği 1840 yılından sonra saray Osmanlılar tarafından hükûmet binası olarak kullanılmaya başlandı. Fransız Mandası sırasında da Fransızlar sarayı yerel bir idari ofis olarak kullanmaya devam etti. 1860'taki Lübnan Dağı çatışmaları sırasında Deyr'ül Kamer'den yaklaşık 200 Hristiyan, kasabaları Dürzî çeteler tarafından saldırıya uğramadan önce Beytüddin'deki Osmanlı kışlasına sığındı.[4] Deyr'ül Kamer Dürzîler tarafından yağmalandıktan ve sakinleri katledildikten sonra, Beytüddin'e sığınan Hristiyanlara da saldırdılar. Osmanlı garnizonu sayıca üstün olmasına rağmen Dürzî çetelere direnmedi ve kışla saldırıya uğradı.[5] Fransızların öncülüğünde bu karışıklığa yapılan uluslararası müdahale sırasında Fransız albay d'Arricau karargâh olarak Beşir'in Beytüddin'deki sarayını seçti.[6] 1860'larda Cebel-i Lübnan Sancağı'nın kurulmasıyla da Osmanlı vali yardımcısının karargâhı Beytüddin Sarayı'na taşındı.[7]
II. Abdülhamid'in 1908'de tahta çıkmasının 32. yılı şerefine Beytüddin'de yapılan kutlamalar sırasında, civardaki Dürzi ve Maruniler arasında çatışma çıktı ve her mezhepten birer kişi öldü.[8] Bir hafta sonra, yerel reformist Liberal Parti'den bir heyet Beytüddin'de yeni vergilerin kaldırılması ve yolsuzluk yapan memurların görevden alınması gibi bir dizi talepte bulundu.[8] Ancak mutasarrıf Yusuf Franko Paşa bu talepleri kabul etmedi ve göstericilerin dağıtılmasını emretti.[8] Beytüddin'deki Osmanlı askerleri göstericileri dağıtmayı reddedince Yusuf Franko Paşa göstericilerin taleplerini kabul etmek zorunda kaldı.[8]
Modern dönem
değiştir1943 yılında Lübnan'ın ilk cumhurbaşkanı olan Bişara Huri Beytüddin'i cumhurbaşkanının resmî yazlık konutu olarak ilan etti. Lübnan İç Savaşı sırasında saray ağır hasar gördü. Bölgedeki çatışmaların azaldığı 1984 yılından sonra Velid Canbolat sarayın restorasyonuna ön ayak oldu. Bugün sarayın bazı bölümleri halkın ziyaretlerine açıkken geri kalanı hâlâ cumhurbaşkanının yazlık konutu olarak kullanılmaktadır.
Kaynakça
değiştir- ^ Sezen, Tahir (2017). "Osmanlı Yer Adları" (PDF). devletarsivleri.gov.tr. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Temmuz 2023.
- ^ "Elections municipales et ikhtiariah au Mont-Liban" (PDF). Localiban. Localiban. 2010. s. 19. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2016.
- ^ a b Salibi, Kamal S. (1988). A House of Many Mansions: The History of Lebanon Reconsidered. University of California Press. ss. 108-109.
- ^ Fawaz 1994, p. 72.
- ^ Fawaz 1994, p. 74.
- ^ Fawaz 1994, p. 124.
- ^ Fawaz 1994, p. 178.
- ^ a b c d Der Matossian, Bedross (2014). Shattered Dreams of Revolution: From Liberty to Violence in the Late Ottoman Empire. Stanford University Press. ss. 92-93.