Babaeski Köprüsü
Babaeski Köprüsü veya IV. Murad Köprüsü, Kırklareli ilinin Babaeski ilçesi sınırları içerisinde, Ergene nehrinin kollarından biri olan Babaeski deresi üzerinde bulunan IV. Murat devrinde inşa edilen tarihi bir köprüdür.[1][2]
| Babaeski Köprüsü | |
|---|---|
 Babaeski Köprüsü | |
 | |
| Diğer ad(lar) | IV. Murad Köprüsü |
| Geçiş | Ergene Nehri |
| Konum | Babaeski, Kırklareli, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°25′39.7″K 27°5′56.0″D / 41.427694°K 27.098889°D |
| Malzeme | Kesme taş |
| Uzunluk | 72 m (236 ft) |
| Genişlik | 7 m (23 ft) |
| En geniş açıklık | 5,85 m (19,2 ft) |
| Açılış | 1633) |
Tarih
değiştirKöprünün ortasındaki kitabe köşkünde bulunan 5 beyitlik manzum kitabesine göre Hicri 1043’te (Miladi 1633/1634) tarihinde Sultan IV. Murad döneminde inşa edilmiştir.[3][4]
Köprünün inşa edildiği dönemde yaşamış olan Evliya Çelebi köprüyü inşa ettirenin Sultan Murad zamanında hapse atılıp kurtulduğunda zamanında koyun otlattığı alana bir köprü yapma adağı bulunan ve Yeniçeri Ocağı'nda kul kethüdalığına kadar yükselen Çoban Veli Kasım Ağa’nın hayratı olduğunu ifade etmektedir.[3] Köprünün mevcut kitabesinde geçen "Bu cisri bir kulu yolunda etti pay-endaz" mısrasından yapının padişah tarafından yaptırılmadığı anlaşılmaktadır.[4]
Devlet Arşivleri Başkanlığı'ndaki Hicri 26.09.1101 (Miladi 03.07.1690) tarihli bir belgede Babay-ı Atik'te bulunan büyük köprünün temizliği için Sultan Murad'ın bir görevlendirme yaptığı ibaresi bulunmaktadır.[4]:377
Babaeski Köprüsü'nün mimarının Mimar Kasım Ağa veya Mimar Davud Ağa olduğu görüşleri bulunmaktadır ancak Hicri 1008 (Miladi 1599) tarihinde öldüğü bilindiğinden yapının mimarının Mimar Davud Ağa olmadığı düşünülmektedir.[4]:378
Rumeli Bostanbaşısı'nın Rumeli'den gelip İstanbul'a gidecek yabancıları burada denetlediği belirtilmiştir.[4]
Günümüzde araç ve yaya trafiğine açık olan köprünün tabliyesi asfaltla kaplanmıştır.[2] Köprünün kuzeyinde bulunan nöbet hücresi özgün hali dikkate alınarak yeniden inşa edilmiştir.[5]
Mimari
değiştirErgene Nehri'nin kollarından birinin üstünde inşa edilen köprünün uzunluğu 72 m, genişliği ise 5,85 m dir. Evliya Çelebi'nin yedi adet olduğunu belirtmesine karşılık[3] altı tane sivri basık kemerli gözü bulunmaktadır.[4] Sekizi sivri, iki tanesi yuvarlak kemerli on adet tahliye gözü bulunan köprünün menba tarafında sel yaran ve mahmuz bölümleri bulunmaktadır.[4] Kesme taş malzemeden inşa edilmiş köprünün ortasında bir kitabe köşkü ve karşısında bir seyir köşkü vardır. Kitabe köşkündeki niş içerisinde köprünün inşa kitabesi bulunmaktadır.[3]
Yapının kemer kilit taşlarında, kitabelik ve seyir köşklerinde yoğunlaşan gülbezek ve çarkıfelek motifleri ile lale ve çiçek motifleri bulunmaktadır.[4]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Köprüler". www.kirklarelikulturturizm.gov.tr. 30 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2015.
- ^ a b "Babaeski Köprüsü". 1 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2024.
- ^ a b c d "Babaeski Köprüsü". TDV İslam Ansiklopedisi. 1991. Semavi Eyice. 1 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2024.
- ^ a b c d e f g h Kurtişoğlu, Gülay Apa; Bulut, Özlem (2021). "Kırklareli ve Çevresinde Bulunan Osmanlı Dönemi Köprüleri". Güner, Yavuz; Vatansever, Erhan; Şallı, Hakan (Ed.). Prof. Dr. İlker Alp'e Armağan Kitabı. Çanakkale: Paradigma Akademi. ss. 367-372. ISBN 978-625-7431-47-7.
- ^ "Babaeski Köprüsü - Kırklareli". Türkiye Kültür Portalı. 14 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2024.
Dış bağlantılar
değiştir
Wikimedia Commons'ta Babaeski Köprüsü ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
