Béla Miklós

Macar general ve siyasetçi (1890-1948)

Vitéz Béla Miklós de Dálnok (11 Haziran 1890 – 21 Kasım 1948), Macar asker ve siyasetçi. 1944'ten 1945'e kadar Macaristan Başbakanı olarak görev yaptı.

Vitéz
Béla Miklós
de Dálnok
Macaristan Krallığı Başbakanı
Görev süresi
22 Aralık 1944
(resmen 28 Mart 1945) - 15 Kasım 1945
Lider Yüksek Ulusal Konsey
Yerine geldiği Ferenc Szálasi
(Ulusal Lider olarak)
Yerine gelen Zoltán Tildy
Kişisel bilgiler
Doğum 11 Haziran 1890(1890-06-11)
Budapeşte, Macaristan Krallığı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Ölüm 21 Kasım 1948 (58 yaşında)
Budapeşte, Macaristan
Partisi Macar Bağımsızlık Partisi
Mesleği Asker ve siyasetçi
Ödülleri Şövalye Demir Haçı Demir Haç (1. Sınıf) Demir Haç (2. Sınıf)
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
 Macaristan
Hizmet yılları 1907–1918; 1919–1945
Rütbesi Vezérezredes
Komutası 9. Kolordu
1. Ordu
Çatışma/savaşları I. Dünya Savaşı
II. Dünya Savaşı

1907 yılında Sopron'daki Honvéd Principal Gymnasium'da ikincil çalışmalarını tamamladı. 1910 yılında Ludovica Askerî Akademisi'nden mezun olduktan sonra, teğmen rütbesine terfi etti. Birinci Dünya Savaşı'na katıldı. Ülkesine dönerek Sopron askeri komuta üyesi oldu. 1920-1921 arasında Genelkurmay Koleji'nde eğitim aldı. Bundan sonra Savunma Bakanlığı çalıştı. Askeri Daire Başkan Yardımcısı oldu. Aynı yıl 1929 yılında Naip Miklós Horthy tarafından Vitez Nişanı'na layık görüldü.

1933 ve 1936 arasında Berlin ve Stockholm askerî ataşesi olarak görev yaptı. 1942 Macaristan naibi Amiral Miklos Horthy'nin askeri danışmanı oldu. 1943 yılında korgeneral rütbesine terfi etti.

1 Ağustos 1944 tarihinde Macar Birinci Ordu komutanı oldu. Mihver devletlerinden ayrılarak Kızıl Ordu'ya katıldı. 16 Ekim 1944 tarihinde Alman General Heinrici'nin karargahına gitmesi emredildi. Nihai bir tutuklanma şüphesine karşı yardımcıları ve iki Macar çavuş ile ön kapıdan kaçtı. Sovyet kuvvetlerine yaklaştı. Sovyet askerler Miklós'a biraz endişe verdikten sonra, Przemyśl yakınlarındaki Lisko'ya kadar eşlik ettiler. Burası Sovyet genel karargâhını bulunduğu yerdi. 17 Ekim sabahı Lisko'ya geldi. Sovyetlerin talebi üzerine, radyoda konuştu ve Macar Birinci Ordusu komutanlarıyla birlikleriyle Sovyetlere iltica etmek için bir dilekçe sundu.

Sovyetler, savaş esirlerini yeniden silahlandırdı ve kaçtıkları ülkelerden bir Macar Kurtuluş Ordusu kurmayı planladı. Ancak, tek bir alay komutanı hariç olmak üzere, diğer tüm Macar subaylar çağrısına olumsuz yanıt verdi. Çağrıya olumlu yanıt veren alay komutanı Almanlar tarafından tutuklandı ve hemen idam edildi.

Birkaç gün sonra, Macaristan'da bir karşı-Hükûmet kurulması konusunda Miklós ile görüşmek üzere Sovyet elçileri gönderildi. Bu görüşmeler bir sonuç çıkmadı.

21 Aralık 1944 tarihinde Debrecen'de Geçici Meclis toplandı. Mecliste Komünist, Küçük Çiftçiler, Sosyal Demokratlar, Köylüler Partisi ve Vatandaş Partisi temsilcileri hazır bulundu. Meclis tarafından Miklós başkanlığında geçici hükûmet kurulması teklifini Sovyetler kabul etti. 15 Kasım 1945 tarihindeki seçime kadar bu görevde kaldı. Kolektif bir devlet başkanı olarak görev yapan Yüksek Ulusal Konsey, 26 Ocak 1945 tarihinde Béla Zsedényi başkanlığında kuruldu. Görevdeki başbakan olarak konseyin bir üyesi oldu.

Başbakanlığı sırasında savaş suçluları ve kriminal tutuklamalar başladı, Alman yanlısı örgütler ve siyasi partiler feshedildi ve yeni rejim "gerici unsurları" kamu kurumlarından ve Macar ordusundan temizledi. Geçici Ulusal Hükûmet, halk mahkemelerini kurdu. 1945 yazında Maria Theresa Askeri Nişanı'nı bir kararname ile kaldırdı.

Yüz binlerce kişinin Sovyetler Birliği'ne gönderilmesini engelleyemedi. 1945 yılında yapılan Macar parlamento seçimlerinden sonra yerini Zoltan Tildy aldı.

1947 Macaristan parlamento seçimlerinden önce Macaristan Bağımsızlık Partisi'ne girdi ve partinin başkanı oldu. Meclise girmesine rağmen, yasadışı komünistler tarafından kendi yetki alanından yoksun bırakıldı. Bundan sonra siyaseti bıraktı ve siyasi olarak tecrit edildi. Ailesi rahatsız edilince oğlunun yanına yerleşti.

21 Kasım 1948 tarihinde Budapeşte'de öldü. Cenazesinde askeri tören yapılmadı.

Kaynakça

değiştir
Siyasi görevi
Önce gelen:
Ferenc Szálasi
(Ulusal Lider olarak)
Macaristan Başbakanı
1944
Sonra gelen:
Zoltán Tildy
Askerî görevi
Önce gelen:
Vezérezredes Károly Beregfy
1. Macar Ordusu Komutanı
1 Ağustos 1944 – 16 Ekim 1944
Sonra gelen:
Vezérezredes Dezső László