Armia Ludowa
Armia Ludowa, Polonya'nın işgaline[1] karşı olarak 1 Ocak 1944[2] tarihinde komünist ilkelere dayalı kurulmuş direniş örgütü. Sürekli olarak Sovyet partizanları ile iş birliği içerisindeydi.
| Armia Ludowa | |
|---|---|
 | |
| Kuruluş | 1 Ocak - 29 Temmuz 1944 |
| Lider(ler) | Michał Rola-Żymierski |
| Etkin bölgeler | Polonya |
| İdeoloji | Komünizm |
| Büyüklük | 50.000-100.000 |
| Müttefikler | Kızıl Ordu |
Arka planı
değiştirPolonya'nın işgalinden sonra ilk direniş örgütü ancak 1942 yılında Armia Krajowa kurulmasından sonra oluşturuldu. Aynı yıl komünistler de Gwardia Ludowa'yı kurdu. Bu yeraltı direniş örgütü 1 Ocak 1944'e kadar devam etti. Ancak pek yerli bulunmadığı için bunun yerine Armia Ludowa kurulacaktı.
Kuruluşu
değiştir1 Ocak 1944 tarihinde Armia Ludowa kuruldu. Kurulduğu zaman 10.000 üyeye sahipti. Daha sonra bu sayı 20.000 ile 30.000 arasına kadar yükselecekti. Bu üyelerin 5.000'i Sovyet vatandaşıydı. Üye sayısı olarak en alt tahminler yaklaşık 14,000 kişidir. En yüksek tahminler ise 50,000-60,000 arasındadır. Peter Matusak'a göre bu sayı 45.897'dir. Norman Davies'e göre bu sayı 100 bin olduğu yönündedir.
Ekipman
değiştirArmia Ludowa savaş genelinde ortalama olarak 4653 makineli tüfek, 1,417 tüfek, 246 hafif makineli silah, 82 anti-tank tüfeği, 49 havan topu ve 8 bin el bombasına sahipti.
Çatışmalar
değiştirRablow Savaşı
değiştir14 Mayıs 1944 yılında gerçekleşen savaş. Çatışma Waffen-SS'e bağlı Viking tümeni ile Armia Ludowa arasında gerçekleşti. Viking tümeni'ne bağlı 2.000 askeri Alman ordusu'na ait tanklar destekledi. Ayrıca zırhlı arabalar ve Luftwaffe'de Viking tümenini destekledi. Armia Ludowa ise 600 militanı vardı. Bunun yanında 200 Sovyet partizanı da harekâta destek verdi. Sonuç olarak 40 gerilla öldürüldü. 40 ila 50 gerilla ise yaralandı. Almanlar'da ise bu kayıp daha büyüktü. Öldürülen Alman sayısı 100 ilâ 300 arasındadır.
Skalbmierz Savaşı
değiştirÇatışma 5 Ağustos 1944 yılında gerçekleşti. Direnişçilerin ana omurgasını Armia Ludowa olsa da diğer Marksist yapılanma olan Köylü Taburu'da bu savaşa katıldı. Savaşta 21 gerilla öldü. Bu savaşta siviller de zarar gördü. Savaş boyunca 80 sivil hayatını kaybetti. En ağır kaybı ise Almanlar yaşadı. Alman ordusu orada 900 kişilik kuvvet bulunduruyordu. Bu kuvvetin yaklaşık 1/9'u yok oldu (100'den fazla kayıp.)
Kostya Savaşı
değiştirÇatışmalar 14 Ağustos 1944 yılında başladı. Alman ordusu ağırlıklı olarak tanklarla Baranov'da bulunan Partizan grubuna saldırdı. Saldırı sonucunda Alman ordusu'na ait 2 tank ve 1 zırhlı araç yok edildi. Direnişçiler ise 22 partizan kaybetti. Önemli partizanlardan olan John Trzaska ile birlikte 5 partizanda yaralandı. Burada bulunan 17 ev savaş sırasında Alman ordusu tarafından yakıldı.
Ewina savaşı
değiştir12-13 Eylül arasında gerçekleşen bir çatışma. Yaklaşık 500 kadar Armia Ludowa'ya bağlı gerilla grubu, Boleslaw Hanicza-Boruta komutasında 6000 Alman askeri tarafından korunan ve uçakların, zırhlı araçların, topçu bataryaların ve bomba atarla donatılmış bir alana saldırıldı. Aynı zamanda Rus Kurtuluş Ordusu tarafından kurulan bir bölgeydi. Saldırıyı Armia Ludowa ile Köylü Taburları gerçekleştirdi. Çarpışmalar sonucunda 12 gerilla öldürüldü. Ama buna karşılık 200 Alman askeri öldürülmüştü. Çatışma sırasında gerilla grubunun lideri Boleslaw Hanicza-Boruta yaralandı.
Gruszka savaşı
değiştirSavaş 29-30 Eylül 1944 tarihlerinde gerçekleşti. 29 Eylül'de partizanlar Binbaşı Henry Połowniak onuruna şölen düzenliyordu. Bu sırada Türk kökenli Kalmuklar ve Kazaklar'dan oluşan Alman ordusu ve Alman polisler bu şölene saldırdı. Alman ordusunun kuvveti 6.000 kişilikti. Direnişçiler ise 1500 partizanla şölene katılmıştı. Bu ani saldırıya karşı partizanlar yanlarına güvenlik amacıyla getirdikleri 350 makineli tüfek, 10 havan topu, 10 tanksavar silahı vardı. Saldırı sonucunda 50 gerilla öldürüldü. 70 gerilla ise yaralandı.
Operasyonların bilançosu
değiştir
Armia Ludowa'nın iddiasına göre; 900 operasyon düzenledi. Bu operasyonda 20.000 Alman askeri öldürüldü. Bunun yanında 350 tren ve 79 köprü havaya uçuruldu. Ancak bazı tarihçiler bu rakamın fazla olduğunu Polonya Halk Cumhuriyeti'nin bir propagandası olduğunu iddia ediyorlar.
Dağılması
değiştirKızıl Ordu, Birinci Polonya Ordusu ile birlikte Polonya'yı özgürleştirdiği sırada Armia Ludowa bu harekete katkıda bulundu. Temmuz ayında ise bu örgüte bağlı militanlar Birinci Polonya Ordusu'na katılarak Berlin'e kadar Alman Ordusu'nu kovaladı.
Kaynakça
değiştir- ^ Editors, History com. "Germany invades Poland". HISTORY (İngilizce). 8 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022.
- ^ "EHRI - Armia Ludowa". portal.ehri-project.eu. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022.