Ambiorix

Ambiorix, Catuvolcus'la birlikte, kuzey-batı Galya'da (Gallia Belgica) bulunan bir Belgic kabilesi olan Eburonelerin prensi ve lideri. Ambiorix, 19. yüzyılda Sezar'ın Belgae'yi işgaline gösterdiği direniş nedeniyle Belçika'da bir ulusal kahraman haline gelmiştir.

Erken tarihi

Jül Sezar M.Ö. 57 yılında Galya ve Belgae'yi işgal etti. Bu bölgelerde sürekli olarak birbiriyle savaşan kabileler yaşıyordu. Eburoneler Ambiorix ve Catuvolcus tarafından müşterek olarak yönetiliyordu. M.Ö. 54 yılında Sezar'ın birlikleri, acil olarak erzak ihtiyacı duyunca zaten kötü bir hasat geçirmiş olan yerel kabileleri erzaklarının bir kısmını kendilerine vermeye zorladılar. Açlık korkusu nedeniyle Eburonelerin erzaklarını vermek konusunda isteksiz davranması üzerine Sezar, Eburone köylerinin yakınlarına bir askeri kamp kurulmasını emretti. Her centurion Roma askerlerinin erzak tedarikinin güvenliğini sağlamakla görevlendirildi. Bu durum Eburoneler arasında huzursuzluğa yol açtı.

Her ne kadar Jül Sezar tarafından Atuatucilere haraç vermekten kurtarılmış olsa da, Ambiorix M.Ö. 54 yılı kışında Quintus Titurius Sabinus ve Lucius Aurunculeius Cotta komutası altındaki Roma birliklerine karşı Catuvolcus tarafından başlatılan isyana dahil oldu.

İsyan

Ambiorix ve adamları yakınlarda kereste hazırlamakta olan Romalı askerlere saldırarak birkaçını öldürdü. Hayatta kalan Romalı askerler Ambiorix ve adamları tarafından kamplarına kadar kovalandı. Kamptaki asker sayısının adamları için çok fazla olduğunu anlayan Ambiorix onlarla müzakare ederek uzlaşmaya karar verdi. Roma kampının komutanları olan Sabinus ve Cotta'ya aslında onlarla bir sorunu olmadığını hatta diğer kabilelerle savaşmak zorunda kalmadığı için mutlu olduğunu söyledi. Romalılara saldırmak için bir koalisyon oluşturan yerel kabilelerin planları hakkında Romalıları uyardı ve kamp bölgelerinin yerini değiştirmeleri durumunda savaş için daha avantajlı bir duruma sahip olacakları konusunda tavsiyelerde bulundu. Ayrıca Ren nehrini geçmeleri durumunda onları asla yalnız bırakmayacağına dair söz verdi.

Sabinus ve Cotta nasıl bir cevap verecekleri hakkında tüm gece boyunca konuştular. Sabinus, Ambiorix'e güvendi ve onun söylediklerini yapmanın doğru olacağına kanaat getirdi. Cotta ise mevcut pozisyonun korunmasını ve eğer bir saldırı gerçekleşirse burada savaşılması gerektiği fikrindeydi. Nihayet Cotta pozisyonlarını korumaya karar verdi ancak bu karar sonucu hepsi ölse bile bunun kendi hatası olmayacağını söyledi. Roma birlikleri bu sözlerden huzursuz olunca kamp yerini değiştirmek zorunda kaldılar. En yakın iki Roma kampı tepelerin ardındaydı ve bir diğer seçenek ise vadinin yanındaki bir düzlüğün arkasındaydı. Sabinus ve Cotta kolay yolu seçti ve vadiyi geçtiler. Vadiyi geçişleri sırasında Ambiorix ve adamları Roma birliklerine saldırdılar ve saldırı sonucu Sabinus, Cotta ve birlikleri katledildiler.

Sezar'ın intikamı

Senato olup bitenleri öğrenince, Sezar tüm Belgic kabilelerinden bunun intikamını almaya yemin etti. Bu çok önemliydi çünkü tüm Roma eyaletlerine Roma Cumhuriyetinin bu kadar kolay mağlup edilemeyeceğinin gösterilmesi gerekiyordu. Tüm bunlardan başka Ambiorix tam donanımlı bir Roma lejyonunu ve beş kohortu yok etmişti. Romalıların Belgae seferi birkaç yıl sürdü. Kabilelerin 50,000 eğitimli Roma askerine karşı hiçbir şansları yoktu. Kabileler ya köleleştirildiler ya da tarlaları yakılarak topraklarını terk etmek zorunda bırakıldılar. Bu andan itibaren Eburoneler tarih olmuşlardı. Ambiorix ve adamları Ren Nehri'ni geçmeyi başlardılar ve izlerini kaybettirdiler.

Kaynakça

Dış bağlantılar

Jül Sezar (Türkçeye Çev. Hamit Dereli) (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri) Googlebooks v. 26-51, vi. 29-43, viii. 24
Cassius Dio, Roma Tarihi (orijinal Grekce) xl. 7-11
- (İng. çev.: Earnest Cary ) (1914-1927) Roman History : The Text of Cassius Dio on Lacus Curtius, Loeb Classical Library. Harvard University Press. Kitap 38, 39 ve 40 (İngilizce)
- (Fr. çev.: . Étienne Gros), (1845-1873) Histoire romaine Cilt:3, 4 (livres XXXVIII à XL.) Paris:Didot Wikisource :Histoire romaine (Dion Cassius) - Wikisource (Fransızca)Kitap 11 s.7-11
Lucius Annaeus Florus, Epitome de T. Livio Bellorum omnium annorum DCC Libri duo (Orijinal Latince) iii. 10
- Wikisource'da Latince Metin: Birinci [1] 2 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Latince)
- Wikisource'da Latince Metin: İkinci [2] 4 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Latince)
- (Ing. cev. Cornelius Nepos) (1929, yeni ed. 1966) Epitome of Roman history Loeb classical library, Cambridge:Harvard University Press (İngilizce){Latince)