Alaniçi, Gazimağusa
Alaniçi (Yunanca: Περιστερωνοπηγή, romanize: Peristeronopiyi), hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa kazasına, fiilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa ilçesine bağlı Yeniboğaziçi belediyesine bağlı bir köydür.[1] Köy, Geçitkale'nin 6 km güneyinde, Dörtyol'un 5 km kuzeyinde ve Mağusa'nın 23 km kuzeybatısında; Mesarya Ovası'nda yer almaktadır. Köyün nüfusu 2011 yılı itibarı ile 860'tır.[2]
| Alaniçi | |
|---|---|
 Alaniçi'ndeki Aziz Anastasios Manastırı | |
  Alaniçi Alaniçi'nin Kıbrıs'taki konumu | |
Koordinatlar: 35°15′26″K 33°47′9″D / 35.25722°K 33.78583°D | |
| Ülke |  Kıbrıs Cumhuriyeti (hukuken) Kuzey Kıbrıs (fiilen) |
| Kaza İlçe | Mağusa (hukuken) Gazimağusa (fiilen) |
| Belediye | Yeniboğaziçi |
| Nüfus (2011) | |
| • Toplam | 860 |
| Zaman dilimi | UTC+02.00 (DAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+03.00 (DAYS) |
| Posta Kodu (fiilen) Posta Kodu (hukuken) | 99690 5633 (Peristerona), 5634 (Pigi) |
| Coğrafi Kodu (hukuken) | 3216 (Peristerona), 3217 (Pigi) |
Köy, Peristerona (Yunanca: Περιστερώνα) ve Pigi (Yunanca: Πηγή) adlı iki köyün birleşimiyle oluşmuştur, ve bu sebeple yaygın bir şekilde Peristeronapigi (Περιστερωνοπηγή) olarak anılır. Ancak Kuzey Kıbrıs kayıtlarında tek bir köy olarak geçse de Kıbrıs Cumhuriyeti idari kayıtlarında bu iki köy ayrı idari birimler olarak sayılır.
Tarihçe
değiştirEtimolojik olarak Peristerona köyünün adı güvercin anlamına gelen peristeri(περιστέρι) kelimesinden gelir. Pigi köyünün adı ise "pınar" anlamına gelir.
Köy, papalık belgelerinde 13. yüzyılın başlarında kaydedildi.[3] Peristerona'nın daha eski bir köy olduğu, Pigi köyünün daha sonra ortaya çıktığı kaydedilmiştir. Peristerona köyünün Bizans dönemine gittiği düşünülmektedir. Leontios Maheras 15. yüzyılda köyden bahsederken Omorfo yakınlarındaki Peristerona'dan ayırmak için "Mesarya'daki Peristerona" olarak belirtir.[4]
Maheras köyün Aziz Anastasios'un mezarının olduğu yer olduğunu belirtmiştir. Köyde bu azizin adına ayrıca bir manastır bulunmaktadır.
Florios Vustronios Peristerona'dan "Peristerona della Massaria" olarak bahsederken buranın bir feudal mülk olduğunu not eder. Vustronios Kral II. Jacques'in 1460'ta tahta çıktıktan sonra Peristerona köyünü Alupo de Baltadze'ye ve Frangeskin Cami'ye verdiğini kaydetmiştir. Köyün iki kişi tarafından yönetilmesi burada bir diarşi kurulduğunu belirtir.[4] Pigi köyünün ise Antonios Santa Mavra'ya verildiği yine Vustronios tarafından kayıt edilmiştir.[5]
Osmanlı döneminde köye Türk yerleşiminin başlaması, Pigi köyünün büyümesine yol açmıştı; Peristerona'ya Türkler yerleştikçe ayrılan Rumların Pigi köyüne yerleştikleri kaydedilmiştir.[5] Bu şekilde Peristerona karma bir köy olurken Pigi tamamen Rumlardan oluşan bir köy olmaya devam etti.
1950'lerde yaşanan toplumlararası gerilimler ve Taksim politikasının etkisiyle köyün Türk nüfusunun neredeyse tamamı 1958'de köyden ayrılarak Muratağa ile Mağusa'ya sığındı. 1974 Kıbrıs Harekâtı sırasında 15 Ağustos 1974'te köy Türk kontrolüne girdi ve köyün Rumları güneye geçmek zorunda kaldı.[6] Köyün eski Türk sakinleri yerleşmeye geri dönerken Türk idaresi köye ilk etapta Ovacık adını vermişti,[4] ancak 1975 yılında Larnaka'daki Klavda köyünden ayrılan Türkler buraya yerleşerek geldikleri köyün Türkçe adını buraya vermek istediler, ve Ovacık adı terk edilerek Alaniçi adı uygulamaya konuldu.
Günümüzde köyde genel olarak Peristerona'nın eski sakinleri olan Kıbrıslı Türkler, Klavda'dan göçen Kıbrıslı Türkler ve 1974 sonrası adaya gelen Türkiyeli Türkler yaşamaktadır.[6]
Nüfus İstatistiği
değiştir1974 öncesi nüfus sayımları
değiştirPeristerona Nüfusu
değiştir| Peristerona Nüfusu[4] | |||
|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | %± | |
| 1881 | 450 | — | |
| 1891 | 538 | %20 |
|
| 1901 | 553 | %3 |
|
| 1911 | 641 | %16 |
|
| 1921 | 693 | %8 |
|
| 1931 | 686 | −%1 |
|
| 1946 | 693 | %1 |
|
| 1960 | 581 | −%16 |
|
| 1973 | 566 | −%3 |
|
| Yıl | Kıbrıslı Türk | Kıbrıslı Rum | Toplam |
|---|---|---|---|
| 1891 | 274 | 264 | 538 |
| 1901 | 272 | 281 | 553 |
| 1911 | 267 | 374 | 641 |
| 1921 | 268 | 425 | 693 |
| 1931 | 210 | 476 | 686 |
| 1946 | 186 | 507 | 693 |
| 1960 | 0 | 581 | 581 |
Pigi Nüfusu
değiştir| Pigi Nüfusu[5] | |||
|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | %± | |
| 1881 | 291 | — | |
| 1891 | 346 | %19 |
|
| 1901 | 450 | %30 |
|
| 1911 | 590 | %31 |
|
| 1921 | 674 | %14 |
|
| 1931 | 804 | %19 |
|
| 1946 | 1.068 | %33 |
|
| 1960 | 1.038 | −%3 |
|
| 1973 | 1.103 | %6 |
|
1974 sonrası Alaniçi nüfusu
değiştir| Alaniçi Nüfusu[6] | |||
|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | %± | |
| 1978 | 662 | — | |
| 1996 | 766 | %16 |
|
| 2006 | 863 | %13 |
|
| 2011 | 860 | −%0 |
|
Kaynakça
değiştir- ^ "STATISTICAL CODES OF MUNICIPALITIES/COMMUNITIES AND QUARTERS OF CYPRUS, 2015". Kıbrıs Cumhuriyeti İstatistik Servisi. 4 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.
- ^ "KKTC 2011 Nüfus ve Konut Sayımı" (PDF). KKTC Devlet Planlama Örgütü. 6 Ağustos 2013. s. 22. 6 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Papacostas, Tasos (2012). "Byzantine Nicosia: 650-1191". Michaelides, D. (Ed.). Historic Nicosia. Lefkoşa: Rimal Publications. s. 87.
- ^ a b c d e Polignosi. "Περιστερώνα Αμμοχώστου". www.polignosi.com. 12 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2024.
- ^ a b c Polignosi. "Πηγή". www.polignosi.com. 12 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2024.
- ^ a b c d "Pigi Peristerona - PRIO Cyprus". www.prio-cyprus-displacement.net. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2024.