Adnan Cemgil, (1909, İstanbul - 21 Kasım 2001, İstanbul), öğretmen, yazar, çevirmen. Sinan Cemgil'in babası, Ali Kemal'in babası Hacı Ahmet Efendi'nin ilk eşinden torunudur.[1]

Adnan Cemgil
Nazife Cemgil ve Adnan Cemgil
Doğum1909
İstanbul, Türkiye
Ölüm21 Kasım 2001 (92 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı, İstanbul
MilliyetTürk
Eğitimİstanbul Üniversitesi
MeslekÖğretmen
EvlilikNazife Cemgil (1941-2001)
Çocuk(lar)Sinan Cemgil (1944-31 Mayıs 1971)

1935'te İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü'nden mezun olan Cemgil,[2] yurt dışına gidip, Paris ve Moskova'da Fransızca ve Rusça öğrendi. İlk yazıları, 1934’te “Yeni Adam” dergisinde yayımlandı.[2] 1938 yılında Türkiye'ye dönen Cemgil, 1939'da Ankara'ya yerleşerek öğretmenlik yapmaya başladı.[3] Ankara Meslek Öğretmen Okulu ve Atatürk Lisesi’nde öğretmenlik yaptı.[2] Bu süreçte ve öğrenciliğinde Milli Türk Talebe Birliği'nde filizlenen siyasi düşünceleri belirginlik kazandı. 1941 yılında kendisi gibi sol görüşlere sahip öğretmen Nazife hanımla evlendi. 1945'te Behice Boran, Pertev Naili Boratav, Niyazi Berkes ve birçok aydınla birlikte kovuşturmaya uğradı. Danıştay kararıyla görevine döndü.[2] 1947'de devlet memurluğundan ayrıldı.[2][3]

1950 yılında, kurucularından olduğu "Türk Barışseverler Cemiyeti"nin genel sekreterliğini yaptı. Bu derneğin faaliyeti nedeniyle yargılandı, 15 ay hüküm giydi.[2] Cemgil'e karşı siyasi iktidarın baskıları, eşine yönelik bir şekle bürünerek; Nazife Cemgil, Ankara'dan Yozgat'a sürgün edildi. Adnan Cemgil'in de birkaç yıl Yozgat'ta kalmasının ardından Nazife Hanımın istifasıyla İstanbul'a döndüler. [kaynak belirtilmeli] Bu dönemde Adnan Cemgil, Emekli Sandığı Reklam Bölümü'nde çalışarak, takma adla şiir ve yazılar yazdı, İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda figüranlık ve tanıdıklarının su dağıtan kamyonunda evlere su taşıyıp sakalık yaptı. Kısa ömürlü olan bir bakkal dükkânı açtı. [kaynak belirtilmeli]

1941-1944 yılları arasında “Yurt ve Dünya” dergisinin, 1947’de de “24 Saat” gazetesinin yazı işleri müdürlüklerini yaptı.[2] 1944-1945 yıllarında İnönü Ansiklopedisi’nde redaktör olarak çalıştı.[2] 1961 yılında eşiyle birlikte "Evren Yayınevi"ni kurup, ansiklopedi çıkardı. 27 Mayıs Darbesi'nin ardından Türkiye İşçi Partisi'ne girdi, sendikal çalışmalar yaptı. Seçimler sırasında 1965 yılında Bursa'da Komünizmle Mücadele Derneği'nin yönlendirdiği bir grubun saldırısına uğradı. 31 Mayıs 1971 tarihinde oğlu Sinan Cemgil'i kaybeden yazar; çevirilerini sürdürdü. [kaynak belirtilmeli]Cumhuriyet gazetesi ve Yeni Ortam'da yazılar yazdı. 1942-1987 yılları arasında Türkçeye 50 kadar çeviri yapıt kazandırdı.[2]

Eserleri

değiştir

Bazı çevirileri

değiştir
  • Nazım Hikmet'in Yaşadığı Adalet Dramı ve Açlık Grevi Olayındaki Gerçekler
  • İlim Karşısında IRK MESELELERİ (Etütler)

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Orhan Karaveli, Ali Kemal 'Belki de Bir Gunah Kecisi...', Doğan Kitap, 2008.
  2. ^ a b c d e f g h i , "Adnan Cemgil". 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2022. 
  3. ^ a b , "Adnan Cemgil Biyografi". 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2022. 

Ayrıca bakınız

değiştir