Zeynünnisa Zeynep

divan edebiyatının ilk kadın şairi

Zeynünnisa Zeynep (? Amasya veya Kastamonu - 1563, Amasya), Osmanlı İmparatorluğu'nun bilinen ilk Müslüman kadın şairidir.[1]

Zeynünnisa Zeynep
Doğum?
Amasya veya Kastamonu
Ölüm1563
Amasya
MeslekŞair
Etkin yıllar16 yy.
Tanınma nedeniilk Müslüman kadın şair
Evlilikİsak Fehmi (Kadı)

Zeynünnisa Zeynep Hatun hakkında kapsamlı bir araştırma yapılmamakla birlikte Şair Mihri Hatun ile aynı çağda yaşamış olduğu bilinmektedir. Zeynep Hatun hakkında Şair Latifi ve Şair Aşık Çelebi'nin kitaplarından bir miktar bilgi edinilmiştir. 1546 ve 1556 yılları arasında yayımlanmış bu iki kaynakta Zeynep Hatun'un doğum yeri konusundaki farklı bilgiler vardır. Şair Latîfî'ye göre, Zeynep Hatun Kastamonu'da doğmuştur, Aşık Çelebi'ye göre ise Zeynep Hatun'un doğum yeri Amasya'dır. Ancak her iki yazarda Zeynep Hatun'un yaşamının bir dönemini İstanbul'da geçirdiğini yazmışlardır. Kadı Karabelaı Ahmed Çelebi’nin kızıdır. Kocası İsak Fehmi, kadılık yapmaktaydı. İlk tahsilini babasından aldı. Arapça ve Farsça öğrendi. Ayrıca musîkî de biliyordu.

Edebi Hayatı

değiştir

Fatih Sultan Mehmet'e ithaf ettiği bir Divan'ını Türkçe, Arapça ve Farsça gazel ve kasidelerle süslemiştir. Maalesef hazırladığı bu Divan elimize ulaşmamıştır. Ancak birkaç şiiri tezkirelerde ve şiir mecmualarında bulunmaktadır. Şiiri tasavvufanedir. Dili sade ve ifadesi samimîdir. Aşık Çelebi Meşâiru'ş-Şuarâ (Şairlerin Duyuları) adlı eserinde, bir "bilge" olmak isteyen Zeynep Hatun'un, kadın konumuyla ilgili toplumsal talepleri olduğunu vurgulamaktadır.

Fatih Sultan Mehmet'e aşkını ilan ettiği şiir

değiştir

Güzel varlığın Tanrı'nın armağanıdır sana Sultanım,

Yusuf Sûresi'nin bir âyeti benzeri.

Senin güzelliğin, benim aşkım, senin incitmen ve benim sabrım

Artıyor her an ve de artacak sonsuza dek.

Zeynep Hatun

(Şiirin orijinal metni)

Şehâ bu sûret-i zîbâ sana Hak'dan inâyettir,

Sanasın Sûre-i Yûsuf cemâlinden bir âyettir.

Senin hüsnün, benim aşkım, senin cevrin, benim sabrım,

Demâdem artar, eksilmez, tükenmez, bî-nihâyettir.

Zeynep Hatun

Zeynep Hatun'un Fatih Sultan Mehmet'e aşkını ilan ettiği şiir, Can Atilla'nın 1453 Sultanlar Aşkına isimli albümünde Saba makamında bestelenmiştir.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "TEİS - Zeynünnisa Zeyneb Hatun". 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023.