Yorgun Savaşçı (dizi, 1993)
Yorgun Savaşçı HBB TV'de yayınlanmak üzere Tunca Yönder[1] tarafından çekilen, Kemal Tahir'in aynı adlı romanından uyarlanan ikinci TV dizisi. Bu projenin ilan edilmesi ve yayınlanacak olması sayesinde, 1979'da çekimine başlanıp 1983'te yakıldığı ilan edilen, Halit Refiğ'in yönettiği dizinin yok edilmeyen bir video kopyası arşivden çıkarılarak TRT'de HBB ile aynı anda yayınlanmıştır.
Tunca Yönder Yorgun Savaşçı romanını 1968'de okumuş ve filme çekmeyi düşünmüş: "Yorgun Savaşçı kitabını 1968'de okuduğum zaman 'Günün birinde bunu film olarak yapabilsem ne kadar güzel olur' diye düşünmüştüm. Sonra çok sevdiğim ağabeyim; sinemasına çok güvendiğim bir usta olan Halit Refiğ bunu yapınca 'Ben yapamadım ama hiç olmazsa işin ehli yapıyor' diye mutlu olmuştum."[2]
Yakılan versiyonun senarist ve yönetmeni Halit Refiğ bu projede danışman olarak yer almıştı: "O film sayesinde benim yaptığım Yorgun Savaşçı ortaya çıktı. HBB yöneticileri o filmi yapmayı bana teklif ettiler. Ben 'Aynı şeyi tekrar yapamam. Ama siz yapmak istiyorsanız, ki benim senaryomu yapmak istiyorlar, senaryoyu veririm dedim ve senaryoyu verdim.' Filmin başrol oyuncularından ikisini de zaten daha önceki Yorgun Savaşçı'da oynamış olan Can Gürzap'la Haluk Kurdoğlu aynı rolleri tekrar oynadılar. Tabii benim yaptığım filmde bir askeri destek, devlet desteği vardı. Yani devlet mülkiyetinde bulunan birçok mekana girme imkanımız oldu. Askeri sahnelerde ordudan insan ve malzeme yardımı aldık. Bunlar küçümsenmeyecek desteklerdi. Tunca Yönder tabii bunlardan yoksun olarak bu filmi yapmak durumundaydı. Aynı yardımı onlar göremediler. O yüzden o Yorgun Savaşçı ister istemez biraz daha mütevazı olmak durumundaydı. Ama benim açımdan çok şükran duyguları taşıyacağım bir davranış oldu. O filmin yapılması benim yaptığım Yorgun Savaşçı'nın ortaya çıkarılması için bir etken oldu, bir vesile oldu. HBB o filmi göstermeye başladığı zaman benim yaptığımı da TRT göstermeye başladı. Ve bu şekilde o zaman bir suç belgesi olarak yapılmış kayıt, gösteri kaydı haline geldi."[3]
Engin Ardıç da çekilen yeni dizinin eskisinin gösterilmesini sağlamasına şöyle değinmiştir: "Yakın tarihimizde bir de 'Yorgun Savaşçı'nın yakılma meselesi' olduğunu, çok genç değilse herkes bilecektir. Bu filmin yalnızca kopyaları yakıldı, yıllar sonra bir özel televizyon kanalı sevgili dostumuz Tunca Yönder'e aynı diziyi yeniden çektirip yayınlamaya başlayınca da, devlet televizyonu tarafından apar topar gösterildi, daha doğrusu gösterilmek zorunda kalındı! Yani, bir değil, iki 'versiyonu' vardır, keşke şu günlerde ikisi de yayınlansa, seyirci ikisini de yeniden seyretse, karşılaştırsa... Okumayı sevmeyen gençlik de, "klasiklerin mangasını okur gibi" eser hakkında hiç değilse bir fikir edinse."[4]
- Yönetmen: Tunca Yönder
- Eser: Kemal Tahir
- Senarist: Halit Refiğ, Can Gürzap
- Özgün Müzik: Ruhi Ayangil
- Görüntü Yönetmeni: Erhan Canan
- Genel Danışman: Halit Refiğ
- Kurgu: Celal Köse
- Sanat Yönetmeni: Erol Keskin
- Yönetmen Ekibi: Yusuf Niş
- Sanat Ekibi: Talip Okçu (Kostüm Uygulama)
- Niyazi Er (Kostüm Uygulama)
- Işık Ekibi: Erol Batıbeki (Işık Şefi)
- Fehmi Eryılmaz (Işık Şefi)
- Gürcan Küçüker (1. Işık Asistanı)
- Mehmet Uluyol (Işık Asistanı)
- Metin Erdoğdu (Işık Asistanı)
- Namık Şamlı (Işık Asistanı)
- Yapımevi: HBB & Bakış Yayın yapım
- 1993, TV dizisi
Oyuncular
değiştir- Can Gürzap - Yüzbaşı Cehennem Cemil
- Lale Mansur - Neriman
- Haluk Kurtoğlu - Albay Bekir Sami
- Erhan Abir - Yüzbaşı Selahattin
- Savaş Yurttaş - Kör Şaban
- Ejder Akışık - Halil Paşa
- Mehmet Gürhan - Teğmen Faruk
- Ayşegül Aldinç - Hüsniye
- Ali Uyandıran - Doktor Münir
- Erol Özkök - Yüzbaşı Arap Maksut
- Metin Çeliker - Patriot Ömer
- İsmet Ay - Çolak Apti
- Tunca Yönder - Yarbay Kasap Osman
- Alp Öyken - Binbaşı Nuri
- Nüvit Özdoğru - Yarbay Naci
- Hakan Gerçek - Teğmen Selim
- Orhan Erçin - Y. İzzet Paşa
- Belkıs Dilligil - Gülnihal Kalfa
- Turgay Kantürk - Teğmen Recep
- Kemal İnci - Nizamettin Hoca
- Mümtaz Alpaslan - Gavur Efe
- Gökhan Mete - Halit Bey
- Tanju Şarman - Çerkez Ethem
- Kutay Köktürk - Yüzbaşı İsmail
- Perihan Doygun - Selime Hanım
- Münir Kutluğ - Doktor Reşat
- Orhan Aykanat - Hacı Bakkal
- Süer İzat - Yalak Recep
- Selçuk Uluergüven - Süleyman
- Taner Aşkın - Akhisar Kaymakamı
- Zafer Bilgin - Mahmut Nedim
- Erenus N. Yönder - Teğmen Selami
- Korhan Eriş - Hoca Ziyaüddin
- İlhan Dolunay - Hoca Yahya
- Naki T. Tekinsav - Tütüncü
- Erdoğan Yeşilyurt - Kahveci
- Sühan Baydar - Bayraktar Ömer
- Samim Meriç - Doktor Reşit
Kaynakça
değiştir- ^ "Yorgun Savaşçı'nın yönetmeni Tunca Yönder öldü". 5 Şubat 2020. 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Tunca Yönder söyleşisi" (PDF). Cumhuriyet. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ Halit Refiğ - Düşlerden Düşüncelere Söyleşiler. Kabalcı Yayınları. 2001. s. 237.
- ^ Engin Ardıç (14 Ekim 2009). "Yorgun Savaşçı ne anlatır?". Sabah gazetesi. 15 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Yorgun Savaşçı (1993) 1. Bölüm". 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Konuyla ilgili yayınlar
değiştir- "'Yorgun Savaşçı' TRT'nin". Milliyet. 19 Şubat 1993.
- "HBB'den 'Yorgun Savaşçı' atağı". Milliyet. 22 Şubat 1993.
- "'Yorgun Savaşçı'ya suç duyurusu". Milliyet. 25 Şubat 1993.
- "'Yorgun Savaşçı'ya' not". Milliyet. 13 Şubat 1993.
- "'Olay' dizi ekranda". Milliyet. 10 Şubat 1993.
- "Yeni 'Yorgun Savaşçı'". Milliyet. 9 Şubat 1993.
- "Televizyonda yoran savaş". Milliyet. 6 Şubat 1993.
- Akyol, Cemil (4 Ocak 1993). "Nihayet 'Yorgun Savaşçı'". Milliyet.