Yesünke Taşı
moğolca yazılmış en eski yazılı belge
Yesünke Taşı (Moğolca: |Чингисийн чулууны бичиг / Çingisiin çuluunı biçig=Cengiz taşı yazıtı) Moğolcanın en eski yazılı metnidir. MS 1225 yılında Uygur yazısıyla yazılmıştır.[1] Onon-Neçinsk Nehri yakınında granit bir taş üzerine yazılan bu yazı beş satırdan oluşmaktadır. Bu yazılarda Cengiz Han’ın “Yesünke” (veya Yisünge) adlı yeğeninden bahsedilmiştir.
Metin
değiştir| Metin |
|---|
| “Чинггис хан-и сартагул иргэн дагулижу багужу хамуг монггол улус-ун нойод-и буга сочигай хуригсан-дур Есүнггэ ононодур-ун (онохдоо гэсэн утга) гурбан загуда гучин табун алдас-дур (тоогоор зохицдог байсны баталгаа) ондудла-га(онолоо)”
“Чингис хааныг Сартуул иргэдийг дайлан мордож бууж хамаг монгол улсын ардыг Буга сочухайд хурсанд Есүнгэ 335 алдыг онолоо” Chingis Khaan-iig Sartuul irgen-iig daguul-j buu-j Khamag Mongol Ulsyn noyod Bukha Sochikhai khursan-dor Yesunkhei ontud-ruun, gurvan zuun guchin tavan aldas dor ontud-laa[2] |
| Türkiye Türkçesi |
| Cengiz Han, Sartuul (Harezm İmparatorluğu) halkını teslim alıp getirince bütün Moğol devleti beyleri Buga Soçhai’da toplandığında Yesünge atış yapıp üç yüz otuz beş kulaç (536 m) mesafeye atış yaptı. (alda=kulaç). |
Kaynakça
değiştirDış bağlantılar
değiştir- A.V. Konstantinov. "Cengizhan taşı". Zabaykalya Ansiklopedisi. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009.
- "Cengizhan Yazıtı". 22 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009.
на сайте Государственного Эрмитажа
- "Cengizhan dikili taşı". 13 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009.
на сайте Monumenta altaica
- Lhagvasuren G. "What is the script on the Chinggis Khan's stele about? Cengiz Han'ın kitabesi ne hakkında?". Asian Traditional Archery Research Network (İngilizce). 1 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009.