Yasuhiro Nakasone
Yasuhiro Nakasone (中曽根 康弘 Nakasone Yasuhiro, d. 27 Mayıs 1918 - 29 Kasım 2019) 27 Kasım 1982 ve 6 Kasım 1987 tarihleri arasında Japonya Başbakanlığı görevinde bulunmuş Japon siyaset adamı. Brian Mulroney, Ronald Reagan, Helmut Kohl, François Mitterrand, Margaret Thatcher ve Mikhail Gorbachev gibi önemli Dünya liderleriyle eşzamanlı olarak başbakanlık görevini sürdüren Nakasone, ülkesinde özelleştirme konusunda attığı adımlarla ve gerek başbakanlığı döneminde, gerekse de sonrasında Japon milliyetçiliğini canlandırma konusundaki faaliyetleriyle tanınmaktadır.
| Yasuhiro Nakasone 中曾根 康弘 | |
|---|---|
| |
| Japonya Başbakanı | |
| Görev süresi 27 Kasım 1982 - 6 Kasım 1987 | |
| Hükümdar | Shōwa |
| Yerine geldiği | Zenko Suzuki |
| Yerine gelen | Noboru Takeshita |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 27 Mayıs 1918 Takasaki, Japonya |
| Ölüm | 29 Kasım 2019 (101 yaşında) |
| Partisi | LDP |
| Çocuk(lar) | Hirofumi Nakasone |
| Bitirdiği okul | Tokyo Üniversitesi |
| Dini | Shuuyoudan Houseikai[1] |
| İmzası | 
|
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Japonya
|
| Branşı |  Japon İmparatorluk Donanması
|
| Hizmet yılları | 1941-1945 |
| Rütbesi | Önyüzbaşı |
| Çatışma/savaşları | II. Dünya Savaşı |
Gençlik yılları
değiştirNakasone, fakir bir dağ şehri olan Takasaki'de dünyaya geldi. Babası kereste ticareti ile uğraşıyordu.[2] Eğitimini Tokyo Üniversitesi'nde tamamladı. II. Dünya Savaşı sırasında Japon Donanmasında mutemetlik görevi yapan muvazzaf bir subaydı.[2]
1947 yılında, İçişleri Bakanlığındaki gelecek vadeden görevinden istifa etti. Ülkesinin mağlubiyeti üzerinde büyük bir etki ve üzüntü yaratmıştı. Diğer yandan Japonya'nın geleneksel değerlerinden hızla uzaklaştığını, kimliğini yitirdiğini düşünerek ve bu konuda bir şeyler yapma arzusuyla Parlamento seçimlerine girdi.[2] Demokratik Parti'den Japonya Temsilciler Meclisi üyesi olarak Japonya Ulusal Diyeti'ne girdi.[3] Yasama organının acemi bir üyesi olarak, 1951 tarihinde Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı General MacArthur'a, müttefik işgalini eleştiren, sert bir dille yazılmış 28 sayfalık bir mektup gönderdi. Daha sonra Nakosone'ye, General Arthur'un kızgınlıkla bu mektubu çöpe attığı söylendi. Bu tavrı, onun sağ kanattaki politik yerini tescil etmiş oldu.[2] Esas şöretini ise, 1952 yılında Japonya'nın yenilgisi için İmparator Hirohito'yu suçlayan çıkışıyla yaptı.[kaynak belirtilmeli] 1955 yılında Nakasone'nin zorlamasıyla, hükûmet, nükleer enerji araştırmaları için Endüstriyel Bilimler ve Teknolojiler Araştırma Ajansı'na yaklaşık 14 milyon USD civarında ödenek verdi.[1] 7 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Nakasone Liberal Demokrat Parti (LDP) içinde hızla yükseldi. 1959 yılında Nobusuke Kishi hükûmetinde Bilim Bakanlığı yaptı. 1967 yılına Ulaştırma Bakanlığı, 1970'te Savunma Ajansı Başkanlığı, 1972'de Uluslararası Ticaret ve Endüstri Bakanlığı ve 1981'de de Devlet Bakanlığı görevlerinde bulundu.
Başbakanlık dönemi
değiştir
1982 yılında Nakasone Başbakan oldu. Hükûmetinin Dışişleri Bakanı Shintaro Abe ile birlikte, Japonya'nın Çin ve Sovyetler Birliği ile ilşkilerinin güçlendirilmesi konusunda önemli gelişmeler kaydettiler. Nakasone, Amerika Birleşik Devletleri başkanı Ronald Reagan ile, insanların "Ron-Yasu dostluğu" adı verdikleri çok yakın dostluk ilişki geliştirdi. Japonya ve Filipinler arasında 1986-1987 yılları arasında devam eden, iki ülke arasındaki ekonomik, sosyal ve kültürel ilişkileri güçlendirmeyi hedefleyen, bir dizi özel görüşmeler esnasında, Filipinler Devlet Başkanı Corazon Aquino ile de yakın dostluk geliştirdi. Ülkesinde de özelleştirme faaliyetlerine önem verdi. Japon Ulusal Demir Yolları'nın da aralarında bulunduğu, bir dizi kamu kuruluşunun özelleştirilmesi onun hükûmeti döneminde gerçekleşti.
Nakasone, milliyetçi tavırlarıyla da dikkat çekmişti. "A Sınıfı savaş suçlusu" olarak hüküm giymiş 14 Japon'un isminin de, oldukça büyük tartışmalardan sonra, 1978 yılında Yasukuni Tapınağı'na (Japonya için savaşırken hayatını kaybeden tüm Japonların adının yazıldığı tapınak) yazılmasının ardından, Nakosone bu tapınağı iki defa ziyarete gitti. Başbakanlık yaptığı son dönemde, Japonya'nın başarısını, ABD'nin aksine, toplumda yaşayan başka milletten azınlıklar olmamasına bağlaması yönünde yaptığı açıklama, ülkede yaşayan Koreliler başta olmak üzere, diğer azınlıkları rahatsız etti. Daha sonra sözlerinin aslında, azınlık sorunlarına rağmen ABD'nin ekonomik başarısını takdir etmek amacıyla söylendiğini ileri sürerek, yaptığı gafı toparlamaya çalıştıysa da, çok başarılı olamadı.[4]
1984 senesinde, Japonya'nın Çin'i resmen tanımasının 12. yıl dönümünde, Çin hükûmetinin davetiyle Çin gezisine çıkan 3,000 Japon genciyle birlikte bu ülkeyi ziyarete gitti. Bu gezisinde Nakasone'ye, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri Hu Yaobang'ın kızı özel olarak eşlik etti. Gezi sonrasında Yaobang, Nakasone'ye gösterdiği aşırı ilgi yüzünden Çin Komünist Partisi'nin diğer üyeleri tarafından eleştirilere maruz kaldı.[5]
Başbakanlık sonrası
değiştir
Nakasone 1987 yılında makamını Noboru Takeshita 'ya bıraktı. Bir yıl sonra ismi, diğer bazı LDP milletvekkileri ile birlikte, Recruit skandalı adlı olaya karıştı.
Başbakanlığından sonraki on beş yıllık süre boyunca Diet üyesi olarak kalmasına rağmen, politik ağırlığı günden güne azaldı. 2003 yılında partisi 73 yaş limiti getirince tüm çabalarına rağmen[6] Nakasone seçim ve Diet dışında kaldı ve siyasi hayatı sona erdi. Bu hamle, Junichiro Koizumi'nin parti yönetimindeki yaşlı üyeleri tasfiye etmek amacıyla yaptığı bir hamle olarak değerlendirilmiştir.
Nakasone'nin oğlu, Hirofumi Nakasone de Diet üyesiydi; Keizō Obuchi hükûmetinde Eğitim Bakanlığı, Taro Aso hükûmetinde de Dışişleri Bakanlığı görevlerinde bulundu.
Ödül ve madalyaları
değiştirKaynakça
değiştir- ^ 上之郷, 利昭 (1994). 教祖誕生. 講談社文庫.
- ^ a b c d "Japan’s Elder Statesman Is Silent No Longer" 24 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Martin Fackler, The New York Times, January 29, 2010 (January 30, 2010 p. A11).
- ^ "The Senkyo, 23rd election of the House of Representatives, Gunma's 3rd district". 9 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2014.
- ^ Nakasone's World-Class Blunder 10 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Ezra Bowen, Time magazine, June 24, 2001.
- ^ Lee, Khoon Choy. Pioneers of Modern China: Understanding the Inscrutable Chinese 27 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Singapore: World Scientific Publishing. 2005. p. 311. ISBN 981-256-464-0.
- ^ "The Japan Times, 24 October 2003: "Single-seat constituencies offer refuge for LDP elders who refuse to retire"". 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2014.
- Hood, Christopher P. (2001). Japanese Education Reform: Nakasone's Legacy. Londra: Routledge. ISBN 0-415-23283-X.