Yamaga Sokō

Yamaga Sokō (Japonca: 山鹿素行, 'Yamaga Sokou', 21 Eylül 1622 - 23 Ekim 1685), Edo döneminin başlarında yaşamış Japon Konfüçyüsçü ve stratejist. Yamaga okulu denen strateji okulunun babası olarak bilinir. Ölümden sonraki (gerçek) adı Takasuke (高祐) ya da Yoshinori (義矩). Resmi adı Shikei (子敬), takma adı Jingoemon (甚五右衛門). İnsan (因山) ve Sokō (素行) isimlerini de kullandı.

Hayatı

Mutsu bölgesindeki Aizu şehrinde (şimdiki Fukushima ilindeki Aizu-Wakamatsu şehri) rōnin Yamaga Tei'i (Yamaga Takamichi diye de bilinir)'in oğlu olarak dünyaya geldi. 1628 yılında 6 yaşında iken Edo'ya gitti. 1630 yılında, 9 yaşında iken Hayashi Razan'ın altında Neokonfüçyüsçülük eğitimi aldı. 15 yaşından itibaren Obata Kagenori ve Hōjō Ujinaga'nın altında strateji eğitimi almaya, Hirota Tansai'dan da Şinto eğitimi aldı ve bunlar dışında da şiir gibi birçok alanda eğitim aldı.

Neokonfüçyüsçülüğü eleştirdikten sonra Harima bölgesindeki Akō Beyliğine gönderilip, orada samuray eğitimi aldı. Akō Beyliği Karō'su (Lordun en üst düzey samurayı, başdanışman) Ōishi Yoshio da öğrencilerinden biri olup, Yoshio'nun rol aldığı "Genroku Akō Vakası"ndan sonra Yamaga okulu "gerçek savaşa yönelik bir savaş okulu" olarak ünlendi.

1662 yılından sonra Neokonfüçyüsçülük ile ilgili birtakım şüpheler duymaya başlayıp, yeni bir düşünce sistemi oluşturmaya başladı. 1665 yılında yer ve gökten gelen doğanın insanlığın bilincinden bağımsız bir şekilde varlık gösterdiğini ve bir düzen içerisinde kendiliğinden hareket ettiğini düşündü. Bu düşünce, öğrencileri tarafından düzenlenip "Yamaga Gorui" (Yamaga Sokō'dan seçmeler) gibi eserlerde toplanmıştır.

1675 yılında affedildikten sonra Edo'ya dönüp, 10 yıl boyunca orada strateji dersleri verdi. Bu dersler daha sonra gelecek olan Yoshida Shōin gibilerini etkilemiştir.

1685 yılında vefat etti. Mezarı Tokyo ilinin Shinjuku ilçesindeki budist Sōtō mezhebine ait Sōsanji tapınağında bulunmaktadır.

Karakteri

Konfüçyüsçülük'teki genel inanışın aksine Dünya'nın yuvarlak olduğuna inanmıştır.
"Ebedi netice şimdidedir" sözüyle ünlüdür.
Hirado bölgesi Lordu Matsuura Shigenobu ailesiyle olan yakınlığı sayesinde akrabası olan Yamaga Heima Matsuura ailesinin Karō'su olmuştur.