Gaius Plinius Secundus
Gaius Plinius Secundus Maior ya da Büyük Plinius (Latince: Plinius maior) veya Yaşlı Plinius[a] (MS 23–24 Ağustos 79) Como doğumlu Romalı tarihçi, bilgin, avukat, yazar, doğa tarihçisi, doğa filozofu ve komutan. Naturalis Historia (Doğa Tarihi) adlı kitabın yazarı olmasıyla tanınır. Gençlik yıllarında 10 yılı aşkın bir süre Roma ordusu'nda görev yapmıştır. Vespasianus döneminde Galya, Afrika ve İspanya'da praetorluk (vekillik) yapmıştır. Savaş, retorik, hitabet, dilbilgisi ve tarih alanlarında da kitaplar yazmıştır ancak o kitapları günümüze ulaşamamıştır. Günümüze ulaşabilmiş olan en önemli eseri Naturalis Historia adlı eser olup, 37 kitaptan oluşmaktadır; eserini Titus'a ithaf etmiştir (MS 77). Vezüv Yanardağı'nın patlaması sırasında Stabiae'da hayatını kaybetmiştir.
Gaius Plinius Secundus Maior | |
|---|---|
 | |
| Doğum | M.S. 23 veya 24 Novum Comum, İtalya, Roma İmparatorluğu |
| Ölüm | M.S. 79 (55 veya 56 yaşında) Stabiae, İtalya, Roma İmparatorluğu |
| Milliyet | Romalı |
| Eğitim | Retorik ve Gramer |
| Tanınma nedeni | Naturalis Historia |
| Çocuk(lar) | Genç Plinius (yeğeni, daha sonra evlatlık oğlu) |
| Ebeveyn(ler) | Gaius Plinius Celer (babası) Marcella (annesi) |
Hayatı
değiştirPlinius MS 35 yılında babası tarafından Roma'ya getirildi ve babasının arkadaşı olan Pomponius Secundus'dan şiir ve askeri yöneticilik eğitimi aldı. Remmius Palaemon ve Arellius Fuscus'un gramer ve retoriğinden etkilenen Plinius muhtemelen onların öğrencisiydi. M. İlin - E. Segal "İnsan nasıl İnsan oldu" isimli kitabın 332. ve 333. sayfalarında Plinius hakkında şunlar anlatılmaktadır;
İnsan nasıl İnsan oldu
Plinius az uyur, az yerdi. Gün ve gecelerini, coğrafyacıların, astronomların, tabiat bilginlerinin ve doktorların kitaplarını okumakla geçirirdi. Kitap üstüne kitap okur, not tutar, düşünür, kıyaslamalar yapardı. Gezilerinde ve savaşlarında çok şey görmüştü. Birçok konuda bildiklerini Naturalis Historia adlı eserinde derlemiştir.
Ayrıca eser, birçok kültürel mirası da beraberinde taşımaktadır. Örneğin bugün Türkiye'de mezarlıklara sıklıkla dikilen Akdeniz servisinin neden özellikle mezarların başucuna dikildiğine ya da Batı Uygarlığında yılbaşı kutlamalarında Ökseotu'nun (Viscum album L.[1] neden önemli bir yer tuttuğuna dair cevapları Naturalis Historia'da okumak mümkündür.
1753 yılında literatüre alınan Plinia L.[2] cinsi onun adını taşımaktadır.
Notlar
değiştir- ^ M.S. 62–115 yılları arasında yaşamış ve bir ara Roma'nın Bitinya valisi olarak görev yapmış yeğeni Gaius Plinius Caecilius Secundus'tan ayırt edilebilmesi için Plinius maior (Yaşlı Plinius) olarak anılır.
Kaynakça
değiştir | Romalı ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Felsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Botanikçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |