Yılanların Öcü
Yılanların Öcü, Fakir Baykurt'un 1954'te kaleme aldığı, 1958'de yayımlanan romanı.
 Literatür yayınevinden çıkan kitabın kapağı. | ||||
| Yazar | Fakir Baykurt | |||
|---|---|---|---|---|
| Ülke | Türkiye | |||
| Tür | Roman | |||
| Yayım | 1959, 1979, 2002, 2007 | |||
| Yayımcı | Remzi, Adam, Literatür | |||
| ISBN | 9754184186 | |||
| Seri | ||||
| ||||
Konusu, 1950'li yıllarda Türkiye'de bir köyde yaşanan toprak kavgasıdır. Eşitsizlikleri dile getiren, güçlü güçsüz- mücadelesini yansıtan bir köy romanıdır.[1]
Yazarın ilk romanı olan eser, devam romanı olan Irazca'nın Dirliği ve Kara Ahmet Destanı ile birlikte Fakir Baykurt üçlemesini meydana getirir.
Yılanların Öcü, bir yandan yazara büyük ün getirmiş, 1959 Yunus Nadi Roman Armağanı'na değer görülmüştür; diğer yandan da çok eleştirilmiş ve hakkında bu kitap nedeniyle 1959 yılında açılan soruşturma sonucunda Baykurt öğretmenlik mesleğinden uzaklaştırılmıştır.[2]
Eser, 1962'de Metin Erksan, 1985'te Şerif Gören yönetmenliğinde sinemaya, 2014'te ise dizi olarak televizyona uyarlanmıştır.
Konusu
değiştirRoman, Karataş köyünde oğlu Kara Bayram, gelini Haçça ve torunları Ahmet ve Şerife ile yaşayan Irazca'nın köy içerisindeki hiyerarşiye başkaldırışı anlatılır.
Deli Haceli ve karısı Fatma evlerinin çok nemli olmasından yakınarak tam Irazca ve ailesinin kaldığı evin önüne ev yaparlar. Bu sırada bir açılış için köye ziyarete gelecek kaymakamın haberi alınır. Kaymakamı ağırlamak adına çeşitli hazırlıklar tertip edilmeye başlanır. Bu iş için önce Kara Bayram'ın ası kuzusunu çalmakla işe başlarlar.
Köyün muhtarı kişisel menfaatleri için Haceli'ye destek olur ve bir gün muhtarlığa konuşmak vaadiyle çağırdığı Kara Bayram'ı birkaç adamına falakayla dövdürür. Hem ası kuzusundan olan hem de üstüne dayak yediği oğlunu gören Irazca intikam almak için bir gece Haceli'nin ev yapmak için kazdığı temelleri doldurur. Bayram ise ev yapımı için gerekli olan kerpiçleri parçalar.
Sabah kalktığında bütün yaptıklarının yok olduğunu gören Haceli öfkeyle o sırada hamile olan Haçça'ya taş atar ve düşük yapmasına neden olur. Tüm bunları biriktiren Irazca, kaymakam köye ulaşmadan onun yolunu keser ve hakkını aramak için kaymakamdan destek ister. Kaymakam köye ulaştığı zaman kendisi için hazırlanan tüm tertibe ve eğlenceye katılmadan açılışı yapar ve Irazca'ya hakkının verilmesini aksi halde kendisinin dava açmasını söyler.
Köyün muhtarı bu tür bir olay karşısında kendisinin de suçlanacağını düşündüğü için Haceli'ye verdiği desteği keser ve Kara Bayram ile dialoga girmeye çalışır. Haceli'nin bütün yaptıklarından vazgeçeceğini ve bir miktar maddi destek olacağının teminatını verse de Kara Bayram ikna olmaz ve şehire gidip dava açacağını söyler. Bütün bunlar olurken Haceli, karısı Fatma ile Kara Bayram'ın ilişkilerini bilmemektedir.
Karakterler
değiştir- Kara Bayram
- Fatma
- Irazca
- Deli Haceli
- Haçça
- Muhtar
- Ahmet
- Şerife
- Köy bekçisi
- Kaymakam
Ödülleri
değiştir- Cumhuriyet Gazetesi Yunus Nadi Roman Ödülü (1958 - Birincilik)
Uyarlamaları
değiştir- 1962 - Yılanların Öcü, sinema filmi, yönetmen: Metin Erksan
- 1985 - Yılanların Öcü, sinema filmi, yönetmen: Şerif Gören
- 2014 - Yılanların Öcü, televizyon dizisi, Koliba Film.
Kaynakça
değiştir- ^ Tiken, Servet (19 Nisan 2010). "Fakir Baykurt'un Yılanların Öcü Adlı Romanına Oluşumsal Yapısalcı Bir Yaklaşım". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13 (1): 43-56. ISSN 1304-4990. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024.
- ^ "Baykurt'un 'belalı' eseri: Yılanların Öcü". Milliyet Sanat. 3 Kasım 2013. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024.