Vikipedi:Temel kurallar özeti

Geniş açıklama için Politika ve yönergeler; temel ilkeler hakkında daha fazla bilgi için lütfen Vikipedi'nin beş temel taşı maddesine bakınız.

Vikipedi sürekli, sonu olmayan bir süreçtir; yazdığınız şey yüzyıllar boyu kalıcı olabilir. Silinmeler bile kayıt edilir, böylece yaptığınız her şey Vikipedi'nin, gelecekteki başvurular için erişilebilir bir parçası haline gelir. Ama endişelenmeyin! Yazarken, aşağıda anlatılan şeyleri aklınızda tutun, kısa süre içinde projeye etkili katkılar yaptığınızı göreceksiniz.

Vikipedi'nin birincil amacı, birçok sayfası ansiklopedi maddesi olan, yüksek kalitede bir ansiklopedi oluşturmaktır. Yine de, maddelerin kalitesini gözetleyen resmi bir yapı olmadığı göz önünde bulundurulursa, Vikipedi topluluğu, evrim geçirmeye devam eden kendi kurallarını prosedürlerini ve değerlerini üretmiştir. Bu değerlerden bazıları gayriresmidir ve bunları gözlemleme yaparak, sorarak ya da başka Vikipedi yazarları tarafından size anlatılmasıyla öğreneceksiniz. Bazıları resmidir (ki bunların sayfa başlıklarının önünde, bu sayfada olduğu gibi "Vikipedi" yer alır). Ciddi olandan eğlenceye kadar giden konuları kapsayan kurallar ve prosedürler bulunsa da, az bir kısmı gerçekten önemlidir. Bu sayılan birkaçı, Vikipedi'nin nasıl çalıştığına ve ne yapmaya çalıştığına dair en genel kurallar olup, aynı zamanda maddeleri geliştirme yolundaki sürekli çabalarımızda bize kılavuzluk eden temel değerleri devamlı bir şekilde öğrenip geliştiren yüzlerce yazarın birikmiş deneyimlerini yansıtmaktadır.

Bu davranış kurallarını izlerseniz muhtemelen nezaket ve saygı ile karşılanırsınız. Deneyim kazandıkça bunlara ilave olarak stil rehberlerini, birşeyler yapmanın pratik yollarını vb. öğrenebilirsiniz. Sizin ardınızdan birileri silip süpürecek ve zaman geçtikçe büyük bir ansiklopedist olmanın incelikleri hakkında daha fazla şey öğrenmiş olacaksınız!

Katı bir kurallar dizisi yoktur, bunun yerine izlemekte tercih edebileceğiniz bir seri temel kurallar vardır. Bu temel kurallara pek de uygun olmayan, ama Vikipedi politikası içinde yer almasında zarar bulunmayan şeyler yapan insanlara rastlayabilirsiniz. "Saygılı olmak" temel kuralı bu gibi durumlar için de geçerlidir. Birçok durumda bir madde üzerinde çalışan bilgili ve iyi niyetli yazarlar, aralarından maddeyi geliştirmenin en uygun yolunu seçmek durumunda olacaktır.

Yüksek nitelikli madde oluşturmak için temel kurallar

1.Tarafsız bakış açısı. Tarafsız bir bakış açısı ile yazınız. Bu, çevremizdeki dünyanın tarafsız ve adil bir sunumunu yapabilmemizi sağlayan çok temel bir ilkedir. Materyal doğrulanabilir olsa bile, bir konu üzerindeki birçok önemli bakış açısının etkisini doğru şekilde yansıtan bir ifade olması için onu dengeli ve sunulabilir bir biçime sokmak hâlâ önem taşır.

2.Doğrulanabilirlik. Maddeler sadece doğrulukları tanımlanmış (güvenilir) kaynaklardan türetilir (yazılır). Bir maddeye yeni bilgi ekleyen yazarlar, bu bilgi için güvenilir bir kaynak göstermelidir, aksi halde bu bilgi herhangi bir diğer yazar tarafından silinebilir. Güvenilir kaynak gösterme zorunluluğu, bilgi eklemek isteyen yazarlar için bir zorunluluktur, bilgiyi silmeye çalışanlar için değildir.

3. Özgün Araştırmalara Yer Vermemek (Bağlı Olmamak).

Maddeler daha önce yayınlanmış herhangi bir makale, kavram, veri, düşünce, ifade veya teoriyi içermeyebilir. Ayrıca maddeler, bir pozisyona katkıda bulunmaya hizmet eden bu yayınlanmış makale, kavram, veri, düşünce, ifade veya teorilerin yeni bir analizini de içermeyebilir.

Güvenli davranışlar

Bu temel kuralların amacı, akılda tutulacak bir güvenli kurallar dizisini ortaya koymaktır. Şu sayılan davranışları göz önünde bulundurursanız, muhtemelen başınız derde girmez ve zaman geçtikçe yöneticilik talepleri için sizin açınızdan olumlu bir katkısı olur.

1. Sayfaları ve maddeleri güncelleştirmede cesur olun! Haydi başlayın, bu bir viki'dir.

Sizinle aynı fikirde olmayan kimseler de dahi başkalarını da Cesur olmaya teşvik edin.

2. Her zaman için başkalarına karşı saygılı olun.

3. Kurallardan korkmayın: Eğer kurallar sizin Vikipedi'yi geliştirme ya da devam ettirmede şevkinizi kırıyorsa, onları göz ardı edin.

4. Şüphe duyuyorsanız, konuyu Tartışma Sayfasına taşıyın.

5. Makul değişiklik özetleri ve anlaşılır açıklamalar genel çapta kabul görecektir.

6. İyi niyet varsayın: başka deyişle, tartışmanın karşı tarafındaki kişiyi Vikipedi'ye olumlu bir katkı yapmaya çalışan, düşünen, akıl sahibi bir varlık olarak görmeye çalışın.

7. Özellikle, iyi niyetli değişiklikleri tersine çevirmeyin.

8. Zarif olun: Kabul ettiğiniz şeyde liberal, yaptığınız şeylerde muhafazakâr olun. Başka insanların alay ve garipliklerini elden geldiğince alttan almaya çalışın; mümkün olduğunca nazik, net ve dürüst olmaya çalışın.

9. İmza. Tartışma sayfalarında imzanızı atın (4 tane ~ kullanarak yapılır ve sayfayı kaydettiğinizde kullanıcı adınız ile tarih-saati gösterir), ama ana maddelerde üzerinde imza atmayın.

10. Önizlemeyi göster düğmesini kullanın; bu, sayfa geçmişinin gereğinden fazla dolmasını önleyecektir.

11. Kuruluş İlkeleri: Vikipedi'de sadece 5 fiili kural vardır: tarafsız bakış açısı, özgür lisans, viki süreci, herkesin katkı/değişiklik yapabilmesi ve Jimbo ve kurulun süreç konusundaki sorunlarda en son otorite kabul edilmesi. Bu kuralları kabul etmiyorsanız, Vikipedi'nin sizin için doğru yer olup olmadığını düşünmek isteyebilirsiniz. Bir viki'de her şey teorik olarak değiştirilebilirse de, topluluk, bugüne kadar bu ilkeler üzerinde kurulmuştur ve büyük ihtimalle gelecekte de bu ilkelerden ayrılmayacaktır. Bu ilkelerin içine birçok düşünce eklenmiştir ve şimdiye kadar bizim için işlediler. Onları radikal şekilde değiştirmeye teşebbüs etmeden ve ya da projeden çıkmadan önce onları adilane bir şekilde takdir edin.

12. Telif hakkına (copyright) saygı gösterin. Vikipedi GNU Özgür Belgeleme Lisansı kullanır. Yaptığınız her katkı bu lisansla bağdaşır olmalıdır.