Uzun atlama
Uzun atlama, atletizmin atlama branşına ait bir daldır.
| Atletizm Uzun atlama | |
|---|---|
 Uzun atlama, Helsinki, Temmuz 2005. | |
| Erkek rekorları | |
| Dünya | Mike Powell 8.95 (1991) |
| Olimpiyat | Bob Beamon 8.90 (1968) |
| Kadın rekorları | |
| Dünya | Galina Chistyakova 7.52 (1988) |
| Olimpiyat | Jackie Joyner 7.40 (1988) |
Atlet, yaklaşık 30-45 metre mesafeden hızlanarak, 30 cm genişliğindeki bir basma tahtasına basarak atlayışını yapar. Tahtanın 20 cm'lik beyaz bölümü basış alanı olup 10 cm'lik alanı ise kırmızıdır. Kırmızı alana basış faul olur. Dünya rekoru 8,95 metrelik atlayışıyla Mike Powel'la aittir. Atletler için hız, çeviklik ve güç kullanımının oldukça yoğun olduğu bir daldır. Bu daldaki müsabakalar 1896 yılındaki ilk modern Olimpiyatlardan beri yapılmaktadır.
Tarihçe
değiştir
Antik Yunan'da düzenlenen Olimpiyat oyunlarında bilinen tek atlama müsabakası uzun atlama aynı zamanda Pentatlon yarışlarının da bir ayağını oluşturmaktaydı. Bu dönemdeki etkinlikler sporcuların savaş sırasındaki kabiliyetlerini göstermeyi amaçlayan oyunlardı. Uzun atlama muhtemelen savaş sırasında askerlerin önlerine çıkan dere yatağı veya engelleri geçebilmesi düşüncesinden ortaya çıkmış bir spor dalıdır.[1] Antik müsabakaların araştırılmasının ardından atletler için modern oyunlarda kısa bir koşu parkuru kullanarak atlayışı gerçekleştirmelerine izin verilmiştir.[1] Sporcular tek ellerinde 1 ila 4,5 kilo arasında bir adet halter taşıyorlardı. Atletler kendilerine ivme kazandırabilmek için bu ağırlıkları ellerinden atıyorlar ve atlayışlarını yapıyorlardı. Ağırlığın geriye doğru savrulması atletlerin ağırlık merkezini değiştirmesine ve atletin bacaklarını dışa doğru uzatarak mesafeyi arttırmasına neden oluyordu. Yani atlamanın kendi ivmelenmekten kaynaklanıyordu. Müsabakalar büyük olasılıkla stadyum pistine getirilen bir tahta aracılığıyla yapılıyordu. Atlayıcılar atlamanın ardından "skamma" denilen bir kazılmış alana düşüyordu ve bu alan kum değildi çünkü iniş alanınında kum kullanılması daha modern zamanlarda ortaya çıkmış bir yöntemdir. Uzun atlama oyunlar boyunca en zor ve beceri gerektiren bir branş olarak kabul edildi. Philostratus zamanında atlayış haltercilerin hareketlerine bir ritim katmak amacıyla boru kullanılarak müzik eşliğinde yapılmaya başlandı.[1] Philostratos "Kurallar yarışmaların en zoru olarak kabul edildiği için flüt ve ağırlık ile yarışmacılara avantaj sağlanması amaçlanmaktadır" demiştir. MÖ 656 yılındaki oyunlarda 7.05 m atlayan Spartalı Chionis zamanının en önemli uzun atlamacısıdır.[2]
Uzun atlama 1896 yılındaki modern olimpiyatların başlangıcından beri Yaz Olimpiyatlarında oynanmaktadır. 1914 yılında özellikle kadınlar için standartlaştırılmış bir atlama tahtası geliştirilmiştir.[3] Ancak 1928 yılındaki olimpiyatlara kadar kadınlar uzun atlama müsabakaları yapılamamıştır.
Jesse Owens uzun atlama branşının en önemli isimlerinden birisidir. 8.13 m uzunluğundaki rekor atlayışı 1960 yılında Ralph Boston tarafından geçilene kadar tam 25 yıl boyunca kırılamamıştır. Onun ardından 1968 yılında Bob Beamon'un 8,90 m uzunluğundaki atlayışı da tam 23 yıl rekor olarak kalmıştır. Bu rekor 1991 yılında Mike Powell tarafından 8,95 m ile kırılmıştır. Mike Powell'ın bu derecesi de günümüzde hâlen geçerli olan dünya rekorudur. Resmî olarak bu mesafeden daha uzağa atlayanlar olsa da kurallar gereği rüzgâr hızından dolayı geçerli olmamıştır. Kadınlarda ise rekor Sovyetler Birliği'nden 7,52 m ile Galina Chistyakova'ya aittir. 1988 yılında elde edilen bu derece de hâlen kırılamamıştır.
Kaynakça
değiştir- ^ a b c Swaddling, Judith (1999). The Ancient Olympic Games. University of Texas Pres. ISBN 0292777515.
- ^ "Ancient Origins". The Times/The Sunday Times. 11 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2006.
- ^ Tricard, Louise Mead (1 Temmuz 1996). American Women's Track & Field: A History, 1895 Through 1980. McFarland. ss. 60-61. ISBN 0-7864-0219-9.
Dış bağlantılar
değiştir- International Association of Athletics Federations (IAAF)27 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Resmî sayfası
- World Record progression in athletics
- World Masters Athletics28 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - official site
- Masters T&F World Rankings
- Athletics all-time performances2 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.