Uluslararası Donanma (Girit müdahalesi, 1897-1898)
Uluslararası Donanma, 1897 Türk-Yunan Savaşı'nın patlak vermesinden hemen önce, 1897 yılının başlarında Girit'te Osmanlı İmparatorluğu yönetimine karşı çıkan yerli Yunan isyanına müdahale etmek üzere bir dizi Büyük Güç tarafından oluşturulan bir deniz filosuydu. Şubat 1897'den Aralık 1898'e kadar Girit sularında görev yapan filoda Avusturya-Macaristan, Fransa, Alman İmparatorluğu, İtalya, Rus İmparatorluğu ve Birleşik Krallık'tan savaş gemileri bulunuyordu.
| Uluslararası Donanma (Uluslararası Filo) (Girit müdahalesi, 1897-1898) | |
|---|---|
 Uluslararası Filo'ya bağlı İngiliz savaş gemisi HMS Camperdown'un 28 Mart 1897'de 13,5 inçlik (343 mm) toplarıyla Girit'teki İzzeddin Kalesi'ndeki Hıristiyan isyancı güçleri bombalarken İngiliz savaş gemisi HMS Revenge'in güvertesinden görülen krokisi. | |
| Etkin | Şubat 1897- Aralık 1898 |
| Ülke | Uluslararası |
| Tipi | Eskadra |
| Savaşları | Girit İsyanı (1897-1898) Osmanlı-Yunan Savaşı (1897) |
Girit açıklarında bulunan her ülkenin en kıdemli amirali, "Amiraller Konseyi" ya da "Uluslararası Konsey" olarak da adlandırılan ve Girit'in işlerini yönetmekle görevli "Amiraller Konseyi "nin bir üyesi oldu ve bu görevi Aralık 1898'e kadar sürdürdü. Girit sularında bulunanlar arasındaki en kıdemli amiral hem Uluslararası Filo'nun genel komutanı hem de konseyin başkanı olarak görev yaptı. Başlangıçta İtalyan Koramiral Felice Napoleone Canevaro (1838-1926) bu görevlerde bulunmuştur.[1] Canevaro 1898 ortalarında Uluslararası Filo'dan ayrıldığında yerine Fransız Tuğamiral Édouard Pottier (1839-1903) filonun genel komutanı ve konseyin başkanı olarak geçmiştir.[1] Filo, operasyonları sırasında Girit'i bombardıman yapması yanında, adaya güvenliği sağlama görünümü altında denizci ve deniz piyadeleri çıkardı, hem Girit'i hem de Yunanistan'daki bazı limanları abluka altına aldı ve adadaki uluslararası işgal güçlerine destek verdi. Avusturya-Macaristan ve Almanya filodan çekildikten sonra diğer dört güç filonun operasyonlarına devam etti. Filo Girit'teki çatışmaları sona erdirdikten sonra, amiralleri bir barış anlaşması için müzakere girişiminde bulunmuş ve nihayetinde adada Osmanlı İmparatorluğu'nun hükümdarlığı altında yeni bir Girit Devleti kurulmasına karar vermişlerdir. Filo, Kasım ve Aralık 1898'de tüm Osmanlı kuvvetlerini adadan çıkararak ve Yunanistan ve Danimarka Prensi Yeoryos'u (1869-1957) yeni Girit Devleti'nin Yüksek Komiseri olarak görev yapmak üzere Girit'e naklederek çalışmalarını tamamladı ve adadaki doğrudan Osmanlı egemenliği sona erdi.
Arka Plan
değiştir1896'da Büyük Güçler (Düveli Muazzama) Osmanlı İmparatorluğu'nu (II. Abdülhamid'i), 1669'dan beri Osmanlıların kontrolünde olan Girit Adası'nın [1] yönetiminde reformlar yapmayı [2] ve Yunanistan'da pek çok kişinin sempati duyduğu adanın Hristiyan nüfusunun çıkarlarını korumayı kabul etmeye ikna etti. Büyük güçlerin iddialarına göre Osmanlıların reformları yerine getirmemesi bunun yanında Yunanların adayı ele geçirmeye dönük kışkırtmaları ile 23-24 Ocak 1897'de Girit'in Hanya kentinde Rum sakinleri ile Türkler, Osmanlı kuvvetleri arasında katliam derecesine varan çatışmalar çıktı; ardından 25 Ocak 1897'de Giritli Rumlar arasında Girit'i Yunanistan'la birleşmeye zorlamak amacıyla bir isyan patlak verdi. Adaya konuşlandırılan fırsat kollayan Yunan Ordusu birliklerinin ve kıyı boyunca faaliyet gösteren Yunan Donanması savaş gemilerinin desteğiyle isyancılar kırsal kesimin büyük bölümünü ele geçirdi. Osmanlı birlikleri genellikle Girit'in büyük şehirlerinin ve adanın etrafına dağılmış izole karakolların kontrolünü elinde tuttu.[1][2]
Osmanlıları 1896'da söz verilen reformları gerçekleştirme anlaşmasına bağlı kalmaya zorlamak ve Yunanistan ile Osmanlı İmparatorluğu arasında, Yunanistan'ın kaçınılmaz yenilgisine yol açacağından ve Avrupa'da genel bir savaşa dönüşebileceğinden korktukları genel tüm Avrupa'ya, Balkanlara yayılabilecek bir savaşın çıkmasını önlemek isteyen altı Büyük güç - Avusturya-Macaristan, Fransa, Alman İmparatorluğu, İtalya Krallığı, Rusya İmparatorluğu ve Birleşik Krallık - reformların gerçekleşmesini sağlamak için isyana müdahale etmeye karar verdi. Osmanlılara Girit'teki garnizonlarını takviye etmemeleri için baskı yaptılar; karşılığında adada bulunan Osmanlı garnizonlarının genel güvenliğinin sorumluluğunu üstlendiler.[1]
Filonun oluşumu
değiştir
Mayıs 1896 gibi erken bir tarihte, İngiliz savaş gemisi HMS Hood ve bir Fransız gambotu Girit'teki huzursuzluk karşısında ülkelerinin çıkarlarını ve vatandaşlarını korumak üzere Girit sularına ulaşmıştı.[3] 6 Şubat 1897'de Candia'da (şimdiki Kandiye) büyük bir ayaklanma patlak verdiğinde, görevdeki İngiliz savaş gemisi HMS Barfleur'ün askerleri durumu kontrol altına almak ve İngiliz tebaasını Barfleur'e getirerek korumak için müdahale etti.[4] 1897 başlarında adadaki durumun hızla kötüleşmesiyle birlikte, Avusturya-Macaristan Donanması, Fransız Donanması, İtalyan Kraliyet Donanması (Regia Marina), Rus İmparatorluk Donanması ve İngiliz Kraliyet Donanması'na ait gemiler, Büyük Güçlerin sözde Girit'teki savaşa son verme ve adayı sözde Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayırmadan adadaki Rumları koruyacak bir düzenleme konusundaki kararlılıklarını göstermeyi amaçlayan bir deniz gücü gösterisi olarak Şubat 1897 başlarında Girit sularına geldi. Barfleur'e katılan ilk İngiliz savaş gemileri - Tuğamiral Robert Harris'in amiral gemisi HMS Revenge ve HMS Rodney [5][6] - 9 Şubat 1897'de geldi; 13 Şubat'ta Avusturya-Macaristan, Fransız, İtalyan ve Rus savaş gemileri Girit açıklarına demirlemişti ve Almanya burada bir deniz varlığı kurmayı taahhüt etmişti. Canea (şimdiki Hanya) limanına demirleyen filolar kısa süre sonra birleşerek Uluslararası Filo'yu oluşturdular ve çeşitli ulusal birliklere komuta eden amiraller adadaki meseleleri ele almak üzere birlikte çalışmaya başladılar.[1][4]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d e f Clowes, Sir William Laird (1997), The Royal Navy: A History From the Earliest Times to the Death of Queen Victoria, Volume Seven, Lonra: Chatham Publishing, s. 444-448, ISBN 1-86176-016-7
- ^ a b "The 1897 Revolution in Crete and Spiros Kayales". www.explorecrete.com. 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2023.
- ^ McTiernan, s. 13.
- ^ a b McTiernan, p. 14.
- ^ "Contact Support". mickmctiernan.com. 6 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2018.
- ^ "British warships off Canea. March 1897". 17 Mart 2014. 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2023.