Canihites ailesi

Canihites ailesi (Yunanca: Τζανιχίτες), Türkçe: Cancalar, Laz kökenli aristokrat bir ailedir. Pontus'un merkez Haldia bölgesindeki Caniha (Yunanca: Τζάνιχα; Türkçe: Canca) yerleşiminde yaşamışlardır. Tarihçi Anthony Bryer'a göre, 1355 yılından sonra Canihitesler, Trabzon İmparatorluğu'nun işgali sırasında Kabazites ailesi ile aynı safta yer almışlardır. En tanınmış Canihitesler: Theodore, John, Sevastos, Stephen, Michael ve iki Konstantindi.

Kayda değer aile fertleri

• Theodore Canihites, 1306 yılında yazılmış bir metinde adı geçmektedir (II. Aleksios döneminde).
• John Canihites, Mihail Panaretos tarafından 1330-55 arasında Pinkernis olarak aftedilir. John 1352 yılında ayaklanır ve Tzanicha kalesini ele geçirir, ancak sonrasında III. Aleksios tarafından bozguna uğratılır.
• Sevastos Canihites, 1295 doğumludur. Askeri kampta önemli bir görevde bulundu ve Trabzon İç Savaşı sırasında (1341) Trabzon imparatoriçesi İrini'yi tahttan indirmeye çalıştı, bu girişimin sonucunda Aziz Eugenius'un müstahkem manastırındaki görevinden devrildi. Daha sonra Limnia'ya sürüldü ve infaz edildi.
• Stephen Canihites, 1344-1350 arası dönemde “megas kontostaulos” olarak geçmektedir.
• Michael Canihites, Kaffa'nın dışındaki Trabzon deniz filosundaki bir deniz saldırısında yer aldı (1349) ve John Kabazites ile birlikte savaşta öldürüldü.
• İki Konstantin'den ilki, Vazelon Manastırı'nda "megas kontostaulos" olarak çalışmıştır ve 1365-1386 yılları arasında Palaiomatzouka (Maçka) bandonunun liderliğini yapmıştır. Vazelon kodekslerine göre, ikinci Konstantin 1415 yılında aynı bandonun başkanıydı.

Kale

Bryer, Tzanicha'da (Canca) eski bir kalenin ve iki şapelin kalıntılarının bulunduğunu belirtir. Canca Kalesi olarak bilinen yapı, modern Gümüşhane'nin 2 km kuzeybatısında ve Kanis (Harşit) nehrinin güney kıyısından 400 m uzaklıkta yer almaktadır. Her iki şapel de kilisedeki Hristiyan figürlerin resimlerini veya yazıtlarını içerir.

Kaynakça

• Encyclopedia of Pontian Hellenis. Malloiaris Peadia
• Anthony Bryer & David Winfield, The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos (DOS. XX), vol. 1–2, Washington, 1985. Page 309-310.
• Alexios Savvides (2002). "Τζάννοι-Τζανίτ-Τζανιχίτες: Το πρόβλημα της επιβίωσης ενός καυκασιανού λαού στο βυζαντινό Πόντο των Μεγαλοκομνηνών". Αρχείον Πόντου (Yunanca). Cilt 49.