Toplumsal Sözleşme
Toplumsal Sözleşme ya da Toplum Sözleşmesi (Fransızca: Du contrat social ou Principes du droit politique), 1762'de Cenevreli filozof Jean-Jacques Rousseau tarafından yazılan kitap. Kitapta, siyasi bir sistemin kurulabilmesi için en iyi yöntemin toplumsal sözleşme olduğu açıklanmaktadır. Yazar kitabı neden yazdığını eklediği birinci bölümde “Eğer dedikleri gibi, yasa koyucu ya da hükümdar olsaydım, ne yapmak gerektiği hakkında yazı yazmakla oyalanmaz; ya yapılması gerekeni yapar, ya da susarım” şeklinde açıklamıştır.[1]
Ticari toplumun karşı karşıya olduğu problemleri İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Temeli ve Kökenleri (1754) adlı eserinde dile getirmiştir. Zira insanlar özgür doğar fakat her yerde engellerle karşılaşmaktadır.
“Katılımcıların her birinin can ve malını, oluşturulan ortak gücü,bütünüyle savunup koruyacak bir katılım biçiminin bulunması...Her biri bu ortaklıkta, diğer bütün katılımcılarla birleşirken, yine de yalnızca kendi iradesine boyun eğmesi ve ortaklığa katılmadan önceki kadar özgür kalması.” Toplum sözleşmesinin çözümünü sunduğu sorun işte budur.[1]
Hükümdar, hukukun çerçevesindeki yasama gücünden başka bir güce sahip değildir. Hukuk, bağımsız ve genel kanaati yansıtır.[2]
İnsanlar tarafından onaylanmamış her yasa hükümsüzdür ve geçersizdir, aslında bu yasa (hukuk) dahi değildir.[3]
Yasama gücü halka aittir ve yalnızca ona ait olabilir.[4]
Toplumsal Sözleşme ilerlemeci bir çalışmadır. Avrupa'da ve özellikle Fransa'da siyasi reformlar veya devrimlerin yapılabilmesi için teşvik edici bir nitelik taşımıştır. Monarşik düzene karşı muhalif bir yapı taşıyan Toplumsal Sözleşme yasal düzeni hakim kılmayı amaçlamaktadır.
Toplumsal Sözleşme fikrinin merkezinde basitçe şu yer alır: Genel kanaatin yönlendirmesi ile belirlenen otorite ve bireylerin konumları, bütünün bölünmez parçaları ve bireylerin grupla ortaklığı temelinde birleşir.
Notlar
değiştir
Kaynakça
değiştir- Wraight, Christopher D. (2008), Rousseau's The Social Contract: A Reader's Guide. Londra: Continuum Books.