Soman
Bulunuş
Bulan Richard Kuhn
Bulunuş tarihi 1944
Kimyasal Özellikleri
Kimyasal ismi 3-(fluoro-methyl-phosphoryl)oxy-
2,2-dimethyl-butane
Kimyasal aile Floridlenmiş organofosfor bileşik
Kimyasal formülü C7H16FO2P
Kaynama noktası 198 °C
Ergime/donma noktası −42 °C (−44 °F)
Buhar basıncı 25 °C de 0.40 mmHg (53 Pa)
Buhar yoğunluğu (hava=1) 6.3
Suda Çözünürlük Orta
25 °C de yoğunluğu 1.022 g/cm³
Görünüm ve Renk Safken renksiz ve kokusuz sıvı.
Saf değilken sarı-kahverengi, meyvemsi kokulu.

Soman veya NATO kodlandırmasıyla GD (O-Pinakolil Metilfosfonofloridat) dünyada sadece kimyasal silah yapımı amacıyla kullanılan çok zehirli bir bileşiktir. Canlıların sinir sistemlerindeki asetilkolinesteraz enzimini bloke ederek işlev yapamaz hâle getirdiğinden ayrıca bir sinir ajanıdır. Kimyasal silah olarak Birleşmiş Milletler'in 687 numaralı kararınca "toplu imha silahı" olarak kategorilenmiştir. Araştırma amaçlı sınırlı miktarda üretimi yasalarca düzenlenmiş, silah amaçlı stoklanması ise tamamen yasaklanmıştır. Soman, içerisinde Tabun, Sarin ve Siklosarin'in de bulunduğu G Serisi sinir ajanlarının üçüncüsüdür.

Genel Özellikleri

değiştir

Soman son derece uçucu, asidik ve saf hâldeyken renksiz bir maddedir. Tamamen saf değilken genellikle sarı ile açık kahverengi arasında bir renktedir. Sarin ve Tabun'dan daha çok, Siklosarin'den ise daha az tehlikelidir.

Alternatif İsimlendirme

değiştir
  • Fosfonofloridik asit, metil-1, 2, 2-trimetilpropil ester
  • Pinakolil metilfosfonofloridat
  • 1,2,2-Trimetilpropil metilfosfonofloridat
  • Metilpinakoliloksiflorofosfin oksit
  • Pinakoliloksimetilfosfonil florür
  • Pinakolil metanflorofosfonat
  • Metilfloropinakolilfosfonat
  • Florometilpinakoliloksifosfin oksit
  • Metilpinakoliloksifosfonil florid
  • Pinakolil metilflorofosfonat
  • 1,2,2-Trimetilpropoksiflorometilfosfin oksit

Tarihçe

değiştir

Soman Richard Kuhn tarafından 1944 yılında Almanya'da bulunmuştur ve II. Dünya Savaşı'nda kullanılan son sinir ajanıdır.

Ayrıca bakınız

değiştir