Vikipedi

Siyah Orfe (film)

Siyah Orfe 1959 Fransa Brezilya ve İtalya ortak yapımı romantik fantastik filmdir. Özgün adı Orfeu Negro dur. İngilizce konuşulan ülkelerde Black Orpheus adı ile gösterime sunulmuştur. Film Türkiye'de 1 Ocak 1962'de gösterime girmiştir.[1]

Siyah Orfe
Orfeu Negro
"Siyah Orfe" (Orfeu Negro) filminin sinema afişi
YönetmenMarcel Camus
YapımcıSacha Gordine
SenaristMarcel Camus
Jacques Viot
Vinicius de Moraes (oyun)
OyuncularBreno Mello
Marpessa Dawn
Marcel Camus
MüzikAntonio Carlos Jobim
Luiz Bonfá
Görüntü yönetmeniJean Bourgoin
KurguAndrée Feix
StüdyoDispat Films
Gemma
Tupan Filmes
DağıtıcıThe Criterion Collection (DVD)
CinsiSinema filmi
TürüDram, komedi, fantezi,
aşk, trajedi
RenkRenkli (Eastmancolor)
Yapım yılı1959
Çıkış tarih(ler)i12 Haziran 1959, Fransa
1 Ocak 1962, Türkiye
Süre107 dakika
ÜlkeFransa Fransa
Brezilya Brezilya
İtalya İtalya ortak yapımı.
DilPortekizce
Önceki filmOrphée (1950) (Jean Cocteau)
Devam filmiOrfeu (1999) (Carlos Diegues)
Diğer adlarıSiyah Orfe (Türkiye)
Black Orpheus (ABD)
Orphée Noir (Fransa)
Orfeo Negro (İtalya-İspanya)
Orfeu Negro (Almanya)
Orfeu do Carnaval

Vinicius de Moraes'ın konusunu Yunan Mitolojisi'nden aldığı 1954 tarihli Orfeu da Conceição adlı oyunundan senaryosunu Marcel Camus ve Jacques Viot'un birlikte uyarlayıp yazdıkları filmin yönetmeni de Marcel Camus'dur. Camus'nun ayrıca filmde bir rolü de vardır. Filmin diğer oyuncuları ise Breno Mello, Marpessa Dawn, Fausto Guerzoni ve Lourdes de Oliveira'dır. Yunan mitolojisinde yer alan Orfe ve Öridis (Orpheus ve Eurydice) efsanesinin karnavallar diyarı Rio de Janeiro'ya uyarlanmış şeklidir. Gerçek mekanlarda genelde amatör oyuncuların yer aldığı sahnelerin yeni gerçekçi filmler tarzında çekildiği filmin bir özelliği de kadrosunun neredeyse tamamının siyahi oyunculardan oluşmuş olmasıdır. Bu o tarihte uluslararası bir film için alışılmadık bir özellikti ve bu açıdan da "siyah orfe" devrimci bir film olarak nitelendirildi. Filmin Brezilya folklorünü canlı bir şekilde aktaran çok renkli görüntüleri Jean Bourgoin'a aittir. Film en çok da müziği ile hafızalara kazınmıştır. Filmin müziklerini Brezilya müziği Bossa Nova'nın efsane kralı Antonio Carlos Jobim ve Luiz Bonfá birlikte yapmışlardır. Özellikle de bu film için bestelenmiş iki müzik parçası, Manhã de Carnaval ve A felicidade zamanla klasikleşmiş ve birçok sanatçı tarafından defalarca seslendirilmişti. Filmin bazı afişlerinde de kullanılan tanıtım sloganı şuydu: "Bossa Nova'yı dünyaya tanıtan film". Film 1959 yılında Cannes Film Festivali 'nde Altın Palmiye ödülünü kazandı. 1960 yılında ise Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü ile aynı kategoride Altın Küre ödülüne layık görüldü.[2]

Özet

değiştir

Orfeo (Breno Mello) Brezilya'nın Rio de Janeiro kentinde tramvay kondüktörüdür. Çevresinde bir playboy olarak tanınan Orfeo,Mira (Lourdes de Oliveira)ile nişanlıdır ama sürekli olarak ondan kaçar çünkü çevresinde onca kadın varken evliliğin kendisi için henüz erken olduğunu düşünür. Rio'da karnaval mevsimi gelmiştir. Karnavala katılmayı planlayan Orfeo nikâh yüzüğü almak için ayırdığı para ile rehinciye vermiş olduğu gitarını geri alır. Karnaval sırasında Eurydice (Marpessa Dawn)'i görür ve ona aşık olur. Eurydice de köyündeki aşığını terkederek Rio'ya kaçmıştır. Ancak öfkeli aşığı "ölüm meleği" kıyafetinde peşine düşmüştür. Orfeo'nun tüm çabaları Eurydice'i eski aşığının gazabından korumaya yetmez. Öfkeli aşık ortaya çıkar ve Eurydice'i öldürür. Aşkını geri getirme umudu ile Orfeo "cehennem" e (yani Rio morguna) girer.

Oyuncu kadrosu

değiştir
 
Filmin 1959 tarihli Soundtrack albümü kapağı.

Film hakkında notlar

değiştir
  • Bu film 35mm negatife çekildiği halde bazı baskıları görüntü kalitesinde avantaj sağlamayacağı bilindiği halde 70mm pozitife büyütülerek basılmıştır. Bunun bir nedeni de 35mm baskıların mono veya stereo ses kuşağına sahip olmalarına karşın 70mm baskılarda 6 kanal ses kuşağının olmasıdır. Filmin önemli bir özelliği olan müziğini daha iyi vurgulamak açısından bu seçim yapılmıştır.
  • Filmin iki versiyonu daha vardır. Biri Jean Cocteau'nun 1950'de çektiği Fransız filmi Orphée'dir. Diğeri ise Carlos Diegues'in 1999'da yaptığı Brezilya filmi Orfeu'dur.
  • Film Rio de Janeiro, Brezilya'da 4 ayda çekilmiştir. Çekimler 1958 yılının Ağustos-Aralık ayları arasında tamamlanmıştır.

Filmin Müziği

değiştir
  • "Siyah Orfe" nin müziklerinin çoğunun bestesi Antônio Carlos Jobim'e aittir. Sadece iki tanesinin bestesi Luiz Bonfá'ya aittir. Bunlardan Manhã De Carnaval (Karnaval sabahı anlamına gelmektedir)'ın sözleri de filmin dili gibi Portekizcedir. "Manhã De Carnaval" şarkısı İngilizce konuşulan ülkelerde "A Day in the Life of a Fool" veya kısaca "Black Orpheus" adıyla da tanınır. Brezilya'ya özgü bir müzik türü olan Bossa Nova tarzındaki parça 1959 yılında bütün dünyada hit olmuş ve caz sanatçılarından klasik müzik sanatçılarına kadar birçok şarkıcı parçayı defalarca seslendirmişlerdir. Bunların arasında ilk akla gelenler Chet Atkins, John McLaughlin, Joan Baez, George Benson, Placido Domingo, Julio Iglesias ve Stan Getz'tir. Filmdeki diğer Bonfá bestesi ise Samba de Orfeo'dur. Bu filmden sonra Bossa Nova adı verilen Brezilya müziği bütün dünyada yaygın bir şekilde tanınmış ve sevilmiştir.
  • 21 Aralık 1959 tarihinde Verve etiketi ile çıkmış özgün soundtrack albümünde şu parçalar yer almaktadır:
  1. Generique
  2. A Felicidade
  3. Frevo
  4. O Nosso Amor
  5. O Nosso Amor
  6. Manha De Carnaval
  7. Scene Du Lever Du Soleil
  8. Manha De Carnaval
  9. Scenes De La Macumba
  10. O Nosso Amor
  11. Manha De Carnaval
  12. Samba De Orfeo
  13. Batterie De Cappela
  14. Bola Sete Medley: Manha De Carnaval/A Felicidade/Samba De Orfeo
  • Bu soundtrack albümü çıktığı yıl en çok satanlar listesinden hiç inmedi.

Ödüller

değiştir

Kazandığı Ödüller

değiştir

Adaylıkları

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Milliyet Gazetesi Arşivi". milliyet.com.tr. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2008. 

Dış bağlantılar

değiştir
"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=Siyah_Orfe_(film)&oldid=32863711" sayfasından alınmıştır