Sindika

Kafkasya'da hüküm sürmüş bir Çerkes krallığı

Sindika ya da Sind Krallığı, Milattan önce 4 - 5. yüzyıllarda, Karadeniz kıyısında, şimdiki Krasnodar Kray'ın Anapa kenti yöresinde, en az yüz yıl kadar hüküm sürdüğü bilinen antik devlettir. Meotların (Çerkesçe: Мыут1э, Mıwt'e) en güçlü topluluklarından biri olan Sindler tarafından kurulmuştur. Çeşitli Meot kabileleri bu devlet çatısı altında kaynaşarak Çerkes halkını oluşturmuştur. Merkezi bugünkü Anapa bölgesinde bulunan Sindika limanıydı.

Sindika krallığı
Синдикэ
M.Ö 500-M.Ö 400
Sind ve Meotların ilk yaşadığı yerleri gösteren harita
Etnik gruplar
Sind-Meotlar Grekler
HükûmetKrallık
Tarihçe 
• Kuruluşu
M.Ö 500
• Dağılışı
M.Ö 400
Yüzölçümü
• Toplam
214974 km2
Günümüzdeki durumu Rusya  Ukrayna

Sindika limanı M.Ö. 479'da Bosporos orduları tarafından ele geçirildi, Sind ve Meot gruplarının karşı saldırıları sonucu tahrip oldu. Bunun üzerine Sindika limanı yerinde Gorgippia adı verilen yeni bir Grek kenti kuruldu. Sind Krallığı toprakları, yaklaşık olarak, Taman Yarımadasının (Çerkesçe:Темэн, Teman; Темэнык1э, Temanıç'e) güney bölümü ile şimdiki Krasnodar Kray'ın Anapski ve Krımski Rayonları'nı kapsıyordu.[1][2][3][4][5]

Sindika, Vaat Edilmiş Topraklar.

Tarih ve arkeolojik buluntular

değiştir

Sindika'ya dair bilgileri Grek evraklarından ve arkeolojik buluntulardan öğreniyoruz. Ama az bir bilgiye sahibiz. Sindika Devleti'nin ne zaman kurulmuş olduğunu da tam bilemiyoruz. Fakat, MÖ VI. asırda işlek bir ticari merkez olarak Sind ya da Sindika limanının mevcut olduğunu biliyoruz.

Sindlerin, Karadeniz kıyısındaki Grek kolonilerinin kurulmasından önce bir devletlerinin ve Greklerle ticari münasebetlerinin bulunduğu da bilinmektedir. Sindika, ehemmiyetli ticaret yollarının buluştuğu bir kavşak, bir merkezi liman mevkisindeydi. Erken bir devrede Grek kültürüyle tanışmış olan Sindlerin kendi dillerinde yazıları vardı ve Sindika kralları kendi adlarına sikke (madeni para) bastırıyorlardı.

Sindlerden ilk defa, MÖ 5. asırda yaşayan Grek şairi Hipponakt, daha sonra da Herodot Bahsetmektedir. Strabon da, Karadeniz kıyısına yakın bir yerde bulunan Sind kenti Aborake'den bahseder. Arkeologlar, Aborake olması düşünülen ve Rusça Semibrantnı adını taşıyan eski bir ören yerinde, 1875-1878 senelerinde kazılar yaptılar. Tespitlere göre, Semibrantnı MÖ 5. yüzyıl başlarında da bulunuyordu ve birkaç asırlık bir maziye sahipti. Şehrin etrafı taş duvarlarla çevriliydi, her 15 veya 18 metrede bir savunma maksatlı kuleler bulunuyordu. Şehirde, değişik binalar içinde, saray olduğu zannedilen 400 metrekare büyüklüğünde bir yapı kalıntısı da bulunmuştur. Şehir, sonuncusu MÖ II-I. asır kavşağında olmak üzere üç kez yağmalanıp yakılmış, bazı sakinleri de esir alınmıştır.

Yörede açılan höyüklerdeki mezarların hemen tamamının daha önceleri mezar soyguncuları tarafından soyuldukları görülmüştür. Fakat Semibrantnı'da 15 metre yüksekliğindeki bir höyük içindeki bir mezardan, daha evvel soyulmuş olmasına rağmen, yerli yapımı altın ve gümüşten hayvan heykelleri, ayrıca Grek (Yunanistan) ve Küçük Asya'dan (Anadolu) getirilme eşyalar bulunmuştur. Mezarın mazisinin MÖ 470-460 yıllarına uzandığı düşünülmektedir.

1908'de, Anapa'nın hemen Güney Doğu'sundaki Anapskaya stanitsası (köy) civarında, N.İ. Veselovski'nin açtırdığı ve yine, daha önce soyulmuş olan bir höyükte, sıvalı bir duvar ve üstündeki fresklerle karşılaşılmıştır. Ayrıca daha doğudaki Belaya (Шъхьэгуащэ) Nehrinin kolu olan Kurcıps Nehri (Къурджыпс) dolaylarında açılan höyüklerden de MÖ V. yüzyıla ait Grek ve Meotlardan kalma eşyalar çıkarılmıştır.[1][2][3][4][5]

Krallığın son bulması

değiştir

Sindika idarecileri ile üst varlıklı sınıf, giderek Grek hayat tarzını sahiplendi. Sindika, sonunda Bosporos kralı LevkonI'in hükümdarlığı devresinde (MÖ 349-348) Bosporos Krallığı'na katıldı. Bu tarihten sonra, Sindler, faaliyet ve hayatlarını Bosporos Krallığı içinde devam ettirdiler.[1][2][3][4][5]

Sınıf yapısı

değiştir

Hükümdar ve çevresindeki aristokrasi ve üst sınıf haricinde, ziraatle geçinen köylüler, balıkçılar, zanaatkarlar ve köleler bulunuyordu. Sindler, öteki Meot topluluklarına göre daha ileri ve gelişmiş münasebetler içindeydiler. Sindler buğday, arpa ve tahıl imalatı yanında, meyve ve şarap imalatında da gelişmişlerdi. Sığır, koyun, keçi, domuz ve at besliyor; bol miktarda buğday, hayvan, kurutulmuş ve tuzlanmış balık ile köle ihraç ediyorlardı. Sindika'da çeşitli el sanatları ile maden sanayi de gelişmişti.

Bir hikâye:

MÖ II. asırda yaşamış Grek yazarı Polien'in Sindler'e ait bir hikâyesi günümüze erişmiştir: Sind Kralı Hegatey, bir Meot şefinin kızı Tırğatave (Тыргъэтао) ile evlidir. Ama bir müddet sonra tahtını kaybeder. Komşu Bosporos kralı Satir I (MÖ 432-388), karısı Tırğatave'yi öldürtmesi ve kızı ile evlenip onu kraliçe yapması şartıyla Hegatay'a yardım eder ve yeniden tahtını elde etmesini temin eder. Hegatey, çok sevdiği Tırğatave'ye kıyamaz, onu gizli bir yerde gözlem altına aldırır. Tırğatave, muhafızları atlatır ve heyecanlı bir kaçıştan sonra, Meotlar'ın arasına dönmeyi başarır. Orada, başka bir Meot şefiyle evlenip Sindika ve Bosporos'a yönelik saldırılar başlatır; komplo ve suikast teşebbüslerine rağmen, daima kurtulmayı başarır. Satir I'in ölümünden sonra, yerine geçen oğlu Gorgipts, Meotlar'a kıymetli hediyeler göndererek, sonunda Tırğatave ve Meotlarla sulh temin eder.[1][2][3][4][5]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d Генрих Ананенко,Сыд фэдагъа Синдикэр?,Адыгэ макъ gazetesi,07.01.1992.
  2. ^ a b c d V.Diakov-S.Kovalev,İlkçağ Tarihi,Ankara,1987,s.345-355,506-514.
  3. ^ a b c d General İsmail Berkok,Tarihte Kafkasya,İstanbul,1958,s.135-136.
  4. ^ a b c d Turabi Saltık,Sindika Krallığı,Jineps,Ocak 2007,s.5.
  5. ^ a b c d Tamara V.Polovinkina,Çerkesya,Gönül Yaram,Ankara,2007,s.21-45.