Mehmed Rıza Paşa
Mehmed Rıza Paşa (1844, Kocamustafapaşa, İstanbul - 1920, İstanbul) Osmanlı askeri. II. Abdülhamid döneminde 17 yıl Serasker olarak görev yaptı.[2][3]
| Mehmed Rıza Paşa | |
|---|---|
 Müşîr Mehmed Rıza Paşa | |
| Doğum | 1845 Kocamustafapaşa, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1920 (74-75 yaşlarında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Defin yeri | Kocamustafapaşa Sümbül Efendi Camii Sümbül Efendi Türbesi[1] |
| Bağlılığı |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Hizmet yılları | 1867-1908 |
| Rütbesi |  Müşir |
| Komutası | Muğla Taburu, İzmit Redif Alayı, Edirne Redif Fırkası, 2. Fırka, Serasker |
| Çatışma/savaşları | 93 Harbi |
Askeri hayatı
değiştir1867 yılında Mekteb-i Harbiye'den Mülâzımı sâni rütbesiyle mezun oldu. 2. Ordu emrinde Şumnu'daki 1. Alay 3. Tabur 4. Bölük'e atandı. Girit'e gönderilmek üzere taburuyla beraber İstanbul'a geldi. Harbiye Nezareti'nde orduya yeni alınan tüfeklerin taliminde görevlendirildi. Yeni alınan tüfeklerle Girit'te askerlere talim yaptırdı. Başarılı ve üstün çalışmalarından dolayı Girit Valisi ve Komutanı Müşir Ömer Lütfi Paşa'nın dikkatini çekti ve başyaverliğine atandı. Ancak iki-üç gün sonra istifa ederek İstanbul'a döndü.
1870 yılında Yüzbaşı rütbesine terfi etti. 1871 yılında İşkodra'da çıkan Malisör İsyanı'nın bastırılmasında görev aldı. 1874 yılında Mekteb-i Tıbbiye'nin yeniden yapılandırılmasında Şahin Paşa'nın maiyetinde yer aldı.
1875 yılında Binbaşı rütbesine terfi etti. Karadağ İsyanı'nın çıkması üzerine Trebin'de bulunan Muğla Tabur Komutan Vekili olarak görevlendirildi. Müşir Süleyman Hüsnü Paşa'nın maiyetinde 93 Harbi'ne katıldı.
Savaş sırasında üstün hizmetlerinden dolayı Süleyman Hüsnü Paşa tarafından Kaymakam rütbesine terfi ettirildi ve 4. Rütbeden Mecidiye Nişanı ile taltif edildi. Şıpka Geçidi Muharebeleri'nde Rus Ordusu'na esir düştü. 6 ay sonra İstanbul'a döndü. İstanbul'da tutuklu bulunan Süleyman Paşa ile iyi ilişkilerinden dolayı Kosova'da yaralı olarak bulunan Emin Paşa komutasındaki Liva Vekaleti'ne atanarak İstanbul'dan uzaklaştırıldı. Emin Paşa livasının Yunan sınırında olması üzerine Yenişehir'e gitti. Yenişehir'de Yunanlarla çarpışma esnasında İstanbul'daki ailesinden evinin aranmak istendiğine dair bir telgraf alınca askerlikten istifa etti. Çerkes Abdi Paşa'nın isteği üzerine istifa etmekten vazgeçti.
1881 yılında Miralay rütbesine terfi etti ve İzmit Redif Alayı Komutanı olarak görevlendirildi. 1885 yılında Cisr-i Mustafapaşa'da çıkan olaylar üzerine alayıyla birlikte Edirne'ye intikal etti. Görev yerinin değiştirilmesi askerler tarafından tepkiyle karşılanınca derhal İstanbul'da Yıldız Sarayı'na çağrıldı. Mâbeynciler aracılığıyla Sultan II. Abdülhamid ile görüştü. Bu görüşme sonrasında Sultan II. Abdülhamid tarafından Mirliva rütbesine terfi ettirilmesi için Seraskerliğe emir verildi ve Edirne'deki görevine devamı sağlandı.
1885-1888 yılları arasında Edirne'de Fırka komutanlığında bulundu. 1888 yılında İstanbul'a çağrıldı ve II. Abdülhamid'in muhafızlığıyla görevli 2. Fırka'nın komutanlığına atandı. Buradaki hizmetlerinden ötürü II. Abdülhamid'in dikkatini çekti. 3 Eylül 1891 tarihinde önce Ferik sonra da Müşir rütbesine terfi ettirilerek Serasker olarak atandı. 5 Eylül 1891 tarihinden 23 Temmuz 1908 tarihinde kadar seraskerlik görevini yürüttü.
1920 yılında öldü.
Özel hayatı
değiştir3 oğlu vardı: Süreyya Paşa, Şükrü Paşa, Ziya Paşa. Türbesi 1920 yılından önce onarımını yaptırdığı Sümbül Efendi Türbesi'nin girişinde olup, türbesini torunları yaptırdı.
Hülasa-i Hatırat isimli 1909 tarihinde yayınlanmış bir hatıratı bulunmaktadır.[4]
Galeri
değiştir
Kaynakça
değiştir- ^ Uyanık, Feyzullah. "Serasker Mehmet Rıza Paşa". tez.yok.gov.tr. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023.
- ^ “Süreyya Sineması’nın ve Süreyya Opereti’nin Kurucusu Süreyya (İlmen) Paşa’nın Anıları–I”, Tarih ve Toplum, Sayı 181 (Ocak 1999), s. 44–51.
- ^ Modern warfare: as illustrated by the Greco-Turkish War By Greco-Turkish War, sayfa 284-189, German Staff Officer, Karl Julius W. Viktor von Strantz, 1900.
- ^ Hülasa-i Hatıraat, Mehmed Rıza Paşa