Safra kesesi iltihabı
Kolesistit veya safra kesesi iltihabı, karnın sağ üst kısmında ağrı, mide bulantısı, kusma ve bazen yüksek ateş belirtlerine sahip olan ve safra kesesinin iltihaplanmasını tanımlayan durumdur.[1][2] Bir ağrı türü olan biliyer kolik genellikle akut kolesistitten önce meydana gelir, ancak kolesistitte ağrı, tipik bir biliyer kolik atağına göre daha uzun sürer.[2] Eğer uygun tedavi uygulanmazsa tekrarlayan kolesistit atakları sıkça görülebilir.[2] Akut kolesistit komplikasyonları arasında pankreatit, ana safra kanalı taşları veya iltihabı bulunur. Safra kesesi alındıktan sonra sonuçlar genellikle iyidir.[3] Tedavi olunmazsa kronik kolesistit ortaya çıkabilir.[4]
Kelime, Yunancada "safra kesesi" anlamına gelen cholecyst- ve "iltihap" anlamına gelen -itis ekinin birleştirilmesi ile oluşturulmuştur.[5]
Nedenler ve tanı
değiştirAkut kolesistit vakalarının %90'ından fazlası sistik kanalın safra taşları tarafından tıkanmasından kaynaklanmaktadır.[2] Safra taşlarına yol açan risk faktörleri arasında doğum kontrol hapları, hamilelik, diğer aile bireylerinde de bu durumun varlığı, obezite, diyabet, karaciğer hastalığı veya hızlı kilo kaybı sayılabilir.[3] Nadiren akut kolesistit vaskülit ile kemoterapi veya majör travma veya yanıklardan sonra gerçekleşen iyileşme sırasında ortaya çıkar.[6]
Kolesistitin tanısı semptomlara ve laboratuvar testlerini sonucunda konulur. Abdominal ultrason daha sonra tanıyı doğrulamak için kullanılır.[7]
Tedavi
değiştir
Tedavi genellikle mümkünse 24 saat içinde laparoskopik olarak safra kesesinin çıkarılmasıyla (kolesistektomi) gerçekleştirilir.[8][9] Ameliyat sırasında safra kanallarının fotoğrafının çekilmesi önerilir.[8] Ameliyat zamanında gerçekleştirilemiyorsa veya vaka karmaşıksa antibiyotik kullanımı tavsiye edilmektedir, ancak antibiyotiklerin rutin kullanımı tartışmalıdır[10] Koledok taşları, ameliyattan önce endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi (ERCP) yoluyla veya ameliyat sırasında çıkarılabilir.[8] Ameliyattan kaynaklanan komplikasyonlar nadirdir.[3] Ameliyat yapılamayan kişilerde safra kesesi drenajı denenebilir.[7]
Epidemiyoloji
değiştirGelişmiş ülkelerde yetişkinlerin yaklaşık %10 ila 15'i safra taşlarına sahiptir.[7] Kadınlarda bu durum erkeklerden daha sık görülür ve yaş göze alındığında 40 yaşından sonra durum yaygınlaşır.[3] Nüfusunun %48'inde safra taşı bulunan Amerikan yerlileri gibi bazı etnik grupların bu durumdan daha sık etkilendiği tespit edilmiştir.[3]
Safra taşına sahip olan tüm insanların %1-4'ünde her yıl biliyer kolik gelişmektedir.[7] Tedavi edilmezse, biliyer kolik bulunan kişilerin yaklaşık %20'sinde akut kolesistit gelişir.[7]
Galeri
değiştir-
Safra kesesi taşları, duvar kalınlaşması ve safra kesesi etrafındaki sıvıyı gösteren abdominal ultrasonografi -
Ultrasonda görülen akut kolesistit. İçi boyalı ok, safra kesesi duvarı kalınlaşmasına işaret ediyor. Diğer ok ise safra taşlarını belirtiyor. -
Safra kesesi duvarı kalınlaşmasını, büyük bir safra taşını ve akut kolesistitli büyümüş bir safra kesesini gösteren tıbbi görüntü. -
Safra kesesi duvarı kalınlaşması[11]
-
Safra kesesi duvarı kalınlaşması[11]
-
Safra kesesi taşları ve safra çamurunu gösteren ultrasonografik resim. Safra kesesi duvarı açıkça kalınlaşmamıştır ve perikolekistik yağda ödem olmadığından kolesistit yoktur.
Kaynakça
değiştir- ^ Internal Clinical Guidelines Team (Ekim 2014). "Gallstone Disease: Diagnosis and Management of Cholelithiasis, Cholecystitis and Choledocholithiasis. Clinical Guideline 188". s. 101. PMID 25473723.
- ^ a b c d Strasberg, SM (26 Haziran 2008). "Clinical practice. Acute calculous cholecystitis". The New England Journal of Medicine. 358 (26). ss. 2804-11. doi:10.1056/nejmcp0800929. PMID 18579815.
- ^ a b c d e "Gallstones". NIDDK. Kasım 2013. 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2016.
- ^ Feldman, Mark (2010). Sleisenger & Fordtran's Gastrointestinal and liver disease pathophysiology, diagnosis, management (9 bas.). [S.l.]: MD Consult. s. 1065. ISBN 9781437727678. 2 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2019.
- ^ Collins, Edwards (2013). A Short Course in Medical Terminology. Lippincott Williams & Wilkins. s. 246. ISBN 9781469835785. 2 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2019.
- ^ "Section VIII". Sleisenger and Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease: Pathophysiology, Diagnosis, Management (10 bas.). Elsevier Health Sciences. 2015. s. 1154. ISBN 9781455749898. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e Ansaloni, L (2016). "2016 WSES guidelines on acute calculous cholecystitis". World Journal of Emergency Surgery : WJES. Cilt 11. s. 25. doi:10.1186/s13017-016-0082-5. PMC 4908702 $2. PMID 27307785.
- ^ a b c Patel, PP; Daly, SC; Velasco, JM (18 Ekim 2015). "Training vs practice: A tale of opposition in acute cholecystitis". World Journal of Hepatology. 7 (23). ss. 2470-3. doi:10.4254/wjh.v7.i23.2470. PMC 4606202 $2. PMID 26483868.
- ^ Schuld, J; Glanemann, M (Haziran 2015). "Acute Cholecystitis". Viszeralmedizin. 31 (3). ss. 163-5. doi:10.1159/000431275. PMC 4569253 $2. PMID 26468309.
- ^ van Dijk, AH; de Reuver, PR; Tasma, TN; van Dieren, S; Hugh, TJ; Boermeester, MA (Haziran 2016). "Systematic review of antibiotic treatment for acute calculous cholecystitis". The British Journal of Surgery. 103 (7). ss. 797-811. doi:10.1002/bjs.10146. PMID 27027851.
- ^ a b "UOTW #30 - Ultrasound of the Week". Ultrasound of the Week. 23 Aralık 2014. 9 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2017.
Dış bağlantılar
değiştir| Sınıflandırma | |
|---|---|
| Dış kaynaklar |