Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti
Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti (Sırpça: Социјалистичка Република Србија; Sırp-Hırvatça: Socijalistička Republika Srbija) Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. 1963 yılına dek “Sırbistan Halk Cumhuriyeti” olan cumhuriyetin adı, 1963 tarihinde Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir.
Sırbistan | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1945-1990 | |||||||||
.svg) Arma
| |||||||||
 Yugoslavya SFC içinde Sırbistan SC | |||||||||
| Başkent | Belgrad
Özerk başkentler: Priştine (Kosova) Novi Sad (Voyvodina) | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Sırp-Hırvatça
Bölgesel: Arnavutça (Kosova) Türkçe (Kosova) Macarca (Voyvodina) Slovakça (Voyvodina) Rumence (Voyvodina) Rusince (Voyvodina) | ||||||||
| Hükûmet | Cumhuriyet | ||||||||
| Yasama organı | Sırbistan Meclisi | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||
• Toplam | 88361 km2 | ||||||||
| Nüfus | |||||||||
• Sayılan | 7822795 | ||||||||
| Para birimi | Yugoslavya dinarı | ||||||||
| |||||||||
,_Flag_of_Serbia_(1947%E2%80%931992).svg)
Tarih
değiştirYugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin 1945 yılında kurulduğunda, federal cumhuriyeti oluşturan ülkelerden birisi olarak bu sosyalist cumhuriyet yapısı da kurulmuştur. Sırbistan, federal Yugoslavya içinde coğrafi alan olarak en büyük olduğu gibi, siyasi olarak da merkezî idi. Yugoslavya’nın başkenti (aynı zamanda Sırbistan SC başkenti) bu cumhuriyetteydi. Dolayısıyla devlet organları burada yerleşik idi.
1990 yılı ile beraber Yugoslavya SFC devlet yapısı çözülünce, sosyalist sistemin yerine pazar ekonomisi uygulanmıştır. Ekonomik kısım dışında, sosyalist sistem bırakılmış, idarede birçok değişiklik olmuştur. Bu dönemde Yugoslavya’yı oluşturan federal ülke birimleri, federasyondan ayrılma talebinde bulunmaya başlamışlardır. Bunlar içinde Hırvatistan SC ve Bosna-Hersek SC’nin ayrılışı savaşa yol açmış, bu savaşta Sırbistan SC, eski Yugoslavya ordu gücünü kendisi için kullanmıştır. Federal Yugoslavya'nın bölünmesi ile sonuçlanacak olan bu son dönemde Sırbistan SC, aşırı milliyetçi Sırp devlet ve asker idareciler kontrolünde olmuştur.
Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti, Yugoslavya'nın dağılması sonrasında, Karadağ Sosyalist Cumhuriyeti ile beraber Yugoslavya Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuştur.
Coğrafya
değiştirSosyalist cumhuriyet, Yugoslavya’nın doğu ve kuzeydoğu kesiminde yer almıştır. Ülke yüzölçümü 88.361 km2 idi. Denize kıyısı bulunmamış olan cumhuriyetin turizm alanlarının başında meşhur Tuna muhiti, Kopaonik gibi dağ turizmi alanları yer almıştır.
Siyasi yapı
değiştirYugoslavya federasyon yapısı, 1944 yılında oluşturulan altı anayasal sosyalist cumhuriyete ve iki özerk sosyalist bölgeye sahip olmuştur.[1] Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti de söz konusu anayasal cumhuriyet yapılarından biridir. Cumhuriyetin başkenti Belgrad’dır.
Özerk Bölgeler
değiştirSırbistan Sosyalist Cumhuriyeti yapısı içinde iki özerk bölge de yer almıştır. Bunlar güneybatısındaki Kosova Özerk Sosyalist Bölgesi ve kuzeyindeki Voyvodina Özerk Sosyalist Bölgesi idi. Yugoslavya devlet yapıları içinde sadece Sırbistan’ın yapısında özerk bölge(ler) yer almıştır.
Özerk yapılardan Kosova Özerk Sosyalist Bölgesi’nin başkenti Priştine, Voyvodina Özerk Sosyalist Bölgesi’nin başkenti Novi Sad olmuştur. Sırbistan’daki resmî dil Sırp-Hırvatça dışında, Kosova ÖSB’de Arnavutça, Türkçe; Voyvodina ÖSB’de Macarca, Slovakça, Rumence, Rusince resmiyette kullanılmıştır.
Demografi
değiştirSırbistan Sosyalist Cumhuriyeti’nin 1991 yılındaki nüfusu 7.822.795 olmuştur.[kaynak belirtilmeli] Bu nüfus sayısı içinde çeşitli halklar yer almıştır.
Etnik yapı
değiştirSosyalist cumhuriyet sınırları içinde Sırplar, Arnavutlar, Türkler, Boşnaklar, Macarlar ülkedeki etnik yapıları oluşturmuşlardır. Bunların yanında daha küçük gruplar olarak Goralılar, Torbeşler, Slovaklar, Rumenler ve Rusinler belirtilebilir.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "New Power" 7 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Time - 4 Aralık 1944 (İngilizce)