Sıhhiye Bölüğü (roman)
Sıhhiye Bölüğü, Amerikalı askerî cerrah ve yazar H. Richard Hornberger'in Richard Hooker takma adıyla[1] 1968 tarihinde yayımladığı savaş komedisi türündeki romanının adıdır. Özgün adı MASH: A Novel About Three Army Doctors (Türkçesi, MASH: Üç Ordu Doktoru Hakkında Bir Roman) olan bu çok satan roman 1970'te MASH adıyla sinemaya da aktarıldı. Filmin başarısı üzerine bu kez 1972 - 1983 yılları arasında tam 11 sezon sürecek bir televizyon dizisi yapıldı.[2][3]
| MASH: A Novel About Three Army Doctors | ||||
 Richard Hooker'ın "Sıhhiye Bölüğü" (MASH: A Novel About Three Army Doctors) adlı romanının kapağı | ||||
| Yazar | Richard Hooker (H. Richard Hornberger) | |||
|---|---|---|---|---|
| Çevirmen | Nur Üster | |||
| Ülke |  ABD | |||
| Dil | İngilizce | |||
| Konular | Güldürü, savaş | |||
| Tür | Roman | |||
| Yayım | 1968 (özgün) 1973 (Türkçe) | |||
| Yayımcı | E Yayınları | |||
| Medya türü | 3. Hamur kâğıt, ciltsiz, karton kapak, şömizli | |||
| Sayfa | 254 sayfa | |||
| Mizah serisi | ||||
| ||||
Filmin olağanüstü başarısı üzerine gelen talepleri karşılamak üzere 1972 ila 1977 yılları arasında 14 adet daha devam romanı yayımlanmıştır. Bu devam romanlarından sadece iki tanesi tek başına Richard Hooker (1924-1997) tarafından yazılmıştır. Diğer 12'sinde Hooker'la birlikte William E. Butterworth adlı bir yazarın da adı geçmektedir. Açıkça dile getirilmemekle birlikte bu 12 romanın tamamını tek başına gölge yazar Butterworth'un yazmış olduğu, Hooker'ın sadece isminin kullanıldığı bilinmektedir.[4] Biri hariç tüm devam romanlarının adları M*A*S*H: ...' ya Gidiyor (Roma'ya, Moskova'ya, Viyana'ya vb.) şeklindedir.
Roman 1973 yılında Türkiye'de E Yayınları tarafından Nur Üster'in çevirisiyle "Sıhhiye Bölüğü" adıyla yayımlanmıştır. Roman Türkiye'de basıldığında ABD'de çoktan sinemaya aktarılmıştı, bu nedenle romanın kapağında filmin afişlerinden alınmış bir grafik kullanılmıştır.
Romanın adı nereden geliyor
değiştirMASH, ABD Ordusuna özgü İngilizce tıbbi-askeri bir terim olup "Seyyar Ordu Cerrahi Hastanesi" anlamına gelen "Mobile Army Surgical Hospital" kelimelerinin baş harflerinden oluşmuş bir kısaltmadır. 1945 yılında kurulan bu hastane üniteleri ABD Ordusu'nda 2006 yılına kadar hizmette kalmış, daha çok Kore Savaşı ve Vietnam Savaşı sırasında, cephenin hemen gerisinde görev yapmışlardır. Bu sahra hastaneleri genellikle çadırlardan ve kolay sökülüp takılan barakalardan oluşmuştu. ABD ordusu sonuncu "MASH" ünitesini 8 Ekim 2005 Pakistan Depremi nedeniyle Keşmir'e göndermişti, 2006'da da tüm MASH'ler görev dışı bırakıldılar.[5] MASH'lerin Türk Ordusu'ndaki karşılıkları "Sahra Hastaneleri" dir.
Konusu
değiştirRomanda, 1951 yılında Kore Savaşı sürerken burada kurulmuş 4077 numaralı MASH'te görev yapan bir grup cerrah ve yardımcı personelin gırgır dolu maceralarını anlatmaktadır. Her ne kadar bu cerrahlar birer askeri üniforma taşısalar da çoğu sivil hastanelerden gelmiş doktorlardır ve askeri disiplinden çok uzaktadırlar. Mesleklerinin gereği bu durum üstleri tarafından fazlaca dert edilmez. Ancak bu rahatlık onların görevlerini doğru dürüst yapmalarını da engellemez, bütün gün canla başla görev yaparlar, hayat kurtarmaya çalışırlar. Ama yine de ortada bir savaş vardır, gözlerin önünde ve ellerinin altında insanlar ölür, uzuvlarını kaybederler, sakat kalırlar. Savaşın bu acıları arasında boş zamanlarında gırgırlarını geçmeyi de ihmal etmezler.
Sinema ve TV uyarlamaları
değiştir- Richard Hooker'ın 1968 yılında yayımladığı "MASH: A Novel About Three Army Doctors" adlı güldürü romanı, 1970 yılında Robert Altman tarafından MASH adıyla sinemaya uyarlanmıştı. Önemli rollerinde Donald Sutherland, Elliott Gould, Sally Kellerman, Tom Skerritt ve Robert Duvall'in oynadıkları film Şubat 1973'te Türkiye'de sinemalarda Cephede Eğlence adıyla vizyona girmiştir. Robert Altman'a 1970'te, jüri başkanlığını Kirk Douglas'ın yaptığı Cannes Film Festivali'nin büyük ödülü Altın Palmiye'yi,1971 yılında da Ring Lardner Jr.'a En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü'nü kazandıran "MASH", ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek Kongre Kütüphanesi'nin "Ulusal Film Arşivi"nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.[6]
- MASH'in sinemadaki başarısı üzerine 1972 yılında aynı isimde bir de TV dizisi yapıldı. Dizinin adı bu kez M*A*S*H şeklinde yazılıyordu. 1983 yılına kadar 11 sezon yayında kalan dizide Yüzbaşı 'Şahingöz' ü Alan Alda oynamıştı. Bölümler 25'er dakika sürüyordu.
Tüm M*A*S*H romanları serisi
değiştir- Richard Hooker'ın tek başına yazdıkları:
- MASH: A Novel About Three Army Doctors (Sıhhiye Bölüğü) (1968) Sadece bu ilk roman Türkçeye çevrildi.
- M*A*S*H Goes to Maine (1972)
- M*A*S*H Mania (1977)
- Richard Hooker ve William E. Butterworth'un birlikte yazdıkları:
- M*A*S*H Goes to Paris (1974)
- M*A*S*H Goes to New Orleans (1975)
- M*A*S*H Goes to London (1975)
- M*A*S*H Goes to Vienna (1976)
- M*A*S*H Goes to San Francisco (1976)
- M*A*S*H Goes to Morocco (1976)
- M*A*S*H Goes to Miami (1976)
- M*A*S*H Goes to Las Vegas (1976)
- M*A*S*H Goes to Hollywood (1976)
- M*A*S*H Goes to Texas (1977)
- M*A*S*H Goes to Moscow (1977)
- M*A*S*H Goes to Montreal (1977)
Kaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009.