Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 12. Kongresi

Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 12. Kongresi, Moskova’da 17-25 Nisan 1923 tarihinde yapılmıştır. 12. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir. 386,000 parti üyesini temsilen oy kullanma hakkı bulunan 408 asıl delege ve danışma oylaması hakkıyla 417 delege katıldı.

Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 12. Kongresi
Kongre'nin son günü Toplantı salonu
Durum	Tek parti
Türü	Siyasi parti kongresi
Konum	Moskova
İlk düzenlenme	17 Nisan 1923
Son düzenlenme	25 Nisan 1923
Organizatör	Rusya Komünist Partisi (Bolşevik)
Katılım	Oy kullanma hakkı bulunan 408 asıl delege ve danışma oylaması hakkıyla 417 delege

Vladimir Lenin liderliğinde Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) son kongresidir fakat Lenin hastalığı nedeniyle kongreye katılamamıştır.

Kongre

Kongre'nin çoğunluğu Josef Stalin'in Gürcü Ulusal komünistler ile mücadelesi ile geçmiştir. Stalin, Grigol Orconikidze ve Mamia Orakhelashvili ile kongreye egemen olmuş, Eski Bolşevikler Polikarp Mdivani ve Filipp Makharadze karşı hareket etmiştir.

Stalin diğer grubu şunlar ile suçlamıştır:

• "Parti disiplinini ihlal etmek" - parti kanallarından değil ama doğudan Lenin ile temas etmek
• "11. Merkez Komite kararlarına itaat etmemek"
• "Gürcistan için iktisadi imtiyazlar istemek"
• "Yerel şovenizm" ve "emperyalizm": - Osetyalılar ve Abhazyalılar gibi daha küçük ulusları bastırmakla suçlandılar.
• "Gürcüler için imtiyazlı makamlar sağlama ihtirası"

Orconikidze daha ileri giderek "Solculuk" ve "maceracılık" yanında:

• 1918-1920 arası Menşevikler ile iş birliği
• Gürcistan Komünist Partisi'nde sınıf düşmanlarını (toprak ağaları) korumak
• Menşeviklere siyasi af vermek

Kongre sonrası

Mirsaid Sultangaliyev, bu kongreye katıldı fakat kongreden sonra Tatar gazetesi Eshche yaptığı çıkışlar nedeniyle 1923 Mayıs ayında tutuklandı. Stalin tarafından, 9 - 12 Haziran 1923 arasında gerçekleşen Bölgelerin Ulusal Cumhuriyetlerinin katılımı ile yapılan Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) Merkez Komitesi Konferansında suçlanmıştır.

Bu kongrede RKP (b), yerel şovenizmi belirleyen ulusalcılık probleminin Büyük Rus Şovenizminden daha büyük bir problem olduğu yeniden tanımlanmıştır. Kongre, Korenizatsiya olarak adlandırılacak politikanın başlangıcı olmuştur. Her ulus için, ulusal kadroların yetiştirilmesi fikri ile partinin her yerinde kendi sömürücülerine karşı kendi ulusal proletaryasının temsilcilerinin devam ettirilmesi amaçlanmıştır.

Konuyla ilgili yayınlar

• Chulos, Chris J.; Piirainen, Timo, (Ed.) (2000). The Fall of an Empire, the Birth of a Nation. Helsinki: Ashgate. ISBN 1-85521-902-6. 
• Muslim National Communism in the Soviet Union by Alexandre Bennigsen and S. Enders Wimbush, University of Chicago Press, 1979
• Verbatim Report of Stalin's speeches 7 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. From J. V. Stalin, Works, Foreign Languages Publishing House, Moscow, 1953 Vol. 5, pp. 197–285; accessed May 26, 2008
• The Twelfth Congress of the Russian Communist Party 23 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Nikolai Bukharin, The Communist International, 1923, No. 25, pp. 10–17, at the “Marxists Internet Archive”