Renk tonları ve gölgeler

Renk teorisinde renk tonu (İngilizce:tint), açıklığı artıran beyazla bir renk karışımı iken, gölge siyahla bir karışımdır, bu da koyuluğu artırır. Her iki işlem de ortaya çıkan renk karışımının göreli doygunluğunu (İngilizce: saturation) etkiler. Ton bir rengi gri ile karıştırarak veya hem tonlama hem de gölgeleme yoluyla yapılır. Bir rengi herhangi bir nötr renkle (siyah, gri ve beyaz dahil) karıştırmak kromayı veya renkliliği azaltırken renk tonu (renk alanına bağlı olarak kırmızı, yeşil, mavi vb. göreceli karışımı) değişmeden kalır.

Mavinin bazı gölgeleri ve renk tonları

Grafik sanatlarında özellikle baskı ve çizimde, "ton", kazınmış veya çizilmiş çizgiyle yapılan doğrusal işaretlerin aksine çeşitli yollarla üretilen sürekli renkli alanlara atıfta bulunarak farklı bir anlamı vardır.

Yaygın olarak gölge terimi teknik olarak gölgeler, tonlar veya biraz farklı tonlar olsun, belirli bir rengin herhangi bir çeşidini kapsayacak şekilde genelleştirilebilir. Bu arada, renk tonu( ingilizce: tint) terimi rengin daha açık veya daha koyu değişimlerini (örneğin, renkli pencereler) belirtecek şekilde genelleştirilebilir.

Renkli ışığı karıştırırken (ilave renk modelleri), spektral olarak dengelenmiş kırmızı, yeşil ve mavinin (RGB) akromatik karışımı gri veya siyah değil her zaman beyazdır. Boya karışımlarındaki pigmentler gibi renklendiricileri karıştırdığımızda, ana renklerden her zaman daha koyu ve daha az kroma veya doygunluk açısından daha az bir renk oluşturulur. Bu, karışık rengi nötr bir renge (gri veya siyaha yakın) doğru hareket ettirir. Parlaklıklarını veya enerji seviyelerini ayarlayarak ışıklar daha parlak veya daha kısık yapılır; resim boyarken açıklık beyaz, siyah veya bir rengin tamamlayıcısı ile karıştırılarak ayarlanır.

Sanatta

Tonları siyah boya ekleyerek boya rengini koyulaştırmak-ki bu durumda gölgeler yapılır- ya da rengi açmak için beyaz eklemek ki bu durumda renk tonları (tints) üretilir- bazı ressamlar arasında yaygındır. Ancak bu temsili resim için her zaman en iyi yol değildir çünkü sonuçlardan biri renklerin tonlarında (hues) kaymadır. Örneğin bir rengi siyah ekleyerek koyulaştırmak sarı, kırmızı ve portakal gibi renklerin spektrumun yeşilimsi veya mavimsi kısmına kaymasına neden olabilir. Kırmızılar ve portakallarla karıştırıldığında bir rengi beyaz ekleyerek açmak maviye kaymaya neden olabilir. (Bkz. Abney etkisi.)

Rengi koyulaştırırken yapılan diğer bir uygulama, renk tonu değişmeden onu nötralize etmek için zıt veya tamamlayıcı rengini (ör. Sarımsı-yeşile eklenen menekşe-mor) kullanmak ve katkı rengi ana renkten daha koyu renkse koyulaştırmaktır. Rengi açarken bu ton kayması, karışımın tonunu ana renkle aynı hizaya getirmek için küçük bir miktar bitişik rengini ekleyerek düzeltilebilir (örneğin, kırmızı ve beyaz karışımına az miktarda portakal ekleyerek bu karışımın spektrumun mavi ucuna doğru hafifçe kayma eğilimini düzeltir).

Renk çemberinin bir uzantısı: renk küresi. Merkeze veya kutuplara en yakın renkler en akromatiktir. Aynı açıklığa ve doygunluğa sahip ancak farklı tondaki renklere nüans denir. Aynı ton ve doygunluktaki ancak farklı açıklıktaki renklere renk tonları (ingilizce: tints) ve gölgeler denir. Aynı ton ve açıklığa sahip ancak farklı doygunluktaki renklere ton denir.

Ayrıca bakınız

• Ortam ışığı