Rasih Nuri İleri

Mehmet Rasih Nuri İleri[1][2][3] (28 Mart 1920, Cenevre - 6 Aralık 2014, İstanbul) Türk komünist siyasetçi ve yazar.

1920 yılında babasının Mustafa Kemal Paşa'nın özel temsilcisi olarak bulunduğu Cenevre’de doğdu. Galatasaray, Haydarpaşa ve Fen Fakültesi'nde eğitim görmüştür. 1939 yılında üniversite yıllarında sempati beslediği TKP'ye 1942 yılında Ferit Kalmuk tarafından kaydedildi. 1946'da o dönemki Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi'ne (TSEKP) destek veren Adana Sendikalar Birliği'ni kurdu.[4]

1962 yılında Türkiye İşçi Partisi'ne katıldı. Partinin 1. Kongresinde Merkez Komite üyeliğine seçildi. 1967 yılının Aralık ayında ise Milli Demokratik Devrim-Sosyalist Devrim ayrışmasının başladığı dönemlerde partiden ihraç edildi. 1968'de Milli Demokratik Devrim Derneği'nin kurucusu, 1970 Mart ayında ise İstanbul İşçi Derneği'nin genel başkanı seçildi. 1973'te yargılandı ve beraat etti. 1977'de İkinci TİP hareketine dahil oldu. Ardından 1990 yılında Türkiye Birleşik Komünist Partisi'nin kurucu üyelerinden ve Merkez Komite üyelerinden olan İleri, 1992 yılında bu partiden de "sağ sapma" sebebiyle istifa etti. Akabinde Sosyalist Birlik Partisi'ne katılan İleri, daha sonra Sosyalist İktidar Partisi'ne katıldı. SİP'in Türkiye Komünist Partisi'ne dönüşmesinin ardından TKP üyesi ve konferans delegesi oldu.[4] 3 Kasım 2002 seçimlerinde İstanbul 2. bölge birinci sıradan adaylığını koydu.[3][5]

Rasih Nuri İleri 6 Aralık 2014'te İstanbul'da öldü. Bedia İleri ile evli olan İleri'nin 3 çocuğu bulunmaktaydı.

 
Aşiyan Mezarlığı'ndaki kabri

Eserleri

değiştir
  • Atatürk ve Komünizm
  • Mihri Belli Olayı (3 cilt)
  • 27 Mayıs ve Menderes'in Dramı
  • Türkiye Komünist Partisi Gerçeği ve Bilimsellik
  • Kırklı Yıllar (5 cilt)
  • Kapital'den Emperyalizm'e: Marx ve Lenin'in Kapitalizm Teorisi
  • Türkiye İşçi Partisi'nde Oportünist Merkeziyetçilik
  • 1919-1920'de Yayınlanan Kurtuluş: Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi Organı - Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde Yargılanıyor

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "3 Kasım 2002 Pazar Günü Yapılacak Olan XXII. Dönem Milletvekili Genel Seçimine Katılmaya Hak Kazanan Siyasi Partiler Tarafından Gösterilmiş Olan Adaylarla, Seçime Bağımsız Olarak Katılmak Üzere Başvurmuş Olan Adaylara İlişkin "Kesin Aday Listeleri" Hakkında Karar". 27 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2024. 
  2. ^ "Türkiye Komünist Partisi". 31 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2024. 
  3. ^ a b "Seçilirsem Meclisi gençleştireceğim!". 31 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2024. 
  4. ^ a b odatv4.com. "Rasih Nuri İleri'yi kaybettik". www.odatv4.com (İngilizce). 29 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2023. 
  5. ^ "TKP'nin adayları". Hürriyet. 9 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2023.