Rıhtımlar Üzerinde
On the Waterfront, (Rıhtımlar Üzerinde) Oscar ödülü kazanmış 1954 yapımı bir Amerikan filmidir. Filmin senaryosu Budd Schulberg tarafından yazılmış ve Elia Kazan tarafından yönetilmiştir. Baş rollerinde Marlon Brando, Eva Marie Saint, Rod Steiger, Karl Malden ve Lee J. Cobb. Film müzikleri Leonard Bernstein tarafından bestelenmiştir. Film işçi sınıfının organize olmasıyla gelişen sosyal konuları ele almaktadır. New York Sun muhabiri Malcolm Johnson tarafından yazılan bir dizi öykü temel alınmıştır.
| On the Waterfront | |
 Film Posteri | |
| Yönetmen | Elia Kazan |
|---|---|
| Yapımcı | Sam Spiegel |
| Senarist | Budd Schulberg |
| Oyuncular | Marlon Brando, Karl Malden, Lee J. Cobb, Eva Marie Saint, Rod Steiger |
| Müzik | Leonard Bernstein |
| Görüntü yönetmeni | Boris Kaufman |
| Kurgu | Gene Milford |
| Dağıtıcı | Columbia Pictures |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1954, ABD |
| Çıkış tarih(ler)i | 28. Haziran. 1954 |
| Süre | 108 dakika |
| Dil | İngilizce |
| Bütçe | 910.000 dolar |
Filmde Terry (Marlon Brando) ve ağabeyi (Rod Steiger) arasında bir taksinin arka koltuğunda geçen sahne, film tarihinin en başarılı oyunculuk sahnesi olarak kabul görmektedir. Brando'nun bu sahnede doğaçlama yaptığını ve sahnenin başarısında kendisini rahat bırakarak doğaçlamaya izin veren Elia Kazan'ın büyük katkısı olduğunu belirtmesine karşın, senaryo yazarı Schulberg, Brando'nun bir doğaçlama yapmadığını, olanları aynen oynadığını iddia etmiştir. Elia Kazan'ın da Brando'nun doğaçlama yapmış olmasına izin verdiğini, otobiyografisi "Bir Yaşam"da belirtmiş olması, Brando'nun doğaçlamadan kastının vücut hareketleri ve senaryoda yazılı olana orijinal bir yaklaşım olduğunu göstermektedir.
1993 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.
Konu
değiştirTerry Malloy (Marlon Brando) 20'li yaşlarının ortalarında olmasına rağmen yıpranmış limanlarda yerel çete patronu Johnny Friendly (Lee J. Cobb) için çalışan eski bir boksördür. Ringlerde servet yaparken birden düşüşe geçmesi onu depresyona sokmuştur. Bir çocukluk arkadaşının Johnny Friendly'nin emriyle öldürülmesi suçluluk hissine kapılmasına neden olmaktadır çünkü istemeden cinayete karışmıştır.
Terry öldürülen arkadaşının kız kardeşiyle karşılaşır (Eva Marie Saint) ve flört etmeye başlarlar. Kız ve yerel bir papaz (Karl Malden) çeteye karşı çalışması gerektiği konusunda ikna etmeye çalışırlar. Ama Terry ancak Johnny Friendly çete üyesi olan ve Terry'nin hainliği ortaya çıktıktan sonra öldürülmesini reddeden kardeşinin (Rod Steiger) ölümünü emrettiğinde çeteye karşı savaşmaya başlar.
Terry bu durumu açığa çıkartır ve limanda dışlanır ama sonunda Johnny Friendly'ye karşı işçileri yeniden birlik haline getiren dramatik bir kavgadan sonra zafer kazanır. Daha sonra Terry işine geri dönerek Johnny Friendly'yi işçilerin gözünde aptal durumuna düşürür.
Ödüller ve Adaylıklar
değiştir| Ödülü | Kategori | Aday (lar) | Sonuç | Ref. |
|---|---|---|---|---|
| Akademi Ödülleri | En İyi Film Akademi Ödülü | Sam Spiegel | Kazandı | |
| En İyi Yönetmen Akademi Ödülü | Elia Kazan | Kazandı | ||
| En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü | Marlon Brando | Kazandı | ||
| En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü | Lee J. Cobb | Aday | ||
| Karl Malden | Aday | |||
| Rod Steiger | Aday | |||
| En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü | Eva Marie Saint | Kazandı | ||
| En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü | Budd Schulberg | Kazandı | ||
| En İyi Sanat Yönetmeni: Siyah-Beyaz | Richard Day | Kazandı | ||
| En İyi Görüntü Yönetmeni – Siyah-Beyaz | Boris Kaufman | Kazandı | ||
| En İyi Film Kurgusu Akademi Ödülü | Gene Milford | Kazandı | ||
| En İyi Özgün Müzik Akademi Ödülü | Leonard Bernstein | Aday |
Film hakkında notlar
değiştir- On the Waterfrontun senaryosu Malcolm Johnson tarafından yazılmış, New York Sun gazetesinde yayınlanmış 24 bölümlük "Crime on the Waterfront - Rıhtımlar Üzerinde Suç" adlı seri öykü esinlenerek yazılmıştır. Bu seri makaleyle 1949 yılında Yerel Raporlama dalında Pulitzer Ödülü'nü kazanmıştır. Öykülerde Manhattan ve Brooklyn bölgelerindeki rıhtımların üzerinde yaygınlaşmakta olan yolsuzluk, kanunsuzluk ve haraç kesme olayları ayrıntılı bir şekilde anlatılmaktadır.
