Portekiz, Brezilya ve Algarve Birleşik Krallığı
Portekiz, Brezilya ve Algarve Birleşik Krallığı, 1815 yılında Brezilya'nın statüsünün koloniden krallığa çıkarılmasıyla oluşmuş devlet.[1] Normalde Algarve Krallığı 1249'dan beri içişlerinde ayrı, dışişlerinde Portekiz'e bağlı bir devlet olarak yaşamaktaydı. 1815 yılında Brezilya da bu statüye yükseltildi. Böylece Brezilya İçişlerinde bağımsızlaşmıştır.
Reino Unido de Portugal, Brasil e Algarves Portekiz, Brezilya ve Algarve Birleşik Krallığı | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1815-1822/1825 | |||||||||||||
Başkent | Rio de Janerio (1815-1821) Lizbon (1821-1825) | ||||||||||||
Yaygın dil(ler) | Portekizce | ||||||||||||
Hükûmet | Mutlak monarşi (1815-1820) (1823-1825) Meşruti monarşi (1820-1823) | ||||||||||||
Kral/Kraliçe | |||||||||||||
| |||||||||||||
Veliaht Prens | |||||||||||||
| |||||||||||||
Yasama organı | Cortes | ||||||||||||
Cortes | |||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||
| |||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||
• Sayılan | 7.000.000 | ||||||||||||
Para birimi | Real | ||||||||||||
|
Kuruluşu
değiştirÜlkenin kuruluşu Napolyon'un Portekiz'i işgaliyle başlamıştır. Napolyon'un 1807'de Portekiz'i işgal etmesinden sonra Portekiz veliaht prensi Dom João, Brezilya'ya sığınmak zorunda kaldı. Veliaht prens 1808'de Rio de Janeiro'ya varınca sömürgenin konumu değişti; Brezilya, fiilen Portekiz İmparatorluğu'nun merkezi durumuna geldi. 1815'te yapılan yasal bir düzenleme ile Brezilya Portekiz'le eşit bir statüye kavuşturuldu. 1816'da Kraliçe I. Maria'nın ölümü üzerine veliaht prens, VI. João olarak tahta çıktı.
Hükümdarlar
değiştirI.Maria Dönemi (1815-1816)
değiştirI.Maria, devlet işlerine pek ruhsal problemleri dolayısıyla karışmamış ve oğlu João, Veliaht Prens unvanıyla ülkeyi yönetmiştir. João, ülkesi işgalden kurtulmuş olmasına rağmen dönmedi. Ülkenin başkentini Rio de Janerio ilan etti. 20 Mart 1816'da öldü. Yerine oğlu João geçti.
VI.João Dönemi (1816-1822)
değiştirVI.João Brezilya'da kalmaya devam etti. 1817 yılında Brezilya'nın Pernambuco kentinde şeker hasadının iyi gelir vermemesi sonucunda açlık çeken ve bağımsızlık isteyen kent halkı ayaklandı. Ayaklanma bastırıldı. Daha sonra ise Portekiz ve Brezilya'daki Liberaller anayasal monarşinin ilanı için krala baskı uygulamaya başladı. Kral baskılara dayanamadı. 24 Ağustos 1820'de Cortes'in açılması ve anayasa hazırlanması için gerekli talimatları verdi. Bu olaya 1820 Liberal Devrimi adı verildi. Liberal Devrim sonrasında Kralın Portekiz'e dönüşü zaruri oldu. Çünkü Portekiz'de düzeltilmesi gereken problemler ve Cortes toplantısı vardı. Kral, oğlu Pedro'yu yerine Brezilya'ya bırakarak 5 Nisan 1821'de Lizbon'a döndü.
Brezilya Bağımsızlık ilan etme süreci
değiştirKral Lizbon'a dönünce toplanan Cortes, Brezilya'nın statüsünün yeniden koloniye indirilmesini ve Pedro'nun dönmesini talep ettiler. Bunun üzerine Cortes'te yeterince temsil edilmediklerini düşünen Brezilya vatandaşları 9 Ocak 1822'de bağımsızlık isyanı başlattı. Aynı yıl Cortes'te 1822 Anayasası kabul edildi. Portekiz orduları Brezilya'ya yollandı. Fakat hızla büyük bir ordu toplamayı başaran ve arkasına Büyük Britanya ve Fransa desteğini alan Brezilya savaşta üstün gelmeye başladı. 3 Haziran 1823'te ise Kral VI.João anayasayı feshetti. Yeniden Mutalk Monarşi yönetimi tesis edildi. Portekiz, yönetimi Brezilya'nın tanınmaması için ağır diplomatik çabalar sarf etmiştir. Fakat buna engel olamamıştır. 25 Mart 1824 tarihinde savaş sürerken Brezilya devleti kendisine liberal bir anayasa hazırladı. Bunun üzerine Amerika Birleşik Devletleri Brezilya'yı tanıyan ilk ülke olmuştur. 1825 yılında ise artık savaşı kaybettiğini anlayan Portekiz, Kral aracılığıyla önce "gönüllü olarak" Brezilya'ya egemenlik verdiklerini mektuplarla bildirdiler. Son olarak ise 29 Ağustos 1825'te taraflar Rio de Janerio'da bir araya gelmişler ve Rio de Janerio Barış Antlaşmasını imzalamışlardır. Böylece Brezilya hukuken bağımsız olmuştur.
Yıkılışı
değiştirFiili
değiştirPortekiz, Brezilya ve Algarve Birleşik Krallığı fiili olarak, I.Pedro'nun taç giydiği 7 Eylül 1822'de yıkılmıştır.
Hukuki
değiştirBrezilya hukuki bağımsızlığını ise 29 Ağustos 1825'te imzalanan Rio de Janerio Barış Antlaşması ile kazanmıştır.
Kaynakça
değiştir- ^ Levine, Robert M. (2019). Historical dictionary of Brazil. Metuchen, N.J.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810811782.