Paris Büyük Camii

Paris Büyük Camii
Temel bilgiler
Konum	Fransa Paris
Koordinatlar	48°50′31″K 2°21′18″D / 48.84194°K 2.35500°D
İnanç	İslam
Mimari
Tamamlanma	1926

Paris Büyük Camii (Fransızca: Grande Mosquée de Paris), Paris'in Quartier Latin (5. Arrondissement) mahallesinde bulunan camidir.

Fransa'da inşa edilmiş ilk camidir. I. Dünya Savaşı sırasında Fransız kolonilerinde Almanlara karşı savaşan Müslümanların anısına Fransız hükûmeti tarafından inşa edilerek 1926'da hizmete girmiştir. Cami, tarihi anıt (ISMH) olarak derecelendirilmiştir. Avrupa'nın en büyük camilerinden birisidir. Bünyesinde Paris Camii İslam Enstitüsü adlı bir yan kuruluş bulunur.

Tarihçe

Fransa'nın başkenti Paris'te büyük bir cami inşa etme fikri ilk defa 1895 yılında Osmanlı Padişahı 2. Abdülhamit ve Mısır Hidivi 2. Abbas Hilmi tarafından ortaya atıldı.^[1]^[2] Planları yapılan bu proje uygulanamadı. Cami, Verdun Savaşı'nda Fransa adına savaşırken hayatını kaybeden 28.000 Müslüman ile I. Dünya Savaşı boyunca yaşamını yitiren toplam 70.000 Müslüman Fransız'ı anmak için inşa edildi. Özellikle Cezayirli Müslümanlardan oluşan ve I. Dünya Savaşı'ndan önceki Kırım ve Prusya Savaşları'nda da Fransa adına savaşan keskin nişancıları (Tirailleurs) minnet ifadesi olarak caminin yapımına karar verildi. Yapımı 1922'de başladı. Ülkede cami olarak inşa edilen ilk yapı oldu. Caminin yapımından önce Paris'teki Müslümanlar, toplu ibadeti Jardin des Plantes'in içindeki eski Hôpital Salpêtrière'de gerçekleştirebiliyorlardı.

15 Temmuz 1926 tarihinde o zamanki Fransa Devlet Başkanı Gaston Doumergue tarafından açılışı yapıldı. Caminin açılışındaki ilk namaz, Şaziliye tarikatı şeyhlerinden Cezayirli Ahmed el-Alevi tarafından kıldırıldı^[3] Camii Rektörleri 1958 yılına kadar Fransız makamları tarafından tayin edildi. İlk rektörü Gadduri Bin Cabrid'dir. 20 yıl görev yapan Gadduri Bin Cabrid'in mezarı, caminin bahçesinde bulunur.^[4]

Camii, 1958 yılında resmi kayıtlı bir kurum haline getirildi. Cami rektörü atamaları, Cezayir hükûmeti tarafından yapılmaya başlandı ve cami, Cezayirli vatandaşlara mahsus bir ibadethane haline geldi. Caminin bünyesindeki İslam Enstitüsü, Fransa'daki yaklaşık 1800 cami ve mescitten 400 kadarının kontrol eder.

Son halife II. Abdülmecit, 1944'te sürgünde bulunduğu Paris'te öldüğünde cenazesi Paris Camisi'ne getirilmiş ve 10 yıl süre ile burada kalmıştır.^[5] Camii mütevelli heyetinin cenazeyi daha fazla tutamayacaklarını bildirmesi üzerine cenaze 1954'te Medine'ye gönderildi.

Yapımı

Paris Camisi, Mudéjar stilindedir. Minaresi 33 metre yüksekliğindedir.^[6] Mimarisi Fas'ın Fes şehrindeki ünlü Karaviyyin Camisi'ni andırır; minaresi Tunus'un Kayravan şehrinin Ulu Cami'nin minaresinden esinlemiştir.

Caminin külliyesi bir ibadethane, medrese, kütüphane, konferans salonu, lokanta, çay salonu, hamam ve birçok ufak dükkân içerir.