Otomat teorisi

Otomat teorisi (özdevinim kuramı ya da otomata teorisi), teorik bilgisayar biliminde soyut makineleri (ya da daha uygun bir deyimle soyut 'matematiksel' makineleri veya sistemleri) ve bu makineleri kullanarak hesaplama problemlerinin çözülebilmesini araştıran daldır. Bu soyut makinelere otomat denir. Otomat kelimesinin kökeni Yunanca "Grekçe: αὐτόματα" kelimesi olup "kendi kendine hareket eden" demektir.

Bir otomat örneği. Otomat teorisinde, bu gibi otomatların matematiksel özellikleri incelenir.

Biçimsel dil kuramı ile yakından ilgilidir. Özdevinirler derleyici tasarımı ve ayrıştırmasında önemli rol oynar.

Otomatlar hesaplama teorisi, derleyici tasarımı ve çözümlemede (İngilizce: parsing) önemli bir rol oynamaktadır.

Otomat

Bir otomat 5 elemanlı bir demet ile tanımlanır ⟨Q,∑,δ,q₀,F⟩:

• Q sonlu durumların kümesi
• ∑ sonlu simgelerin kümesi
• δ transition fonksiyonudur: δ: Q × ∑ → Q
• q₀, başlangıç durumu (q₀ ∈ Q koşuluyla)
• F, Q'nun durumlarıdır (F ⊆ Q)

Özdevinim sınıfları

• Deterministik sonlu özdevinim (Deterministic finite automata)
• Deterministik olmayan sonlu özdevinim (Nondeterministic finite automata)
• Deterministik olmayan sonlu özdevinim ε-geçişli (Nondeterministic finite automata with ε-transitions
• Yığıtlı özdevinim (Pushdown automata)
• Doğrusal sınırlı özdevinim (Linear bounded automata)
• Turing makinesi
• Süreli özdevinim (Timed automata)
• Deterministik Büchi özdevinim (Deterministic Büchi automata)
• Deterministik olmayan Büchi özdevinim (Nondeterministic Büchi automata)
• Deterministik/Deterministik olmayan Rabin özdevinim (Nondeterministic/Deterministic Rabin automata)
• Deterministik/Deterministik olmayan Streett özdevinim (Nondeterministic/Deterministic Streett automata)
• Deterministik/Deterministik olmayan perite özdevinim (Nondeterministic/Deterministic parity automata)
• Deterministik/Deterministik olmayan Muller özdevinim (Nondeterministic/Deterministic Muller automata)

Ayrıca bakınız

• Sonlu durum makinesi