Oset-İnguş Çatışması
İnguş-Oset Çatışması diye adlandırılan çatışma Prigorodny bölgesi'nde etnik gruplar arasındaki bir anlaşmazlıktır. Prigorodny bölgesi, Kuzey Osetya-Alanya'daki Rusya'nın federal yapılanması'nın bir parçasıdır. 1989 senesinde başlamıştır ve 1992 senesinde İnguş ve Oset yarı askerî birlikleri arasında gelişmiş olan bir etnik anlaşmazlıkdır.
| Prigorodny Bölgesindeki çatışma | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sovyetler Birliği'nin dağılması | |||||||
 Kuzey Osetyadaki Prigorodny bölgesinin haritası | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Kuzet Osetler ordusu ve güvenlik güçleri Kuzey Osetya Cumhuriyet Ordusu.svg){kind=small} Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri |
 İnguş Ordusu | ||||||
| Kayıplar | |||||||
|
~52 ölü Yaralılar bilinmiyor |
~600 ölü,[1] 939 yaralı[2] | ||||||
| 60,000 kadar İnguş ve 9,000 kadar Oset mülteci[1] | |||||||
Helsinki İnsan Hakları İzleme Komitesi tarafından Ekim and Kasım 1992'te Oset militanları tarafından yapılan etnik temizliği konu alan bir kamp yapıldı. Komite bu etnik temizlikte 600'den fazla sivil İnguş'un öldürüldüğünü ve Prigorodny bölgesinde ikamet eden yaklaşık 60.000 İnguş'un sınır dışı edildiğini ilan etti.[1]
Anlaşmazlığın başlangıcı
değiştirRusların Kafkaslar'ı fethi boyunca, Inguşların bazı toprakları Osetler ve Ruslar tarafından sömürgeleştirildi. Rus General Evdokimov ve Oset albayı Kundukhov, İnguş topraklarının sömürgeleştirme işlemenin başarıyla sonuçlandığını Opis No. 436'da "memnuniyetle raporladı".
İnguş köyü, Ghazhien-Yurt yeniden isimlendirildi. Stanitsa Assinovskaya 1847,
İnguş köyü, Ebarg-Yurt yeniden isimlendirildi. Stanitsa Troitskaya 1847,
İnguş kasabası, Dibir-Ghala yeniden isimlendirildi. Stanitsa Sleptsovskaya 1847,
İnguş köyü, Magomet-Khite yeniden isimlendirildi. Stanitsa Voznesenskaya 1847,
İnguş köyü, Akhi-Yurt yeniden isimlendirildi. Stanitsa Sunzhenskaya 1859,
İnguş köyü, Ongusht yeniden isimlendirildi. Stanitsa Tarskaya 1859,
İnguş kasabası, Ildir-Ghala yeniden isimlendirildi. Stanitsa Karabulakskaya 1859,
İnguş köyü, Alkhaste yeniden isimlendirildi. Stanitsa Feldmarshalskaya 1860,
İnguş köyü, Tauzen-Yurt yeniden isimlendirildi. Stanitsa Vorontsov-Dashkov 1861,
İnguş köyü, Sholkhi yeniden isimlendirildi. Khutor Tarski 1867.
Ruslar önceden İnguş köyü Zaur olan bölgede Vladikavkaz (anlamı: "Kafkaslar'ın Hakimi") isminde bir kale inşa ettiler. 1924'te İnguş Özerk Bölgesi oluşturuldu.[3][4][5][6][7][8][9][10][11]
İnguşlar genel olarak Prigorodny bölgesi ve Vladikavkaz'ın bir kısmında ikamet ediyordu. 1934 senesinde Moskova'dan gelen Sovyet kararnamesiyle İnguş Özerk Cumhuriyeti Çeçen Özerk Bölgesi ile birleştirildi. İngluş'ların Vladikavkaz toprakları paylaştırıldı. Çeçen-İnguş Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti altındaki Prigorodny bölgesinden ayrılan yeni bir Kuzey Osetya kuruldu. 1944'te II. Dünya Savaşı sonlarına gelirken Stalin'in emriyle yüzbinlerce İnguş ve Çeçen Orta Asya ve Sibirya'dan Nazi Almanyasıyla işbirliği yaptıkları iddiasıyla sınır dışı edildi. Çok geçmeden, Prigorodny bölgesi Kuzey Osetya'ya transfer edilerek buradaki nüfus azaltıldı.[12]
1957 yılı içerisinde baskı altında tutulan İnguş ve Çeçenlerin ana topraklarına dönmelerine izin verildi. Ve Çeçen-İnguş Cumhuriyeti geri verildi. Prigorodny bölgesinin kontrolü Kuzey Osetya'da kaldı. Sovyet yetkililer İnguşların Prigorodny bölgesindeki topraklarına dönmesine izin vermedi. Yine de, İnguş aileleri topraklarına yerleşmeyi başardı. Osetlerden evlerini geri satın aldılar. Ve bölgede büyük sayılarla yeniden yerleştiler.[12] Bu İnguş halkı ve aydınları arasında "tarihi hakkını geri almak" ve "ana topraklara geri dönmek" fikirlerini yükselmesine neden oldu. Bu Oset ve İnguş etnikleri arasında halen var olan gerginliği artırdı. 1973 ve 1980 yılları arasında İnguşlar Grozny'de yaptıkları çeşitli protestolarla ve toplantılarla Prigorodny bölgesi ile İnguş Cumhuriyetinin yeniden birleşmesini istediklerini söyleyerek seslerini duyurdu.
İnguşların Supreme Soviet of the USSR tarafından benimsenmiş Sovyet hukukuna haklarını açık bir şekilde bildirdi. Böylece durumlar 1991'in başlarında kötüye gitmeye başladı. Metnin üçüncü ve altıncı kısmında "karasal rehabilite"" ibaresi bulunuyordu. Mahkeme İnguşlara talep ettikleri yasal bölgeleri verdi. Bu silahlara rahatça erişebilen çoğu bölge insanı arasında ciddi bir çalkantılı havaya neden oldu. Prigorodny bölgesindeki İnguş halkı ve Vladikavkaz'den gelen Oset zırhlı milis kuvvetleri bu anlaşmazlıkta silahlandılar.[13]
Silahlı çatışma
değiştirKomiteler arasındaki şiddet Prigorodny bölgesinden Terek Nehrinin doğusuna kadar durmadan yükseldi. Bölgeye 1.500 Sovyet dahili süvari askerinin gelmesine rağmen.
1992 yazı ve sonbaharı başlangıcı boyunca, İnguş milliyetçi militanları orada düzenli olarak arttı. Aynı zamanda, Kuzey Osetya nüfusuna karşı onların komşuları,polis, güvenlik görevlileri ve askerler tarafından organize yapılan taciz, adam kaçırma ve ırza geçme gibi olayların sayısı da düzenli olarak yükseldi.[1] İnguş savaşçılar uygun adım yüreyerek Prigorodny bölgesinin kontrolünü ele geçirdi. 30 Ekim 1992 gecesi aniden Kasım'ın 6'sına kadar sürecek olan savaş patlak verdi. İnguş militanları Osetlerle bölgede ve Kuzey Osetya'nın başkenti Vladikavkaz'da savaşırken, Kuzey Osetya başka bir yerden zorla ve kuvvetle tahliye ettirildi ve evlerinden kovuldu. Rus dahili kuvvetleri savaşa faal olarak katıldı ve bazen Oset savaşçılarının önderi konumuna geldi.[1]
31 Ekim 1992'de, bir üst düzey Rus delege komitesi şiddeti durdurmak için bölgeye ulaştı. Bununla birlikte Rus barış koruyucularının ilk konuşlanması Kasım'ın başlarına kadar başlamadı. Buna rağmen Rus askerî kuvvetleri; Oset polisleri ve cumhuriyet muhafızlarıyla ile birlikte sıklıkla bazı şiddet olaylarına araya girerek engel oldu. Rus barış koruyucularının tutumu güçlü ölçüde Oset yanlısıydı.[12] Ve koruyucuların konuşlanması sonuç olarak sadece tarafsızlık getirmediği gibi. Bir taraflılık getirdi de. Başkan Boris Yeltsin 2 Kasım'da bir kararname bildirdi. Bu Prigorodny bölgesinin Kuzey Osetya bölümünün aynen kalmasıyla ilgiliydi.
Kuzey Osetya'daki husumet ve kısas yaklaşık olarak 590 ölüye, 1.000 yaralıya ve hem İnguş sivilleri arasında 1.200 rehine hem de 65.000 İnguş ve 9.000 Oset mülteciye neden oldu.[1]
Etnik temizlik suçlaması
değiştirHelsinki İnsan Hakları İzleme Komitesin tarafından, Oset polisi ve cumhuriyet muhafızları tarafından İnguş sivillerine karşı savaş suçları işlendiğine ve etnik temizleme yapıldığına karar verildi. İnsan Hakları İzleme Komitesi, Oset polisinin ve cumhuriyet muhafızlarının bölgedeki İnguş nüfusuna karşı gerçekleştirilmiş uç nokta gaddarlığının çok sayıda video ve fotoğraf materyalleri topladı.
Helsinki İzleme Komitesi bu insan hakları şiddetinin ve savaş suçlarının raporunu yayınladı. 1996'nın Nisan ayında yayınlanan bu raporda İnguş sivillerinin Ekim ve Kasım ayları boyunca uğradığı katliam detaylarıyla tasvir edildi.[14]
Moskova'nın baskısı ve Rus aracılarla Kuzey Osetli yetkililer ikna edilerek 1995'te Oset-İnguş anlaşmasına varıldı. Bu anlaşma dört yerleşim bölgesinden İnguş mültecilerinin Prigorodny bölgesine, evlerine dönmelerine izin veriyordu. Geri dönen birçok mülteci yerel hükûmet tarafından engellendi ve sadece Osetyalılar geri dönebildi. Bu esnada, İnguşların bölgedeki evleri ve toprakları Gürcistan'dan gelen Oset mülteciler tarafından gitgide işgal edildi.
11 Ekim 2002'de İnguş Cumhuriyeti ve Kuzey Osetya başkanları "dayanışmayı teşvik etmek ve komşuluk ilişkileri" için aralarında bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma, İnguş mültecileri ve insan haklarının müdafası için daha umut veren bir anlaşmaydı. Lakin, 2004'teki Beslan'daki Rehine Krizi sürece ve Oset-İnguş ilişkilerine zarar verdi.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b c d e f Russia: The Ingush-Ossetian Conflict in the Prigorodnyi Region (Paperback) by Human Rights Watch Helsinki Human Rights Watch (April 1996) ISBN 1-56432-165-7
- ^ Prague Watchdog Reporu, Temmuz 28, 2006'da yayınlandı
- ^ P.G.Butkov. Materials of the new history of the Caucasus years 1722-1803 St. Petersburg 1869 (sayfa 165).
- ^ E.Bronevski. New geographical and historical perspectives of the Caucasus. Moscow, 1823 (cilt.2 sayfa 159).
- ^ U. Klaprot. Travel in the Caucasus and Georgia 1807-1808. Berlin 1812 (sayfa 651).
- ^ N.Grabovski. Ingush nation (their life and traditions) Tiflis 1876 (sayfa 2).
- ^ K.Raisov. New illustrated guide in the Crimea and the Caucasus. Odessa 1897 (sayfa 295).
- ^ G.G. Moskvitch. Illustrated practical guide in the Caucasus. Odessa 1903 (sayfalar.161-162).
- ^ N.M. Suetin. Geodesy of the Vladikavkaz. Vladikavkaz 1928 (sayfa 12).
- ^ V.P. Khristianovich. Mountainous Ingushetia Rostov-on-Don 1928 (sayfa 65).
- ^ E.I.Krupnov. Middle age Ingushetia Moscow, 1971 (sayfa 166).
- ^ a b c A. Dzadziev. The Ingush-Ossetian conflict: The Roots and the Present Day // Journal of Social and Political Studies. 2003, _ 6 (24)
- ^ The Ossetian-Ingush Conflict: Perspectives of Getting out of Deadlock Moscow. Russian Independent Institute of Social and National Problems, Professional Sociological Assiciation. ROSSPEN. 1998. p.30
- ^ Quoted in Zdravomyslov. The Ossetian-Ingush Conflict: Perspectives of Getting out of Deadlock Moscow. Russian Independent Institute of Social and National Problems, Professional Sociological Association. ROSSPEN. 1998. p.102
Dış bağlantılar
değiştir- Getting back home? Towards sustainable return of Ingush forced migrants and lasting peace in Prigorodny district of North Ossetia 18 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ossetia-Ingushetia 6 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.