Nilüfer (dergi)
Nilüfer, 1886 - 1891 yıllar arasında Bursa'da yayımlanan fikir, sanat edebiyat dergisidir.
| Editör | Feraizcizade Mehmet Şakir |
|---|---|
| Sıklık | On beş günde bir / Aylık |
| İlk sayı | 1886 |
| Son sayı | 1891 |
| Ülke | Osmanlı İmparatorluğu |
| Dil | Türkçe (Arap harfleriyle) |
Dergi, Feraizcizade Mehmet Şakir ve Kemalettin Mahmut tarafından çıkarılmıştır. Bursa'da yayımlanan ilk edebiyat ve sanat dergisidir. Servet-i Fünûn edebiyatını hazırlayan dergilerden biri olarak değerlendirilir.
Ferâizcizade’nin Alacamescit mahallesinde kurduğu ve Bursa'ın ilk özel matbaası olan matbaada yayımlandı. Bursalıların yanı sıra Osmanlı Devleti’nin sınırları içindeki diğer vilayetlerde de edebiyat meraklıları tarafından da takip edilen bir dergi idi. Sadece abonelik yoluyla okuyucuya ulaşırdı. Kemalettin Mahmut'un ölümünden sonra Ferâizcizade dergiyi tek başına idare etti.[1]
Nilüfer dergisi, toplam seksen dört sayı yayımlanmıştır. İlk dönemde on beş günde bir dört sayfa olarak çıkarılan dergi Aralık 1886 –1887 yıllarındaki ilk evresinde 24 sayı yayımlanmıştı. Derginin ilk 24 nüshası İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü ile Hakkı Tarık Us Kütüphanesi’nde mevcuttur.[2] Dergi, ikinci evresinde yeniden birinci sayıdan yayımlanmaya başladı; artık on beş günde bir ancak sekiz sayfa olarak çıkarılmakta idi. Üçüncü senden itibaren ayda bir ve16 sayfa olarak çıkarıldı; 16 Eylül 1891 tarihli altmışıncı sayısıyla sona erdi.[1] Bursa Yazmalar Kütüphanesi ve Bursa Arkeoloji Müzesi’nde bulunan nüshaları ikinci seneden itibaren başlamaktadır.[2]
Dergide edebiyat meraklılarının gönderdikleri şiirler ile derginin sahibi Feraizcizade Mehmet Şakir'in ve Ağlarcazade Mustafa Hakkı, Hersekli Arif Hikmet, Recep Vahyî gibi isimlerin eserlerine yer verilmiştir.[2] Fransızca, Rumca ve Rusça'dan şiir çevirileri ve biyografiler de dergide yer almaktaydı.[1] Sık sık ağır ve ağdalı bir üslûpla padişah II. Abdülhamid’i ve onun icraatını öven yazılar yayınlanırdı.[2] Bazı yazılarda okuyuculara fen bilgisi ve teknik ile ilgil bilgiler verilirdi. İlk üç senesinde İslam dini ile ilgili metinler tefrika edilmiş; İslâmiyet’in ilme, çalışmaya, aklı kullanmaya önem verdiğini dile getiren dinî hikâyeler, makale veya bilmeceler yayımlanmıştır.
Derginin yönetici kadrosu, hem edebiyat tarihi hem de toplum hayatı içerisinde kadının rolüne önem vermiş, kadınların da okuma-yazma bilmesi ve eserler meydana getirmesi gerekliliği üzerinde durulmuş, kadın abonelere sahip olmakla iftihar etmiştir. Dergi abonelerinden biri olan Nigar Hanım ve kimliği hakkında bilgi olmayan Şaire Hanım, dergide eserleri yayımlanan kadınlardır.[3]
Cumhuriyet döneminde yayımlanan Nilüfer dergileri
değiştirCumhuriyet devrinde de Bursa'da Nilüfer adında iki dergi çıkarılmıştır. 1945 yılında öğretmen Fahri Dalsar tarafından Nilüfer adında bir dergi çıkarılmış, bu derginin yayımı 1952'de sona ermiştir.[1] 1975 yılında ise Nevzat Çalıkuşu ve Selami Üney ile birlikte edebiyat, sinema, tiyatro ile ilgili ürünlerin yayımlandığı bir dergi çıkarmaya başlamış ve bu yayına Bursa’nın ilk sanat dergisi “Nilüfer”e atfen “Yeni Nilüfer" adı verilmiştir.[1]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d e Çalıkuşu, Nevzat (2014). Başlangıcından bugüne Bursa dergileri. Bursa: Bursa Büyükşehir Belediyesi Kitaplığı. ISBN 978-605-9968-12-6.
- ^ a b c d Çılgın, Alev Sınar (1 Haziran 2006). "Bursa'nın İlk Edebiyat ve Sanat Dergisi : Nilüfer". Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 7 (10): 47-64. ISSN 2564-6834.
- ^ Alagöz, Kadriye Hocaoğlu (1 Ocak 2016). "BURSA DA ÇIKAN BİR DERGİ: NİLÜFER DE KADIN ŞAİRLERİN SESİ". Journal of International Social Research.