Naim Süleymanoğlu
Naim Süleymanoğlu (Bulgaristan'da doğum adı: Наум Шаламанов; 23 Ocak 1967, Kırcaali - 18 Kasım 2017, İstanbul), Türk haltercidir. Birçok otoriteye göre tüm zamanların en iyi haltercisi olarak kabul edilir.[1][2] Yapıca ufak tefek ancak çok güçlü olması nedeniyle Cep Herkül'ü olarak anılan Naim Süleymanoğlu, Türk Süpermen adıyla da anılır.[3]
Kişisel bilgileri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Doğum adı | Naum Shalamanov | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tam adı | Naim Süleymanoğlu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Takma ad(ları) | Cep Herkül'ü | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Milliyeti | Türk | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Doğumu | 23 Ocak 1967 Kırcaali, Bulgaristan HC | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ölümü | 18 Kasım 2017 (50 yaşında) Ataşehir, İstanbul, Türkiye | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boy | 1,47 m (4 ft 10 in) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ağırlık | 62 kg (137 lb) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Spor | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ülke | Bulgaristan (1983-1986) Türkiye (1986-2000) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Spor | Olimpik halter | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yarışma(lar) | Olimpiyat Oyunları Dünya Halter Şampiyonası Avrupa Halter Şampiyonası | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Profesyonel olduğu yıl | 1983-2000 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Başarıları ve şampiyonlukları | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
En iyi dereceleri | Koparma: 152,5 kg (1988, DR) Silkme: 190,0 kg (1988, DR) Toplam: 342,5 (1988, DR) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Madalyalar
|
Halter kariyeri
değiştirHaltere 1977'de, on yaşındayken başladı. On beş yaşındayken Brezilya'da düzenlenen Dünya Gençler Halter Şampiyonası'nda iki altın madalya alarak şampiyon oldu. Böylece halter tarihinde en genç dünya rekortmeni unvanını aldı. On altı yaşında rekor kırarak yine şampiyon oldu. Kariyeri boyunca üç altın olimpiyat madalyası, yedi dünya şampiyonluğu ve altı Avrupa şampiyonluğu vardır. Tam 46 kere dünya rekoru kırmıştır. 1984 yılında (16 yaşındayken), silkme kategorisinde vücut ağırlığının üç katını kaldıran ikinci halterci olarak tarihe geçti.[4]
1983-1986 arasında gençlerde 13, büyüklerde 50 olmak üzere tam 63 rekor kırarken yine bu dönemde dünya ve Avrupa şampiyonalarında 52, 56 ve 60 kilolarda şampiyonluklar yaşadı. 1984, 1985 ve 1986'da dünyada yılın haltercisi seçildi. 1984 Los Angeles Olimpiyatları'na Bulgaristan'ın da Sovyetlerle boykotta yer alması nedeniyle katılamadı. Bu dönemde Bulgar Hükûmetinin Soya Dönüş Operasyonu kapsamında Türk isimlerini yasaklaması nedeniyle adı Naum Şalamanov olarak değiştirildi.
Bulgaristan'daki bu baskılardan kurtulmak ve Türkiye adına müsabakalara katılmak için 1986'da Melbourne'de düzenlenen Dünya Halter Şampiyonası'nda Türkiye büyükelçiliğine sığınarak Türkiye'ye iltica etti. Türkiye'ye ilticasında ve getirilmesinde bizzat Turgut Özal devreye girdi.
Olimpiyat Oyunları
değiştir1988 Seul Olimpiyatları
değiştir1988 Seul Olimpiyatları'na Türkiye adına katılabilmesi için Türk Hükûmetince Bulgaristan'a 1 milyon 250 bin dolar ödenerek gerekli izin alındı. Bu olimpiyatlarda Süleymanoğlu 60 kg koparmada sırasıyla 145, 150,5 ve 152,5 kg; silkmede 175, 188,5 ve 190 kg; toplamda da 320, 339 ve 342,5 kg kaldırdı ve altı dünya, dokuz olimpiyat rekoru kırarak muhteşem bir zafer elde etti ve böylece Türkiye'ye olimpiyatlar tarihinde güreş dışında ilk altın madalya kazandıran sporcu oldu. Silkmede kaldırdığı kendi ağırlığının üç katından 10 kilogram fazla olan 190 kg ile dünyada bunu başaran tek kişi olarak tarihe adını yazdırdı. Dünya üzerinde bu başarıyı tekrarlayan başka bir halterci hâlen çıkmamıştır.
1992 Barselona
değiştir1992 Barselona Olimpiyatları'nda rakiplerine karşı ezici bir üstünlük sağladı ve altın madalyayı çok rahat kazandı. Aynı yıl Uluslararası Halter Basın Komisyonu tarafından “Dünyanın En İyi Sporcusu” seçildi.
1996 Atlanta
değiştir1996 Atlanta Olimpiyatları'nda 64 kiloda 4 dünya rekoru kırarak 3. kez olimpiyatlarda madalya kazanarak tarihe geçti.
2000 Sidney
değiştir2000 Sidney Olimpiyatları'nda artık 33 yaşında olması ve sakatlığı nedeniyle 3 kaldırışta sıfır çekerek başarı gösteremedi.
Dünya Halter Şampiyonası
değiştir1993 Melbourne
değiştir1993 Dünya Şampiyonası'nda 3 altın madalya kazanırken 2 kez de dünya rekoru kırdı.
1994 İstanbul
değiştirİstanbul'da yapılan Dünya Halter Şampiyonası'nda ilk kez Türk seyircisi önüne çıktı. Sakat olmasına rağmen 3 dünya rekoru kırarak üç altın madalya kazandı.
1995 Avrupa Halter Şampiyonası'nda yine sakat olmasına rağmen 1 altın, 2 gümüş kazanarak Türkiye'nin takım hâlinde birinci olmasında önemli katkı sağladı.
1995 Guangzhou
değiştirÇin'de yapılan dünya şampiyonasında sakatlığı devam ediyordu ve 3 altın madalya kazandı.
Avrupa Halter Şampiyonası
değiştir1988 Cardiff
değiştir1988'de Avrupa Halter Şampiyonası'na Türkiye adına katıldı ve üç altın madalya kazandı.
1994 Varşova
değiştir1994'te Polonya'da yapılan Avrupa Halter Şampiyonası'nda sadece üç kaldırış yaparak üç dünya rekoru kırdı.
Naim Süleymanoğlu, Uluslararası Halter Federasyonu'nun Aralık 2000'de Atina'da toplanan kongrede asbaşkanlığa seçildi.
Başlıca sonuçları
değiştirYıl | Yer | Ağırlık | Koparma (kg) | Silkme (kg) | Toplam | Sıra | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | Sıra | 1 | 2 | 3 | Sıra | |||||
Olimpiyat Oyunları | ||||||||||||
1988 | Seul, Güney Kore | 60 kg | 145.0 | 150.5 DR |
152.5 DR |
1 | 175.0 | 188.5 DR |
190.0 DR |
1 | 342.5 DR |
|
1992 | Barselona, İspanya | 60 kg | 142.5 | 1 | 170 | 177.5 | — | 1 | 320 | |||
1996 | Atlanta, Amerika Birleşik Devletleri | 64 kg | 145 | 147.5 | 1 | 180 | 185 | 187.5 | 1 | 335 DR |
||
2000 | Sidney, Avustralya | 62 kg | — | — | — | — | — | — | — | |||
Dünya Şampiyonası | ||||||||||||
1983 | Moskova, Sovyetler Birliği | 56 kg | 130.0 DR |
— | — | 160.0 | — | — | 290.0 | |||
1985 | Södertälje, İsveç | 60 kg | 143 DR |
— | — | 180.0 | — | — | 322.5 | |||
1986 | Sofya, Bulgaristan | 60 kg | 147.5 DR |
— | — | 188 DR |
— | — | 335 DR |
|||
1989 | Atina, Yunanistan | 60 kg | 140.0 | 145.0 | — | 172.5 | 317.5 | |||||
1991 | Donaueschingen, Almanya | 60 kg | 135.0 | 137.5 | 165.0 | 172.5 | 310.0 | |||||
1993 | Melbourne, Avustralya | 64 kg | 140.0 | 145.0 | — | 177.5 DR |
— | 322.5 DR |
||||
1994 | İstanbul, Türkiye | 64 kg | 142.5 | 145.0 | 147.5 DR |
177.5 | 181.0 | 182.5 DR |
330.0 DR |
|||
1995 | Guangzhou, Çin | 64 kg | 145.0 | 147.5 | 180.0 | — | 327.5 | |||||
Avrupa Şampiyonası | ||||||||||||
1994 | Sokolov, Çekya | 64 kg | 145 | 180 | 325 | |||||||
1995 | Varşova, Polonya | 64 kg | 142,5 | 182,5 | 325 | |||||||
2000 | Sofya, Bulgaristan | 62 kg | 140 | 170 | 4 | 310 | ||||||
Dostluk Oyunları | ||||||||||||
1984 | Varna, Bulgaristan | 56 kg | 132.5 | — | — | 1 | 165.0 | — | — | 1 | 297.5 |
Başarıları
değiştir- İlk dünya rekorunu kırdığında sadece on beş yaşındaydı.
- 1984, 1985 ve 1986 yıllarında dünyada "Yılın Haltercisi" seçildi.
- 1988 Seul, 1992 Barcelona ve 1996 Atlanta Olimpiyatları olmak üzere üç kez olimpiyat şampiyonu oldu.
- Yedi kez dünya şampiyonu oldu, kırk altı dünya rekoru kırdı.
- Kendi kilosunun üç katından 10 kilo fazlasını kaldıran tek sporcu olarak tarihe geçti.
- Spor otoritelerine göre tüm zamanların en iyi haltercisi seçildi.
- 1988 yılında Time dergisine kapak oldu.
- 1988 Seul Olimpiyatları'nda 60 kg'da, silkmede 190 kg kaldırarak dünya rekoru kırdı.
- 1988 yılında Seul Olimpiyatları'nda altı dünya, dokuz olimpiyat rekoru kırarak büyük bir zafer kazanmıştır.
- Türkiye'ye olimpiyatlarda güreş dışında ilk altın madalyasını kazandıran sporcudur.
- 1992 yılında Uluslararası Halter Basın Komisyonu tarafından "Dünyanın En İyi Sporcusu" seçildi.
Siyasi kariyeri
değiştirNaim Süleymanoğlu; 2004 yerel seçimlerinde MHP'den Büyükçekmece'nin Kıraç Belediyesi Başkanı adayı, İstanbul'da 2007 Türkiye genel seçimlerinde yine MHP'den milletvekili adayı olmuştur ancak ikisinde de seçilememiştir.
Özel yaşamı
değiştir23 Ocak 1967'de Bulgaristan'da dünyaya gelen Naim Süleymanoğlu, haltere 1977'de başladı. 15 yaşında iken Brezilya'da düzenlenen Dünya Gençler Halter Şampiyonası'nda 52 kiloda iki altın madalya alarak şampiyon oldu. On altı yaşında rekor kırarak yine şampiyon oldu. Böylece "halter tarihinde en genç dünya rekortmeni" unvanını aldı.
1983 yılında Allentown'da yapılan turnuvada, 56 kiloda dünya rekorlarını silkmede 165 ve toplamda da 295 kilo olarak kırdı. Koparmadaki ilk dünya rekorunu ise Moskova'da 1983 Dünya Halter Şampiyonasında kırdı. Daha sonra bu rekorlarını yine kendisi geliştirdi. 1986 yılında Sofya'daki Dünya Şampiyonasına 60 kilo kategorisinden katıldı ve toplamdaki rekorunu 335 kiloya çıkararak dünya şampiyonu oldu. 1988 Seul Olimpiyatları'nda ise yine 60 kilo kategorisinde muhteşem rekorlar kırdı (koparma 152,5 kg, silkme 190 kg ve toplam 342,5 kg). Naim Süleymanoğlu'nun Seul'daki muhteşem başarısı ile Türkiye'ye olimpiyatlarda güreş dışında ilk altın madalya kazandıran sporcu oldu.
1984, 1985 ve 1986'da dünyada, yılın haltercisi seçildi. 1984 Los Angeles Olimpiyatları'na, Bulgaristan'ın da Sovyetler Birliği'nin yanında boykota katılması nedeniyle katılamayan Süleymanoğlu, ülkesindeki baskılardan kurtulmak için 1986 senesinde Melbourne, Avustralya'da düzenlenen Dünya Kupası'nda bir süre ortadan kaybolan ve daha sonra 11 Aralık'ta ortaya çıktığında, Türk büyükelçiliğine sığınarak Türkiye'de yaşama ve Türk millî takımı adına karşılaşmalara çıkma talebinde bulunan sporcu, talebinin kabul edilmesinin ardından, Naim Süleymanoğlu adını aldı.
1992 Barcelona Olimpiyatları'nda, rakiplerine karşı ezici üstünlük sağlayarak yurda altın madalyayla dönen Naim Süleymanoğlu, yine o sene Uluslararası Halter Basın Komisyonu tarafından "Dünyanın En İyi Sporcusu" seçildi. 1993 Dünya Şampiyonası'nda üç altın madalya kazanmasının yanı sıra iki de dünya rekoru kıran halterci, 1994'te Bulgaristan'da yapılan Avrupa Halter Şampiyonası'nda da sadece üç kaldırış yaparak üç dünya rekoru kırdı.
Çin'de yapılan dünya şampiyonasında sakatlığı devam ediyordu ve üç altın madalya kazandı. Naim Süleymanoğlu, Uluslararası Halter Federasyonunun Aralık 2000'de Atina'da toplanan kongresinde asbaşkanlığa seçildi.
Siroza bağlı karaciğer yetmezliğinden dolayı tedavi gören Süleymanoğlu'na 6 Ekim 2017'de ameliyatla karaciğer nakli yapıldı.[5] Nakil sonrası beyin kanamasına bağlı ödem nedeniyle beyin ameliyatına alınan Süleymanoğlu'nun hayati tehlikesinin devam ettiği açıklandı.[5] O günden itibaren yoğun bakım ünitesinde tedavi gören Naim Süleymanoğlu 18 Kasım 2017 tarihinde 50 yaşında ölmüş, cenazesi 19 Kasım 2017 Pazar günü Fatih Camii'nden kaldırılarak Edirnekapı Şehitliği'nde defnedilmiştir.[6]
Süleymanoğlu'nun vefatından sonra Japonya'dan gelen Sekai Mori isimli Japon bir kız, Süleymanoğlu'nun kızı olduğunu iddia ederek genetik davası açtı. Mahkeme kararıyla 4 Temmuz 2018'de Süleymanoğlu'nun mezarı açıldı ve DNA testi yapılabilmesi için örnek alındı. Yapılan DNA testi sonucu, Sekai Mori'nin Süleymanoğlu'nun kızı olduğu sonucuna varıldı. Sekai Mori'nin, Süleymanoğlu'nun halter müsabakaları için gittiği Japonya'da ilişkiye girdiği Japon bir kadından olduğu ortaya çıktı.[7]
Anısına
değiştir25 Ekim 2019 tarihinde gösterime giren Cep Herkülü: Naim Süleymanoğlu sinema filminde hayatı anlatıldı. Filmde Naim Süleymanoğlu'nu Hayat Van Eck canlandırdı.[8][9][10] Gösterime girdikten on ay sonra internet film portali Netflix'te de yayımlandı.
Kaynakça
değiştir- ^ ntvspor.net. "Naim Süleymanoğlu'ndan sporculara tavsiye". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2014.
- ^ sabah.com.tr. "Benim gibi şampiyonu ayaklar altına alıyorlar kırılırım elbette..." 24 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2014.
- ^ "Cep Herkülü' Naim Süleymanoğlu: Arkasında Sayısız Rekor Bırakan 'Türk Süpermen'". Haberler.com. 18 Kasım 2017. 2 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021.
- ^ "OLYMPIC MEDALLISTS". 10 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2009.
- ^ a b "Naim Süleymanoğlu beyin ameliyatına alındı: Hayati tehlikesi devam ediyor". Cumhuriyet. 11 Kasım 2017. 12 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2017.
- ^ "Naim Süleymanoğlu hayatını kaybetti". Milliyet. 18 Kasım 2017. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2017.
- ^ "Naim Süleymanoğlu'nun mezarı DNA testi için açıldı". NTV. 4 Temmuz 2018. 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2018.
- ^ "Naim: Cep Herkülü". Box Office Türkiye. 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2019.
- ^ "Cep Herkülü: Naim'in yönetmeni Özer Feyzioğlu: Kendini feda etme öyküsünü anlatıyoruz". 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2019.
- ^ "Cep Herkülü Naim Süleymanoğlu'nun hayatı film oluyor!". 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2019.
Dış bağlantılar
değiştir- Türkiye Halter Federasyonu Resmi Sitesi - Naim SÜLEYMANOĞLU Profili27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Profile IWRP28 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.