Omega Centauri
Omega Centauri (ω Centauri, kısaca ω Cen, NGC 5139 veya Caldwell 80 olarak da bilinir), Erboğa takımyıldızında yaklaşık olarak 15.800 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir küresel yıldız kümesidir.[10] Edmond Halley tarafından 1677 yılında keşfedilmiş ve "yıldız olmayan bir cisim" olarak tanımlanmıştır. Omega Centauri, 2000 yıl önce Batlamyus kataloğunda yıldız olarak gösterilmişti. Lacaille, kataloğuna I.5 olarak eklemiştir. İngiliz astronom John William Herschel 1830'larda ilk kez küresel yıldız kümesi olarak tanımladı.[11]
| ω Centauri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 ESO -VST tarafından elde edilen Omega Centauri fotoğrafı Kaynak: ESO | |||||
| Gözlem verisi (Dönem J2000) | |||||
| Takımyıldız | Erboğa | ||||
| Sağ açıklık (α) | 13sa 26d 47,28s[1] | ||||
| Dik açıklık (δ) | -47° 28′ 46,1″[1] | ||||
| Sınıflandırma | VIII[2] | ||||
| Açısal boyut () | 36′,3[3] | ||||
| Görünür büyüklük (V) | 3,9[4] | ||||
| Görünür büyüklük (B) | 6,1[2] | ||||
| Yıldız sayısı | 10 x 106[5] | ||||
| Körlenme (FHD E(B-V)) | 0,12[6] | ||||
| Özellikler | |||||
| Kırmızıya kayma (z) | 0,000777 ± 0,000001[1] | ||||
| Dikey hız () | (+232,7 ± 0,2) km/s[1] | ||||
| Uzaklık | 15,8 ± 1,1 kly (4,84 ± 0,34 kpc)[7] | ||||
| Kütle (m) | (4,05±0,1)×106[8] M☉ | ||||
| Yarıçap (r) | 86 ± 6 Iy[not 1] | ||||
| Metallik | = -1,62[6] dex | ||||
VHB | 14,53[6] | ||||
(U-B) | 0,19[6] | ||||
(B-V) | 0,78[6] | ||||
(V-I) | 1,05[6] | ||||
| Tahmini yaş | 11,52 milyar yıl[9] | ||||
| Birlik | |||||
| Gökada | Samanyolu | ||||
Keşif | |||||
| |||||
| Katalog belirtmeleri | |||||
NGC 5139 • C 1323-472 • GCl 24 • ESO 270-SC11 • Dun 440 • GC 3531 • h 3504 • ω Centauri[7] | |||||
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |||||
| Ayrıca bakınız: Küresel yıldız kümesi, Liste | |||||
![{\displaystyle {\begin{smallmatrix}\left[{\ce {Fe}}/{\ce {H}}\right]\end{smallmatrix}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/4c0821bd80891e071c08e7c7ee8e022baedf522c)
Omega Centauri, yaklaşık 150 ışık yılı çapıyla Samanyolu'ndaki bilinen en büyük küresel yıldız kümesidir.[12] Toplam kütlesi 4 milyon güneş kütlesine eşdeğer olan 10 milyon kadar yıldız içerdiği tahmin ediliyor[13] ve bu da onu Samanyolu'ndaki bilinen en kütleli küresel küme yapmaktadır.
Omega Centauri diğer galaktik küresel kümelerden o kadar farklıdır ki, parçalanmış bir cüce gökadanın çekirdek kalıntısı olarak ortaya çıktığı düşünülmektedir.[14] Johann Bayer'in Uranometria'sında yer almasına rağmen bir yıldız değildir. Diğer küresel kümelerden farklı olarak bu kümede birçok farklı nesil yıldız bulunur.
2008 yılında yapılan bir çalışma, Hubble Uzay Teleskobu ve Şili Cerro Pachón'daki Gemini Gözlemevi tarafından yapılan gözlemlere dayanarak, Omega Centauri'nin merkezinde bir araorta-kütleli kara delik olduğuna dair kanıtlar sunmuştur.[15][16]
Ayrıca bakınız
değiştirNotlar
değiştir- ^ uzaklık × sin (açısal çap/2) = 86 ± 6 Iy yarıçap
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d "SIMBAD Astronomical Database". NGC 5139 -- Globular Cluster. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2011.
- ^ a b "Students for the Exploration and Development of Space". Revised NGC Data for NGC 5139. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2011.
- ^ Arnold, H. J. P.; Doherty, Paul; Moore, Patrick (1999), The Photographic Atlas of the Stars, CRC Press, s. 173, ISBN 978-0750306546.
- ^ Skiff, Brian A. (2 Mayıs 1999), "Observational Data for Galactic Globular Clusters", The NGC/IC Project, 4 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Ağustos 2013.
- ^ A. Cool (San Francisco State University), J. Anderson (STScI), D. Bailyn (Yale University), J. Carlin (San Francisco State University), P. Edmonds (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics), J. Grindlay (Harvard University), and D. Haggard (University of Washington) (27-30 Haziran 2002). "Hubble-Weltraumteleskop Newscenter". 28 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2008.
- ^ a b c d e f "GGCs database: Globular cluster NGC 5139". Selected: NGC 5139. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2011.
- ^ a b van de Ven, G.; van den Bosch, R. C. E.; Verolme, E. K.; de Zeeuw, P. T. (2 Ocak 2006). "The dynamical distance and intrinsic structure of the globular cluster ω Centauri". Astronomy and Astrophysics. 445 (2): 513-543. arXiv:astro-ph/0509228 $2. Bibcode:2006A&A...445..513V. doi:10.1051/0004-6361:20053061.
- ^ D'Souza, Richard; Rix, Hans-Walter (March 2013), "Mass estimates from stellar proper motions: the mass of ω Centauri", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 429 (3), ss. 1887-1901, arXiv:1211.4399 $2, Bibcode:2013MNRAS.429.1887D, doi:10.1093/mnras/sts426.
- ^ Forbes, Duncan A.; Bridges, Terry (Mayıs 2010), "Accreted versus in situ Milky Way globular clusters", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 404 (3), ss. 1203-1214, arXiv:1001.4289 $2, Bibcode:2010MNRAS.404.1203F, doi:10.1111/j.1365-2966.2010.16373.x.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2009.
- ^ "Black Hole found in enigmatic Omega Centauri". 27 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2009.
- ^ "Omega Centauri: The Largest Globular Cluster". Universe for Facts. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2014.
- ^ "APOD: 2010 March 31 - Millions of Stars in Omega Centauri". 9 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023.
- ^ Noyola, Eva; Gebhardt, Karl; Bergmann, Marcel (2008). "Gemini and Hubble Space Telescope Evidence for an Intermediate Mass Black Hole in omega Centauri". The Astrophysical Journal. 676 (2): 1008. arXiv:0801.2782 $2. Bibcode:2008ApJ...676.1008N. doi:10.1086/529002.
- ^ Noyola, E.; Gebhardt, K.; Bergmann, M. (April 2008). "Gemini and Hubble Space Telescope Evidence for an Intermediate-Mass Black Hole in ω Centauri". The Astrophysical Journal. 676 (2): 1008-1015. arXiv:0801.2782 $2. Bibcode:2008ApJ...676.1008N. doi:10.1086/529002.
- ^ Noyola, Eva; Christensen, Lars Lindberg; Villard, Ray; Michaud, Peter (2 Nisan 2008), "Black hole found in enigmatic Omega Centauri", Monthly Notes of the Astronomical Society of South Africa, 67 (5–6), s. 82, Bibcode:2008MNSSA..67...82., 1 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Ağustos 2013.
Dış bağlantılar
değiştir
- Hubblesite - Peering into the core of a globular cluster1 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Omega Centauri: Former Core of a Dwarf Galaxy?
- Omega Centauri: Proud Cluster or Sad Remnant?7 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Omega Centauri at ESA/Hubble27 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Omega Centauri on Wikisky.org12 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Omega Centauri, Galactic Globular Clusters Database page
- Amateur-Fotos: [1]2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[2]2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[3]24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[4]2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
![[1]](http://www.spektrum.de/fm/1027/Centaurus1_12-5min_1600_ss_names.jpg){kind=link}
![[2]](http://www.spektrum.de/fm/1027/manfred_schwarz_20140526_NGC5139_200p.jpg){kind=link}
![[3]](http://www.spektrum.de/fm/1027/OmegaCent140208.jpg){kind=link}
![[4]](http://www.spektrum.de/fm/1027/ngc5139_onjala_apq_50proz.jpg){kind=link}
NGC 5115 | NGC 5116 | NGC 5117 | NGC 5118 | NGC 5119 | NGC 5120 | NGC 5121 | NGC 5122 | NGC 5123 | NGC 5124 | NGC 5125 | NGC 5126 | NGC 5127 | NGC 5128 | NGC 5129 | NGC 5130 | NGC 5131 | NGC 5132 | NGC 5133 | NGC 5134 | NGC 5135 | NGC 5136 | NGC 5137 | NGC 5138 | NGC 5139 | NGC 5140 | NGC 5141 | NGC 5142 | NGC 5143 | NGC 5144 | NGC 5145 | NGC 5146 | NGC 5147 | NGC 5148 | NGC 5149 | NGC 5150 | NGC 5151 | NGC 5152 | NGC 5153 | NGC 5154 | NGC 5155 | NGC 5156 | NGC 5157 | NGC 5158 | NGC 5159 | NGC 5160 | NGC 5161 | NGC 5162 | NGC 5163 | NGC 5164