François de Mesgnien Meninski
François de Mesgnien Meninski (1620 veya 1628 - 1698), Fransız dilbilimci ve oryantalist. Meniniski özellikle, dönemin Osmanlı Türkçesi söz varlığı ile dilbilgisini kapsayan Meninski Sözlüğü adlı eseri ile tanınmaktadır. Eserleri, Osmanlı İmparatorluğu odaklı Avrupa şarkiyatçılığı için en önemli kaynaklardan biri sayılmaktadır.[1]
Hayatı
değiştirMeninski, Fransa Krallığı, Vosges'de yer alan Totainville adlı kasabada 1620 senesinde doğdu. Cizvit dinadamları tarafından Roma'da eğitelen Meninski, burada Rapih Giattini vasıtasıyla Arapça ve Farsça bilgisini ilerletti. İlerleyen dönemlerde (1646 veya 1647) Polonya'nın Varşova şehrine gitti ve burada baştercüman W. Bieczynski’nin yardımıyla Türkçe öğrenmeye başladı. 1653’te öğretmeninin elçilik işleri dolayısıyla İstanbul'u ziyaret etti ve bu sırada Türkçe bilgisini geliştirdi.[2]
1655’te Bieczynski’nin hayatını kaybetmesi üzerine baştercüman oldu. Takip eden 1657 ile 1659 yılları arasında İstanbul'da yer aldı, 1659’da ise "Polonya temsilcisi" unvanı altında IV. Mehmed, Sadrazam Fâzıl Ahmed Paşa ve şeyhülislâm ile Edirne'de görüşmelerde bulundu. 1661 yılında Avusturya adına çalışmaya başladı ve doğu dilleri hususunda tercümanlık görevi gerçekleştirdi. Bu sırada, 1665 yılında Osmanlı elçisi Kara Mehmed Paşa’ya tercüman olarak eşlik etti ve Budin beylerbeyilerinin Viyana ile yaptıkları yazışma ve görüşmeleri yürüttü. 1669’da eşiyle birlikte Kudüs şehrini dini amaçlar için ziyaret etti. 1677’de imparator adına son kez İstanbul’da bulunan Meninski, 6 Eylül 1698’de Viyana’da öldü.[2]
Eserleri
değiştir- Bu liste eksiktir, maddeyi geliştirerek yardımcı olabilirsiniz.
- Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, continens nimirum lexicon Turcico-Arabico-Persicum et grammaticam Turcicam, cum adjectis ad singula ejus capita praeceptis grammaticis Arabicae et Persicae linguae opera, typis et sumptibus, I-III, 1680, Viyana.
- Linguarum orientalium Turcicae, Arabicae, Persicae institutiones seu grammatica Turcica, Viyana, 1680
- Complementum Thesauri Linguarum Orientalium seu Onomasticum Latino-Turcico-Arabico-Persicum, 1687, Viyana
Kaynakça
değiştir- ^ "Meninski'nin Türk Dili ve Kültürü Üzerine Görüşleri: Bir Değerlendirme / Meninski's Views on the Turkish Language and Culture: An Assessment". Himmet UMUNÇ. 32 (1). Edebiyat Fakültesi Dergisi/ Journal of Faculty of Letters. Haziran 2015.
- ^ a b "MENINSKI, François à Mesgnien - TDV İslâm Ansiklopedisi". islamansiklopedisi.org.tr (İngilizce). 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2020.